Duchowość i podmiotowość w cyberprzestrzeni
Abstrakt
Autor artykułu analizuje problem duchowości i podmiotowości w kontekście zagadnienia komunikacji międzyludzkiej w cyberprzestrzeni. Duchowość w istotny sposób wiąże się z pojęciem duszy i ducha i zazwyczaj kojarzona jest z religijnym obrazem świata, ale można problematykę duchowości ujmować w szerokim kontekście antropologiczno-kulturowym. W nowożytnej koncepcji człowieka zazwyczaj rezygnuje z używania terminu „dusza”, ale poważnie traktuje problemy, które dotyczą człowieka duchowego, takie jak świadomość i aktywność podmiotu, tożsamość jednostkowa. Autor artykułu postuluje powrót do zainteresowania problematyką duchowości w kontekście rozsądnego używania narzędzi technologicznych, oraz obrony własnej autentyczności doświadczeń i sprawczości w odniesieniu do współczesnych aktywności w cyberświecie.
Słowa kluczowe
duchowość; podmiotowość; autentyczność; cyberprzestrzeń; Charles Taylor
Bibliografia
Borgmann A., Technology and the Character of Contemporary Life. A Philosophical Inquiry, The University Chicago Press, Chicago–London 1987.
Boellstorff T., Dojrzewanie w Second Life. Antropologia człowieka wirtualnego. Tłum. A. Sadza, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012.
Chaunu P., Cywilizacja wieku oświecenia, tłum. E. Bąkowska, PIW, Warszawa 1989.
Clines D.J., The Dictionary of Classical Hebrew, t. 5, Sheffield Academic Press, Sheffield 2001.
Descartes R., Człowiek. Opis ludzkiego ciała, tłum. A. Bednarczyk, PWN, Warszawa 1989.
Filipowicz A. M., Chrześcijaństwo a reinkarnacja i metampsychoza, w świetle polemiki Tertuliana z Platonem, „Vox Patrum” 30 (2010), t. 55, s. 190–212.
Gadacz T., O zmienności życia, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2013.
Gadamer H.-G., Dziedzictwo Europy, wstęp i tłum. A. Przyłębski, Fundacja Aletheia – Wydawnictwo Spacja, Warszawa 1992.
Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran, PWN, Warszawa 1994.
La Mettrie J.O. de, Człowiek – maszyna, tłum. S. Rudniański, PWN, Warszawa 1984.
Leon-Dufour X., Dusza, w: Słownik teologii biblijnej, tłum. i oprac. K. Romaniuk, Pallottinum, Poznań 1990, s. 238–241.
Osika G., Tożsamość osobowa w epoce cyfrowych technologii komunikacyjnych, Uniwersitas, Kraków 2016.
Patočka J., Eseje heretyckie z filozofii dziejów, tłum. A. Czcibor-Piotrowski, E. Szczepańska, J. Zychowicz, Fundacja Aletheia, Warszawa 1998.
Robers T., Mindfulness. O sztuce uważności, tłum. S. Pikiel, GWP, Sopot 2015.
Spitzer M., Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci?, tłum. A. Lipiński, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2013.
Spitzer M., Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie, tłum. M. Guzowska, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2016.
Parfit D., Racje i osoby, tłum. W.M. Hensel, M. Warchala, PWN, Warszawa 2012.
Platon, Fedon, w: Tenże, Uczta, Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, Fedon, tłum. W. Witwicki, PWN, Warszawa 1988.
Ravasi G., Krótka historia duszy, tłum. A. Wojnowski, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2008.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 2: Platon i Arystoteles, tłum. E.I. Zieliński, RW KUL, Lublin 1996.
Reale G., Pojęcie człowieka, troski o duszę i duchowego Erosa jako przesłanie myśli antycznej dla człowieka współczesnego, „Ethos” 2000, nr 1–2 (49–50), s. 32–45.
Ricoeur P., O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, PWN, Warszawa 2003.
Stępień J., Teologia św. Pawła. Człowiek i Kościół w zbawczym planie Boga, Wydawnictwo ATK, Warszawa 1979.
Schwartz B., Paradoks wyboru. Dlaczego więcej oznacza mniej, tłum. M. Walczyński, PWN, Warszawa 2013.
Taylor Ch., Secular Age, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, and London 2007.
Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. M. Gruszczyński i inni, PWN, Warszawa 2001.
Taylor Ch., Etyka autentyczności, tłum. A. Pawelec, Znak 2002.
Wildiers N., Obraz świata a teologia. Od średniowiecza do dzisiaj, tłum. J. Doktór, PAX, Warszawa 1985.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
