Rewizja/e – Andrzeja Wróblewskiego rozpamiętywanie przeszłości
Abstrakt
Niniejszy artykuł poświęcony jest interpretacji obrazu Rewizja – Aresztowanie, powstałemu w 1953 roku. Pierwsza część tekstu dotyczy badań nad traumą i związaną z nią kategorią narracji. Kolejna porusza problem wpływu przeżycia wojennego – śmierci ojca – na kształt sztuki Andrzeja Wróblewskiego, na jego późniejsze decyzje życiowe, artystyczne, estetyczne. Analizy poszczególnych partii obrazu autorka łączy również z imaginacjami wojennymi artysty, poszukując korespondencji między historią a dziełem.
Słowa kluczowe
Andrzej Wróblewski; malarstwo polskie; rozstrzelania; pamięć; trauma
Bibliografia
Andrzej Wróblewski. Oprac. A. Wojciechowski. Warszawa 1979.
Andrzej Wróblewski. Red. Z. Gołubiew. Warszawa 1998.
Andrzej Wróblewski nieznany. Red. J. Michalski. Kraków 1993.
Antologia studiów nad traumą. Red. T. Łysak. Przeł. T. Bilczewski, K. Bojarska, J. Burzyński, A. Kowalcze‑Pawlik, A. Rejniak‑Majewska. Kraków 2015.
Assmann A.: Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej. Tłum. P. Przybyła. W: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Red. M. Saryusz‑Wolska. Kraków 2009, s. 128–139.
Banai N.: Figuracja eksperymentalna w stanie wyjątkowym. W: Unikanie stanów pośrednich. Andrzej Wróblewski (1927–1957). Red. M. Ziółkowska, W. Grzybała. Warszawa 2014, s. 220–251.
Baraniewski W.: Pamięć obrazów / Obrazy pamięci. W: Perspektywa wieku dojrzewania. Szapocznikow – Wróblewski – Wajda. Red. A. Rottenberg. Katowice 2018, s. 188–211.
Bojarska K.: Trauma. W: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Red. M. Saryusz‑Wolska, R. Traba. Warszawa 2014, s. 501–506.
Borucki A.: Własna wojna Andrzeja Wróblewskiego 1927–1957. „Akcent” 1987, nr 1, s. 142–143.
Foster H.: Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku. Przeł. M. Borowski, M. Sugiera. Kraków 2012.
Głowiński M.: Czarne sezony. Kraków 2002.
Janicka E.: Obserwatorzy uczestniczący zamiast świadków i rama zamiast obrzeży. O nowe kategorie opisu polskiego kontekstu Zagłady. „Teksty Drugie” 2018, nr 3, s. 131–147.
Jarecka D.: Wewnętrzne organy kontroli. W: Ciała zdruzgotane, ciała oporne. Afektywne lektury XX wieku. Red. A. Lipszyc, M. Zaleski. Warszawa 2015, s. 128–147.
Kobielska M.: Świadek na wystawie. Świadectwa w nowych muzeach historycznych. „Teksty Drugie” 2018, nr 3, s. 295–308.
Kostołowski A.: O postawie i zaangażowaniu społecznym Andrzeja Wróblewskiego. W: Andrzej Wróblewski 1927–1957. Katalog wystawy w 10. rocznicę śmierci. Poznań 1967, s. 18.
Kozik R.: Odnalezienie zaginionego obrazu autorstwa Andrzeja Wróblewskiego pod tytułem „Portret z wnętrzem” podczas prac konserwatorskich przy obrazie „Pejzaż górski”. „Ochrona Zabytków” 2012, nr 3–4, s. 53–58.
Kronika wydarzeń. Andrzej Wróblewski kraj. Oprac. M. Tarabuła. W: Andrzej Wróblewski nieznany. Red. J. Michalski. Kraków 1993, s. 261–308.
Luba I., Wawer E.P.: Władysław Strzemiński – zawsze w awangardzie. Rekonstrukcja nieznanej biografii 1893–1917. Łódź 2017.
Michalski J.: Chłopiec na żółtym tle. Teksty o Andrzeju Wróblewskim. Kraków 2009.
Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Red. M. Saryusz‑Wolska, R. Traba. Warszawa 2014.
Nader L.: Afekt Strzemińskiego. „Teoria widzenia”, rysunki wojenne, Pamięci przyjaciół – Żydów. Warszawa 2018.
Nowicka D.: Art‑biografie Andrzeja Wróblewskiego. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2019, nr 35, s. 55–78.
Nowicka D.: Artysta i mit. Wokół „Treści uczuciowej rewolucji” Andrzeja Wróblewskiego. „Porównania” 2018, T. 23, nr 2, s. 259–278.
Nowicka D.: Błękitne, wewnętrzne [...] są w wołaniu. Im‑pasywne obrazy w poezji Juliana Kornhausera [Od Wróblewskiego: Niebo nad górami]. W: Rzeczy do nazwania. Wokół Kornhausera. Red. A. Gleń, J. Kornhauser. Poznań, s. 470–482.
Nowicka D.: „Słyszę was głosy zabitych” – Andrzeja Wróblewskiego przypis do Louisa Aragona. „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5, s. 176–198.
Nowicka D.: Zasypia ryba. Autobiograficzne i zwierzęce niepokojenia w malarstwie Andrzeja Wróblewskiego. „Narracje o Zagładzie” 2017, nr 3, s. 217–232.
Piotrowski P.: Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku. Poznań 1999.
Szymański W.: „Obraz tym się różni od pilnika, że jest w użyciu wszechstronniejszy” lub Andrzej Wróblewski na nowo odczytany: notatki na marginesie „Unikania stanów pośrednich". „Sztuka i Dokumentacja” 2014, nr 11, s. 115–124.
Tuwim J.: Wiersze wybrane. Oprac. M. Głowiński. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1986.
Ubertowska A.: Holokaust. Auto(tanato)grafie. Warszawa 2014.
Unikanie stanów pośrednich. Andrzej Wróblewski (1927–1957). Red. M. Ziółkowska, W. Grzybała. Warszawa 2014.
Wróblewski A.: Pamiętnik samobójcy. W: Unikanie stanów pośrednich. Andrzej Wróblewski (1927–1957). Red. M. Ziółkowska, W. Grzybała. Warszawa 2014, s. 138–158.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-6315-7588
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).