„Siedem księżyców" Wandy Chotomskiej i Józefa Wilkonia – jedność słowa i obrazu
Abstrakt
The subject of the analysis is a collection of poems by Wanda Chotomska included in the volume Siedem księżyców [Seven Moons]. The book was published for the first and only time in 1970. As the title suggests, the collection contains seven poems devoted to one topic: the moon. Chotomska presents him as a person who has his own emotions and is constantly in motion. The atmospheric poems are also accompanied by atmospheric illustrations. Their author is the outstanding artist Józef Wilkoń. The volume is a manifestation of extraordinary unity of word and image. Noteworthy is the colour scheme of the illustrations, which are dominated by black and gold. In the conclusion of the article, the author suggests that it is worth reissuing this original collection.
Słowa kluczowe
Wanda Chotomska; Józef Wilkoń; poetry; book illustrations; literature for children; poems for children; moon
Bibliografia
Baran Z., Mąkosa D., Piskorz C., 1994, Obrazy słońca i księżyca w poezji dla dzieci, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie” [Prace Pedagogiczne XV], z. 165, s. 93−108, pobrano z: https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/7762/RND165--11--Obrazy-slonca--Baran--Makosa--Piskorz.pdf?sequence=1&isAllo‑wed=y [15.11.2023].
Cackowska M., 2017, Współczesna książka obrazkowa – pojęcie, typologia, badania, teorie, konteksty, dyskursy, w: Książka obrazkowa. Wprowadzenie, red. M. Cackowska, H. Dymel-Trzebiatowska, J. Szyłak, Instytut Kultury Popularnej, Poznań, s. 11−48.
Chotomska W., 1970, Siedem księżyców, ilustr. J. Wilkoń, Biuro Wydawnicze „Ruch”, Warszawa.
Dyduch B., 2007, Między słowem a obrazem. Dylematy współczesnej polonistyki, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Gorządek E., 2011, Józef Wilkoń, Culture.pl, 6.09.2022, https://culture.pl/pl/tworca/jozef‑wilkon [dostęp: 30.09.2022].
Lewandowicz G., 1999, „Siedem księżyców”, „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka”, nr 3, s. 10.
Ożóg, Z., 2002a, Dziecięce nieba „Siedmiu księżyców” Wandy Chotomskiej, w: Wandalia Chotomistyczne, czyli Rzecz o twórczości w życiu Wandy Chotomskiej, red. J. Papuzińska, oprac. graf. B. Butenko, Literatura, Łódź, s. 59−72.
Ożóg Z., 2002b, Nocne pejzaże w liryce dla dzieci, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Ożóg Z., 2002c, „Z księżycem we włosach przez ciemność popłynę”. Wątki lunarne w liryce dla dzieci, w: Taż, Nocne pejzaże w liryce dla dzieci, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 110−122.
Stala M., 2021, Fragmenty lunarne. Szkice o obecności księżyca w poezji polskiej od schyłku XIX do początku XXI wieku wraz z małą antologią księżycowych wierszy poetów Zachodu, Universitas, Kraków.
Wilkoń J., 2004, Namalować sen i ciszę. Z Józefem Wilkoniem rozmawia Wirginia Borodzicz, „Wychowanie w Przedszkolu”, nr 8, s. 9–16.
Zabawa K., 2013, Rozpoczęta opowieść. Polska literatura dziecięca po 1989 roku wobec kultury współczesnej, Akademia Ignatianum–Wydawnictwo WAM, Kraków.
Biblioteka Narodowa w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-4655-7053
Grażyna Lewandowicz-Nosal – doktor nauk humanistycznych, od 2019 roku pracownik Zakładu Katalogowania Dziedzinowego Biblioteki Narodowej w zakresie książek dla dzieci i młodzieży. Członek kolegium redakcyjnego czasopism: „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka”, „Poradnik Bibliotekarza”. Juror ogólnopolskiej Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego, wykładowca akademicki, autorka wielu publikacji fachowych na temat bibliotek publicznych dla dzieci, literatury dziecięcej, tłumacz wytycznych
International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) dla bibliotek dla dzieci. Wybrane publikacje: Biblioteki publiczne dla dzieci w Polsce. Raport z badań (2013); Warto mieć w bibliotece. Książki dla dzieci 2010–2014. Katalog (2015); Wytyczne IFLA dla bibliotek obsługujących dzieci w wieku 0–18 (2020); Ślady sacrum w literaturze dla dzieci i młodzieży (2020).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).