The image of incest in the Polish legal order – the fight for the protection of decency or the violation of human sexual freedom?
Abstract
Incest is an extremely controversial crime today. The main reason for this is not only the lack of consistency as to the subject of protection, but also the threat of violation of the good in the form of sexual freedom by further penalizing incest. The arguments presented by the representatives of the doctrine are not homogeneous – some of them are willing to support the decriminalization of this crime. The article presents the ratio legis of the functioning of the crime of incest in the Polish legal order – taking into account its historical background and comparative legal remarks. The special relationship between morality and sexual freedom was considered in order to demonstrate the legitimacy of criminalizing incest.
Keywords
incest; crime; sexual freedom; morality; penalty
References
Literatura
Andrejew I., Świda W., Wolter W.: Kodeks karny z komentarzem. Warszawa 1973.
Banasik K.: Karalność kazirodztwa jako naruszenie wolności seksualnej. W: Konteksty prawa i praw człowieka. Red. Z.M. Dymińska. Kraków 2012.
Banasik K.: W kwestii penalizacji kazirodztwa. „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 4.
Beisert M.: Kazirodztwo. Rodzice w roli sprawców. Warszawa 2004.
Bielski M. W: Kodeks karny. Część szczególna. T. 2, cz. 1: Komentarz do art. 117–211a. Red. W. Wróbel, A. Zoll. Wyd. 5. Warszawa 2017.
Bojarski M.: Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna. Red. M. Bojarski. Wyd. 5. Warszawa 2012.
Buchała K.: Prawo karne materialne. Wyd. 2 zm. Warszawa 1989.
Budyn-Kulik M.: Prawnokarna problematyka kazirodztwa w ujęciu paternalistycznym. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2012, nr 1/2.
Budyn-Kulik M.: Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. W: Kodeks karny. Część szczególna. T. 1: Komentarz. Art. 117–221. Red. M. Królikowski, R. Zawłocki. Warszawa 2013.
Daniluk P., Nowak C.: Kazirodztwo jako problem karnoprawny (dwugłos). „Archiwum Kryminologii” 2007–2008, t. 29/30.
Filar M.: Przestępstwa seksualne w polskim prawie karnym. Toruń 1985.
Filar M., Berent M. W: Kodeks karny. Komentarz. Red. M. Filar. Wyd. 5. Warszawa 2016.
Gardocki L.: Prawo karne. Wyd. 20 zm. Warszawa 2017.
Grott K.: Kazirodztwo w aspekcie socjopsychologicznym. „Przegląd Prawa i Administracji” 2009, t. 81.
Jankowska-Prochot I.: Prawnoporównawcza analiza przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na podstawie rozwiązań normatywnych przyjętych w Polsce i Irlandii. Warszawa 2020.
Kłączyńska N. W: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Red. J. Giezek. Warszawa 2014.
Konarska-Wrzosek V. W: Kodeks karny. Komentarz. Red. V. Konarska-Wrzosek. Wyd. 3. Warszawa 2020.
Krajewski R.: Kryminalizacja kazirodztwa – niezbędność czy przejaw nadmiernej ingerencji prawa karnego w sferę seksualną człowieka? W: Aktualne problemy kryminalizacyjne. Red. B. Sygit, T. Kuczur. Toruń 2013.
Krajewski R.: Uzasadnienia kryminalizacji kazirodztwa. „Prokuratura i Prawo” 2016, nr 6.
Kulik M.: Przestępstwo kazirodztwa w wybranych państwach. W: Kazirodztwo. Red. M. Mozgawa. Warszawa 2016.
Leszczyński J.: O projektach reformy przepisów dotyczących przestępstw seksualnych. „Państwo i Prawo” 1992, nr 2.
Leszczyński J.: Przestępstwa tzw. seksualne w projekcie polskiego kodeksu karnego (wersja z grudnia 1991 r.). „Palestra” 1992, nr 9/10.
Lipiński K. W: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Red. J. Giezek. Warszawa 2021.
Makarewicz J.: Kodeks karny z komentarzem. Lwów 1932.
Minacapelli Marotta C., Malizia N.: A study on intra-family sexual abuse and incest: Criminological, victimological, legal and medico-legal profiles. „International Journal of Scientific and Research Publications” 2022, vol. 12, issue 3. http://dx.doi.org/10.29322/IJSRP.12.03.2022.p12353.
Mozgawa M.: Kazirodztwo. Warszawa 2016.
Mozgawa M.: Przestępstwo kazirodztwa w ujęciu dogmatycznym i kryminologicznym. Warszawa 2015.
Nazar K.: Kazirodztwo. Aspekty prawnokarne i kryminologiczne. „Ius Novum” 2022, nr 2.
Nazar K.: Kazirodztwo. Studium prawnokarne i kryminologiczne. Lublin 2019.
Okoński J.: Kazirodztwo jako przykład sporu między prawem naturalnym a pozytywnym. „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica” 2018, t. 85. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6069.85.05.
Petasz P.: Analiza znamion dotyczących strony przedmiotowej przestępstwa kazirodztwa z art. 201 k.k. z 1997 r. Glosa do wyroku SN z dnia 7 października 2014 r., V KK 104/14. „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2018, nr 4.
Polińska A.: Rozważania nad zasadnością traktowania kazirodztwa jako przestępstwa. „Społeczeństwo – Edukacja – Język” 2019, t. 9.
Powirska M.: Kazirodztwo w polskim prawie karnym. „Kortowski Przegląd Prawniczy” 2015, nr 2.
Rogowska I.: Odpowiedzialność karna za przestępstwo kazirodztwa. „Studia Iuridica Lublinensia” 2004, t. 4.
Sakowicz A.: Prawnokarne gwarancje prywatności. Zakamycze 2006.
Skupiński J.: Problematyka kodyfikacji przestępstw „nierządu”. „Palestra” 1960, nr 10.
Szwejkowska M., Sitek B.: Karnoprawny zakaz stosunków kazirodczych. „Studia Prawnoustrojowe” 2014, nr 23.
Tomkiewicz M.: Kazirodztwo a prawnokarna ochrona rodziny w Polsce. „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 2013, nr 21.
Warylewski J.: Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości. Warszawa 2001.
Warylewski J.: Zakaz kazirodztwa w kodeksie karnym oraz w ujęciu porównawczym. „Przegląd Sądowy” 2001, nr 5.
Akty prawne
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny. Dz.U. 1969, nr 13, poz. 94 ze zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. T.j. Dz.U. 2022, poz. 1138nze zm.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny. Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571 ze zm.
Projekt kodeksu karnego. Uzasadnienie części szczególnej. „Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego” 1930, t. 5, z. 4.
Codice penale. Testo coordinato ed aggiornato del „Regio Decreto” 19 ottobre 1930, n. 1398.
Deklaracja praw seksualnych człowieka, przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia Seksualnego (WAS) w 1999 r. https://worldsexualhealth.net/wp/content/uploads/2013/08/DSR-Polish.pdf [dostęp: 27.11.2022].
Orzecznictwo
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 1977 r. VII KZP 30/76. OSNKW 1977, nr 6, poz. 58.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 1986 r. Rw 530/86. LEX nr 22034.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2014 r. V KK 104/14. LEX nr 1537294.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 kwietnia 1991 r. II AKz 28/91. KZS 1991, nr 4, poz. 16.
Źródła internetowe
Incest map of Europe: What do the laws say? Delight Counselling. https://www.delightcounselling.com/incest-map-of-europe-what-do-the-laws-say/ [dostęp: 15.02.2023].
Nicolaus Copernicus University in Toruń Poland
https://orcid.org/0000-0003-0487-8761
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
