Kolizja aksjologiczna prawa karnego z prawem upadłościowym jako skutek zmiany tytułu rozdziału XXXVI Kodeksu karnego

Dariusz Grabarek

doi:10.31261/PPK.2022.06.01.05

Published: 2022-06-19

Vol. 6 No. 1 (2022)

Collision between criminal law and bankruptcy law as a consequence of the change in the title of Chapter XXXVI of the Criminal Code

Dariusz Grabarek

Section: Articles

https://doi.org/10.31261/PPK.2022.06.01.05

Abstract

The specific legal benefit of the respective provisions of the Penal Code indicated in the title of the special chapter of the Code implies the type of legal benefits contained therein. Since May 25, 2019, the legislator, by amending the title of Chapter XXXVI of this Code as following: ‘Crimes against economic turnover and property interests in civil law transactions’ has extended the generic object of protection, as a result of which it is no longer relevant whether the respective conduct takes place in economic turnover (as previously) or in civil law turnover, in which non-professionals will appear on both sides. The Supreme Court noted that this would cause an inevitable revolution in the interpretation of the provisions of this chapter. Among other things, this applies to the crimes specified in Art. 301 of the Penal Code, sanctioning the debtor’s bankruptcy or insolvency, therefore penalisation, as a subject of a crime, will also apply to the “consumer”. At the same time, the legislator in the insolvency law, and more specifically in the Bankruptcy Law, opened access to debt relief also to those debtors “consumers” who led to their insolvency or significantly increased its degree intentionally or through gross negligence. There is a possibility of reduction of liabilities even if such a debtor acted deliberately. The author showed that this resulted in a discrepancy between criminal law and bankruptcy law, as well as an axiological collision in the legal system, which occurs when the legislator values a given value higher in one norm than in another, and in the other one does the opposite. In the author’s opinion, some norms will not be derogated by the legislator, and the conflict of laws rules will not apply in this case. It will be necessary to interpret penal provisions based on the paradigm of the presumption of the rationality of the legislator and the subsidiarity of criminal law.

Keywords:

business trading , civil law transaction , bankruptcy , insolvency , debt removal , penalty , axiology collision , subsidiarity of criminal law

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Grabarek, D. (2022). Collision between criminal law and bankruptcy law as a consequence of the change in the title of Chapter XXXVI of the Criminal Code. Problemy Prawa Karnego, 6(1), 1–18. https://doi.org/10.31261/PPK.2022.06.01.05

Cited by / Share

References

Literatura
Google Scholar

Adamus R.: Oddłużenie w upadłości konsumenckiej i układzie konsumenckim. Warszawa 2020.
Google Scholar

Currit M.: Pokrzywdzenie wierzycieli przez dłużnika. Przestępstwa z art. 300 i 301 § 1 k.k. Warszawa 2021.
Google Scholar

Gardocki L.: Prawo karne. Wyd. 20. Warszawa 2017.
Google Scholar

Gardocki L.: Zagadnienia teorii kryminalizacji. Warszawa 1990.
Google Scholar

Geronim M.: Moralność płatnicza dłużnika. W: Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Red. A. Machowska. Wyd. 2. Warszawa 2021.
Google Scholar

Górniok O.: Koncepcja przestępstw gospodarczych w doktrynie niemieckiej a polityka kryminalna. „Państwo i Prawo” 1993, nr 1.
Google Scholar

Górniok O.: Przestępczość gospodarcza i jej zwalczanie. Warszawa 1994.
Google Scholar

Górniok O.: Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu (rozdz. XXXVI KK art. 296–309). W: Prawo karne gospodarcze. Red. O. Górniok. Warszawa 2003.
Google Scholar

Hałas R.G.: Dobro chronione (przedmiot przestępstwa). W: Prawo karne. Red. A. Grześkowiak, K. Wiak. Wyd. 7. Warszawa 2020.
Google Scholar

Hrycaj A.: Pokrzywdzenie wierzycieli jako przesłanka odmowy otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. „Doradca Restrukturyzacyjny” 2016, nr 1.
Google Scholar

Hrycaj A.: Prawo i postępowanie upadłościowe osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Warszawa 2020.
Google Scholar

Kulik M.: Art. 301 [Pokrzywdzenie wierzycieli]. W: Kodeks karny. Komentarz. Red. M. Mozgawa. Wyd. 8. Warszawa 2017.
Google Scholar

