Piacenza (Włochy) – największy cykl malarski o świętym Jacku
Abstrakt
Pierwsze wizerunki św. Jacka Odrowąża pojawiły się na długo przed jego kanonizacją (1594). Jednak dopiero kanonizacja przyniosła mu tak wielką popularność, że trudno dzisiaj przedstawić kompletny wykaz wszystkich dzieł jemu poświęconych. Czasem były to nie tylko pojedyncze obrazy, ale całe cykle malarskie. Największy z nich, liczący trzynaście obrazów i jeden fresk, powstał we włoskiej Piacenzy na przełomie XVI i XVII wieku, i aż do lat 40. XX wieku znajdował się w kaplicy św. Jacka w kościele San Giovanni in Canale. Przechowywany obecnie w tamtejszym archiwum parafialnym, jest zasadniczo niedostępny dla publiczności. Autorami cyklu są malarze reprezentujący środowisko kremońskie, weneckie i lombardzkie, na czele których stał wybitny twórca Giovanni Battista Trotti (Il Malosso). Pod względem artystycznym obrazy w Piacenzy, reprezentując końcowy, wyrafinowany owoc padańskiego manieryzmu, są jednym z ważniejszych cykli malarskich przełomu XVI i XVII wieku.
Słowa kluczowe
św. Jacek Odrowąż; Piacenza (kościół San Giovanni in Canale); ikonografia św. Jacka
Bibliografia
Źródła
Lektor Stanisław z Krakowa, Życie i cuda świętego Jacka z zakonu Braci Kaznodziejów, tłum. T. Gałuszka, opr. M. Zdanek, w: Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła. Skarby
dominikańskie, red. M. Zdanek, Kraków 2007 (Studia Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie 2), s. 101-155.
Opracowania
Anselmi A., San Giovanni: la storia dipinta. Quattordici quadri esposti per un giorno, „Libertà”, 25.06.2008.
Arisi F., Il „miracolo” di san Giacinto in mostra a Roma, „Libertà”, 15.06.1998.
Bianchini N., La Chiesa e il Convento di S. Giovanni in Canale a Piacenza, Piacenza 2009.
Bianchini N., S. Giovanni in Canale a Piacenza. Guida, Piacenza 2007.
Fusco R., Jackowe modele ikonograficzne we włoskich obrazach ołtarzowych w okresie późnego manieryzmu i wczesnego baroku, tłum. A. Nocoń, A. Wuwer, w: Św. Jacek Odrowąż – Apostoł Północnej Europy. Międzynarodowe sympozjum: Papieski Uniwersytet św. Tomasza z Akwinu „Angelicum”, Rzym, 16.10.2007 r., red. A. Nocoń, A. Wuwer, Roma – Katowice 2012, s. 62-92.
Gasparotto D., Il Manierismo a Piacenza. I dipinti della chiesa di San Giovanni, „Libertà”, 17.05.2003.
Habuda M., Bibliografia piśmiennictwa o świętym Jacku, Kraków 2013 (Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego 11).
Hagiografia polska. Słownik bio-bibligraficzny, t. 1: A–K, red. R. Gustaw R., Poznań – Warszawa – Lublin 1971.
Jacniacka M., Jacek Odrowąż, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 641-642.
Nocoń A., Dzieje ustanowienia św. Jacka głównym patronem Polski, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 40,1 (2007), s. 97-113.
Obertyński Z., Dzieje kanonizacji św. Jacka, „Prawo Kanoniczne” 1 (1961), s. 79-172.
Ravazzola G., Esposte le tele di san Giacinto. Arisi ne attribuisce due al Gilardoni, „Cronaca”, 25.06.2008.
S. Giovanni in Canale: Arisi individua l’autore di due dipinti del Settecento, “Il Nuovo Giornale” 25 (2008), 27.06.2008 (nazwiska autora nie podano).
Sossalla J., Pamiątki kultu św. Jacka w niektórych krajach Europy Wschodniej, „Wiadomości Urzędowe Kurii Biskupiej Śląska Opolskiego” 30,1-2 (1975), s. 62-64.
Sossalla J., Studia nad ikonografią św. Jacka, „Wiadomości Urzędowe Kurii Biskupiej Śląska Opolskiego” 17,1 (1962), s. 200-221.
Sossalla J., Zobrazowanie św. Jacka we Włoszech jako wyraz jego kultu w Italii, „Wiadomości Urzędowe Kurii Biskupiej Śląska Opolskiego” 30,9 (1975), s. 284-287.
Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013 (Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego 13).
Św. Jacek Odrowąż – Apostoł Północnej Europy. Międzynarodowe sympozjum: Papieski Uniwersytet św. Tomasza z Akwinu „Angelicum”, Rzym, 16.10.2007 r., red. A. Nocoń, A. Wuwer, Roma – Katowice 2012.
Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła. Skarby dominikańskie, red. M. Zdanek, Kraków 2007 (Studia Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie 2).
Walczak M., Obraz Wizja św. Jacka w Odrowążu jako „vera effigies” pierwszego polskiego Dominikanina, w: Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013 (Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego 13), s. 565-591.
Zaleski W., Święci na każdy dzień, Warszawa 1989.
Rzym Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
