L’ontologia trinitaria un invito a ripensare il pensiero
Abstrakt
Tekst podzielony jest na trzy części. Pierwsza, o zasadniczym znaczeniu, dotyczy wyzwania, z którym dzisiaj się konfrontujemy. Jest to wezwanie do „przemyślenia myśli” w perspektywie ontologii otwartej jako ontologia trynitarna i utrójcowiona przez wydarzenie Jezusa Chrystusa, przyjęte i interpretowane w kontekście i w perspektywach nie tylko wyznaniowych. W drugiej części podjęto próbę odpowiedzi na cztery fundamentalne pytania, które prowadzą nas do właściwego wdrożenia – w konfrontacji z dzisiejszymi oponentami – takiej performatywnej interpretacji istnienia i pojmowania istnienia. W trzeciej skupiamy się na dwóch przyjętych założeniach teologicznej drogi i pokazujemy, że jest ona już przynajmniej po części i owocnie przebyta, ale wciąż jeszcze wiele zostało do przebycia w podejmowanej z zapałem służbie ludowi Bożemu pielgrzymującemu na przestrzeni dziejów.
Słowa kluczowe
ontologia; epistemologia; metoda teologiczna; Trójca Święta
Bibliografia
Agostino, De Trinitate, Città Nuova Ed., Roma 1973.
Balthasar H.U. von, Herrlichkeit. Im Raum der Metaphysik, Johannes Verlag, Einsiedeln 1965.
Balthasar H.U. von., Gloria, vol. 5. Nello spazio della metafisica. L’epoca moderna,, Jaca Book, Milano 1978.
Balthasar von H.U.,, Teologica 2: Verità di Dio, tr. it., Jaca Book, Milano 1990.
Beierwaltes W., Platonismo e idealismo, Il Mulino, Bologna 1987.
Blaumeiser H., Martin Luthers Kreuzestheologie: Schüssel zu seiner Deutung von Mensch und Wirklichkeit, Bonifatius, Paderborn 1995.
Bonino S.-T., Celui qui est, Parole et Silence, Paris 2016.
Clemenzia A., Sul luogo dell’ecclesiologia. Questioni epistemologiche, Città Nuova, Roma 2018.
Coda P., Il negativo e la Trinità: ipotesi su Hegel. Indagine storico-sistematica sulla “Denkform” hegeliana alla luce dell’ermeneutica del cristianesimo, Città Nuova, Roma 1987, ristampa 2012.
Curi M.B., Sulla storia dell’ontologia: introduzione e origini, “Sophia”, IX (2017/1), pp. 34-46.
Di Pilato V., Sul metodo in teologia, Città Nuova, Roma 2020.
Donà M. , Ferrara P., Coda P., I l g rido. L’Arte, l a C osmopoli, i l C rocifisso, a cura di A. Clemenzia e M. Martino, (DDO T-4 – Parole/2) Città Nuova, Roma 2022.
Donà M., Coda P., Meazza C., Unità. Metafisica Teologia Cosmologia, a cura di M. Marianelli i E. Pili, (DDO T, 3 – Parole/1) Città Nuova, Roma 2022.
Florenskij P., La colonna e il fondamento della verità. Saggio di teodicea ortodossa in dodici lettere, red. N. Valentini, San Paolo, Cinisello Balsamo 2010.
Gherardini B., Theologia crucis. L’eredità di Lutero nell’evoluzione teologica della Riforma, Ed. Paoline, Alba 1978.
Heidegger M., Essere e tempo; L’essenza del fondamento, red. P. Chiodi, UTET, Torino 1969.
Heidegger M., Sein und Zeit, Niemeyer, Tübingen 1927.
Hemmerle K., Tesi per una ontologia trinitaria, a cura di M.B. Curi i E. Prenga, saggi di P. Coda, M. Donà, C. Meazza, (DDO T, 2) Città Nuova, Roma 2022.
Jüngel E., Dio mistero del mondo. Per una fondazione della teologia del Crocifisso nella disputa tra teismo e ateismo, Queriniana, Brescia 1982.
Jüngel E., Gott als Geheimnis der Welt. Zur Begründung der Theologie des Gekreuzigten im Streit zwischen Theismus und Atheismus, Tübingen 1977.
Körner B., La gnoseologia teologica alla luce di una ontologia trinitaria, w: Abitando la Trinità. Per un rinnovamento dell’ontologia, a cura di P. Coda, L. Žak, Città Nuova, Roma 1998, pp. 79-93.
Körner B., Melchior Cano “De Locis Theologicis”. Ein Beitrag zur theologischen Erkenntnislehre, Styria, Graz 1994.
Körner B., Ort des Glaubens. Loci theologici. Studien zur theologishen Erkenntnislehre, Echter, Wurzburg 2014.
L’être et l’amour. Un itinéraire métaphysique, Lessius, Bruxelles 2010.
Lamanna M., La nascita dell’ontologia nella metafisica di Rudolph Göckel (1547-1628), Georg Olms Verlag, Hildesheim 2013.
Löwenich W. von , Luthers theologia crucis, Bielefeld 1982.
Marion J.L., D’ailleurs, la révélation, Grasset, Paris 2020.
Heidegger M., Identität und Differenz, Pflullingen 1957, M. Heidegger, w: «Aut-Aut», 187-188 (1982), pp. 2-28.
Manifesto per una ri-forma del pensare, a cura di P. Coda con M.B. Curi, M. Donà, G. Maspero, Città Nuova, Roma 2021.
Marion J.-L., Dieu sans l’être, Fayard, Paris 1982.
Mazzer S., «Li amò fino alla fine». Il Nulla-Tutto dell’amore tra filosofia, mistica e teologia, Città Nuova Ed., Roma 2014.
Mazzer S., La “trinitizzazione”: per un’ermeneutica teologica, “Sophia”, VII [2015/1], pp. 28-43.
Moltmann J., Der gekreuzigte Gott. Das Kreuz Christi als Grund und Kritik christlicher Theologie, Kaiser, München 1972.
Moltmann J., Il Dio crocifisso. La croce di Cristo, fondamento e critica della teologia cristiana, Queriniana, Brescia 1973.
Morán J., Noergia trinitaria. La experiencia de Dios en Xavier Zubiri, Città Nuova, Roma 2019.
Morin E., La Tête bien faite. Repenser la réforme – Réformer la pensée, Seuil, Paris 1999.
Ratzinger J., Einführung in das Christentum: Vorlesungen über das Apostolische Glaubensbekenntnis, Kösel, München 1968.
Redendo Martinez C., La encarnacion trinitaria de la teologia, Ciudad Nueva, Madrid 2021.
Rosmini A., Epistolario completo, Casale Monf. 1887-1894, III , 611 [1348] a M. Parma del 30/1/1831.
Rosmini A., Teosofia, Cz. I: Ontologia, w: Opere edite ed inedite di A. Rosmini, vol. 12, red. M.A. Raschini i P.P. Ottonello, Città Nuova Editrice, Roma 1998.
Rossé G., Coda P., Il grido d’abbandono. Scrittura Mistica Teologia, (Tracce, 2 – Teologia) Istituto Universitario Sophia – Città Nuova Ed., Roma 2020.
Salvati G.M., Teologia trinitaria della croce, LDC, Torino-Leumann 1987.
Sanchez Sorondo M., La gracia como participacion de la naturaleza divina segun santo Tomas de Aquino, Universidades Pontificias, Buenos Aires 1979.
Seckler M., Die ekklesiologische Bedeutung des Systems der “loci theologici”. Ekenntnistheoretische Katholizitat und strukturale Weisheit, w: Weisheit Gottes – Weisheit der Welt (Festschrift fur J. Ratzinger), a cura di W. Baier, EO S, St. Ottilien 1987.
Siewerth G. (cfr. Metaphysik der Kindheit, Johannes Verlag, Einsiedeln 1957.
Tommaso d’Aquino, De ente ed essentia; L’ente e l’essenza, red. Porro, Bompiani, Milano 2002.
Tourpe E., Siewerth après Siewerth, Peeters, Louvain 1997.
Welte B., La formula dottrinale di Nicea e la metafisica occidentale, w: H. Schlier, F. Mussner, F. Ricken, B. Welte, La storia della cristologia primitiva. Gli inizi biblici e la formula di Nicea, a cura di B. Welte, tr. it., Paideia Editrice, Brescia 1986, pp. 121–142.
Žak L., “Cenni di ontologia” nelle Lezioni sulla Lettera ai Romani (1515-1516) di Martin Lutero, w: Lutero e l’ontologia. La presenza di Dio nel mondo, a cura di F. Buzzi, D. Kampen e P. Ricca, Claudiana, Torino 2021, pp. 19-46.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
