Obraz Boga w dziennikach i pamiętnikach dzieci Holocaustu
Abstrakt
On the basis of diaries and memoires of children of the Holocaust (Rywka Lipszyc, Renia Knoll, Helga Weissova, Dawid Sierakowiak, Dawid Rubinowicz, Maryla, and Rutka Laskier), Justyna Szewczyk outlines the image of God that emerges in the minds of the protagonists. Using the methodology of the linguistic image of the world, she analyzes this image based on a number of categories: God as seen in tradition and in everyday life; God as seen through feelings, through human identity, fate, suffering, and fatherhood. Of great importance in extrapolating the image of God found in diaries and memoirs is personalization. Personalization manifests itself, for example, in replacing God’s central position, during religious holidays and festivals, with human problems; in transferring God’s traditional competencies to the worst enemies; and in describing God in terms which are familiar to children (spatial ones and those related to the senses). In the analyzed texts, God also acquires a historical coloring: as the creator of tradition and the performer of great miracles in the past, but also as an entity whose presence is no longer experienced today. Some personal accounts testify to a psychological manner of perceiving God, as when the protagonist transfers to God tasks not fulfilled by his or her earthly father.
Słowa kluczowe
an image of God; diary; memoir; children of the Holocaust; a linguistic image of the world; anthropocentrism; category; by-the-language data
Bibliografia
Literatura
Bartmiński J., 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.
Fackenheim E.L., 2013, Żydowska wiara a Holocaust. Fragment, w: Teologia i filozofia żydowska wobec Holocaustu, Śpiewak P., red., Gdańsk.
Jonas H., 2003, Idea Boga po Auschwitz, Kraków.
Kameraz-Kos N., 2002, Święta i obyczaje żydowskie, Warszawa.
Kowalska-Leder J., 2009, Doświadczenie zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego, Wrocław.
Knoll R., 2013, Dziennik Reni Knoll, Warszawa.
Laskier R., 2006, Pamiętnik Rutki Laskier, Katowice.
Lipszyc R., 2014, Dziennik z getta łódzkiego, Łódź.
Niebrzegowska-Bartmińska S., 2017, Jakie dane są relewantne lingwistycznie? „Etnolingwistyka” nr 29, s. 11—29.,
Rubenstein R.L., 2013, Jak zostałem rabinem?, w: Teologia i filozofia żydowska wobec Holocaustu, Śpiewak P., red., Gdańsk.
Rubinowicz D., 1987, Pamiętnik Dawida Rubinowicza, Warszawa.
Schoeman R.H., 2003, Zbawienie bierze początek od Żydów. Rola judaizmu w historii zbawienia od Abrahama do powtórnego przyjścia, Warszawa.
Sierakowiak D., 2015, Dziennik. Pięć zeszytów z łódzkiego getta, Łódź.
Stranz J., Bornakowski M., Kozber P., 2009, Tora, Warszawa.
Weiser P., 2008, Patrzyłam na usta… Dziennik z warszawskiego getta, Kraków.
Weissova H., 2013, Dziennik Helgi. Świadectwo dziewczynki o życiu w obozach koncentracyjnych, Kraków.
Wiesel E., 2007, Noc, Kozłowska M. przeł., Kraków
III Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Tychach Polska
https://orcid.org/0000-0003-2323-8604
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