Lizurek M.: Upadłość konsumencka byłego przedsiębiorcy od 1 stycznia 2016 roku. „Fenix.pl” 2016, nr 1.
Google Scholar

Machowska A.: Geneza reformy postępowań, założenia nowelizacji i jej główne cele. W: Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Red. A. Machowska. Wyd. 2. Warszawa 2021.
Google Scholar

Majewski J.: Art. 300. W: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 278–363 Kodeksu karnego. Red. A. Zoll. Kraków 1999.
Google Scholar

Mucha A.: Struktura przestępstwa gospodarczego oraz okoliczności wyłączające bezprawność czynu w prawie karnym gospodarczym. Analiza teoretyczna i dogmatyczna. Warszawa 2013.
Google Scholar

Patora K.: Prawnokarna ochrona wierzycieli. Zagadnienia teorii i praktyki. Łódź 2020.
Google Scholar

Skorupka J.: Prawo karne gospodarcze. Zarys wykładu. Warszawa 2005.
Google Scholar

Wolter W.: Funkcja błędu w prawie karnym. Warszawa 1965.
Google Scholar

Zawłocki R.: Podstawy odpowiedzialności karnej za przestępstwa gospodarcze. Warszawa 2004.
Google Scholar

Zawłocki R.: Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu. Zagadnienia ogólne. W: System prawa karnego. T. 9: Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze. Red. R. Zawłocki. Wyd. 2. Warszawa 2015.
Google Scholar

Zawłocki R.: Przestępstwa przeciwko wierzycielom w polskim prawie karnym. Sopot 2007.
Google Scholar

Akty prawne
Google Scholar

Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego. Dz.U. 1994, nr 126, poz. 615.
Google Scholar

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553 ze zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe. T.j. Dz.U. 2020, poz. 1228 ze zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Dz.U. 2008, nr 234, poz. 1572.
Google Scholar

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Dz.U. 2014, poz. 306.
Google Scholar

Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne. T.j. Dz.U. 2020, poz. 814 ze zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców. Dz.U. 2018, poz. 646.
Google Scholar

Ustawa z dnia 6 grudnia 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. T.j. Dz.U. 2019, poz. 55 ze zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – Kodeks karny. Dz.U. 2019, poz. 870.
Google Scholar

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw. Dz.U. 2019, poz. 1802.
Google Scholar

Orzecznictwo
Google Scholar

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2002 r. II KKN 220/00. LEX nr 55524.
Google Scholar

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2000 r. I KZP 31/00, OSNKW 2001, nr 1–2, poz. 5. LEX nr 44029.
Google Scholar

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2003 r. I KZP 32/03. Legalis nr 59874.
Google Scholar

Źródła internetowe
Google Scholar

Uwagi Sądu Najwyższego do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy – Prawo o ruchu drogowym. 24.01.2018. Źródło: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12307059/12484417/12484420/dokument328113.pdf [dostęp: 19.09.2021].
Google Scholar

Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego, 5.11.2013. Źródło: https://arch-bip.ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/komisje-kodyfikacyjne/komisja-kodyfikacyjna-prawakarnego/komisja-kodyfikacyjna-prawa-karnego-2009-2013 [dostęp: 19.09. 2021].
Google Scholar

Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – Kodeks karny. Druk nr 2878. Sejm VIII kadencji, 24.09.2018. Źródło: https://orka.sejm.gov.pl/druki8ka.nsf/0/B0B303E8640376EBC125831A003532BF/%24File/2878.pdf [dostęp: 19.09.2021].
Google Scholar

Dariusz Grabarek

doradcadg@onet.pl
https://orcid.org/0000-0002-6069-4804

Affiliation:

Członek Krajowej Izby Doradców Restrukturyzacyjnych Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Doradca restrukturyzacyjny, licencja Ministra Sprawiedliwości nr 763 z 2013 roku, członek Krajowej Izby Doradców Restrukturyzacyjnych. Syndyk, Zarządca, Nadzorca Sądowy. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na kierunku prawo (studia ukończone z wynikiem bardzo dobrym). Absolwent Seminarium Doktoranckiego Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Rzeszowie, w której Katedrze Prawa Karnego i Postępowania Karnego przygotowuje pod kierunkiem Prof. dr hab. Zbigniewa Ćwiąkalskiego rozprawę doktorską o karnoprawnej problematyce przestępstw insolwencyjnych.

Vol. 6 No. 1 (2022)
Published: 2022-10-24

ISSN: 0208-5577

eISSN: 2353-9712

10.31261/PPK

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit