Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 283-301
Artykuł składa się z wprowadzenia do polskiego tłumaczenia 7, 8 i 15 listu Leona Wielkiego (papieża w latach 440-461) oraz z uzupełnienia polskiego tłumaczenia listu Turybiusza z Astorgi do biskupów Galacji w sprawie manicheizmu i pryscylianizmu. Pierwsze polskie tłumaczenie tych źródeł ujawnia nową jak na V wiek taktykę walki Kościoła katolickiego z manicheizmem, nie tylko na argumenty teologiczne, ale odwołanie się do pomocy państwa (List 8 jest w całości kopią odpowiedniego reskryptu cesarzy Teodozjusza i Walentyniana w sprawie manicheizmu). Listy Leona Wielkiego i Turybiusza ujawniają także braki w teologicznej orientacji biskupów łacińskich, którzy prawdopodobnie nie zauważyli niebezpieczeństwa fałszywej duchowości i życia religijnego, jakie niósł ze sobą „ascetyzm” manicheizmu.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 302-310
W swoim komentarzu do Rdz Iszodad z Merw, zgodnie z praktyką powszechnie stosowaną w VIII i IX wieku, adaptuje i kompiluje różne teksty egzegetyczne. Dzieło tego biskupa i teologa, uznawane wśród nestorian za jedno z wybitniejszych, zawiera fragmenty z opracowań wcześniejszych egzegetów syryjskich i greckich, zwłaszcza Teodora z Mopsuestii, Efrema Syryjczyka, Henany z A diabene (+610), Dadiszo Qatraya (VII w.) oraz Bazylego z Cezarei i Jana Chryzostoma. Iszodad wykorzystuje także ówczesną egzegezę żydowską. Pozytywna ocena antropologiczno-społecznej pozycji kobiety jest względna: Ewa nie jest niewolnikiem Adama, ale też nie posiada takiego autorytetu jak on. Jest ona i pozostaje jedynie połową mężczyzny. Oboje tworzą całość, i aby stanowić taką całość, jedno potrzebuje drugiego.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 311-331
Wśród wielu męczenników starożytności chrześcijańskiej szczególną czcią cieszył się diakon Szczepan, pierwszy męczennik za wiarę. Jego kult rozszerzył się zwłaszcza dzięki odnalezieniu jego ciała. Część jego relikwii dotarła także do afrykańskiej Hippony w czasie, gdy duszpasterzował tam święty Augustyn. Biskup, ostrożny wobec pojawiających się nowinek, polecił jednak zbudować męczennikowi kaplicę, pozwalając na kult jego relikwii oraz badając przypadki pojawiających się cudów przypisywanych męczennikowi. W swoim nauczaniu starał się jednak wskazywać na istotę kultu, koncentrować uwagę wiernych na Chrystusie działającym za wstawiennictwem Szczepana. Postać świętego diakona ukazywał jako naśladowcę Zbawiciela. Jego postawa służyła za przykład dla wiernych. Kult relikwii i zachwyt nad dokonującymi się cudami odnosił do działania samego Boga objawiającego swą moc wobec wiernego ludu.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 332-355
Pomimo iż chrześcijańska mistyka doczekała się na przestrzeni minionego stulecia obfitej literatury, trudno jest znaleźć dzieło podejmujące tę problematykę w sposób całościowy, próbujące ująć ten fenomen w całej jego rozciągłości. Szczególny niedostatek pozostaje w stosunku do początków mistyki chrześcijańskiej. Przetłumaczone w ostatnich dekadach na język polski cztery dzieła, podejmujące tematykę związaną z mistyką wczesnochrześcijańską, dokonują znacznych pominięć i zawężeń w tym obszarze, umieszczając początki mistyki chrześcijańskiej około Orygenesa i łącząc je intelektualnie i duchowo z wpływem greckim. Opatrzone nazwiskami skądinąd znanymi w dziedzinie patrystyki na arenie międzynarodowej, prace te są powszechnie studiowane, a zyskawszy znaczną popularność i znaczenie szczególnie w zakresie wykładu na wielu polskich uczelniach, narzuciły do pewnego stopnia swoją perspektywę we współczesnych badaniach, w studium i w dydaktyce.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 356-370
Pierwsze wizerunki św. Jacka Odrowąża pojawiły się na długo przed jego kanonizacją (1594). Jednak dopiero kanonizacja przyniosła mu tak wielką popularność, że trudno dzisiaj przedstawić kompletny wykaz wszystkich dzieł jemu poświęconych. Czasem były to nie tylko pojedyncze obrazy, ale całe cykle malarskie. Największy z nich, liczący trzynaście obrazów i jeden fresk, powstał we włoskiej Piacenzy na przełomie XVI i XVII wieku, i aż do lat 40. XX wieku znajdował się w kaplicy św. Jacka w kościele San Giovanni in Canale. Przechowywany obecnie w tamtejszym archiwum parafialnym, jest zasadniczo niedostępny dla publiczności. Autorami cyklu są malarze reprezentujący środowisko kremońskie, weneckie i lombardzkie, na czele których stał wybitny twórca Giovanni Battista Trotti (Il Malosso). Pod względem artystycznym obrazy w Piacenzy, reprezentując końcowy, wyrafinowany owoc padańskiego manieryzmu, są jednym z ważniejszych cykli malarskich przełomu XVI i XVII wieku.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 371-389
Obchody Tysiąclecia Chrztu Polski w roku 1966 objęły nie tylko Kościół w Polsce, ale włączyły się w nie Polonia oraz Stolica Apostolska. Tekst przywołuje kilka wydarzeń wskazujących na duchową i fizyczną łączność papieża z Polakami w tym czasie. Opisuje starania dotyczące realizacji planowanej pielgrzymki Pawła VI na Jasną Górę, udział papieża w inauguracji rzymskich obchodów Milenium, sprawowaną przez niego mszę św. w Grotach Watykańskich, przyjęcie polskich pielgrzymów i wygłoszenie do nich homilii, jak również zaakcentowanie roli Polski w chrześcijańskiej Europie podczas przemówień skierowanych do kardynałów w czerwcu i grudniu 1966 roku. Autor w głównej mierze oparł się na mało znanych i rzadko przywoływanych dokumentach przechowywanych w Papieskim Instytucie Studiów Kościelnych w Rzymie. Należą do nich: notatki, raporty i korespondencja ambasadora Kazimierza Papée. Dokumenty te zostały skonfrontowane z zapiskami kard. Stefana Wyszyńskiego sporządzanymi w roku milenijnym.
Język:
DE
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 390-407
Pełna dynamicznych przemian historia Kościoła na terenie Zaolzia w latach 1938-1945 miała szczególny przebieg z powodu etnicznej różnorodności tego regionu, którą stanowili Polacy, Niemcy i Czesi. Od 1918 Zaolzie znajdowało się pod czeską władzą, a zostało włączone do Polski jesienią 1938 roku w wyniku decyzji podjętej na konferencji w Monachium. Jeśli chodzi o organizację kościelną, stanowiło część dużej niemieckiej diecezji wrocławskiej, znajdującej się pod jurysdykcją kard. Adolfa Bertrama. Zaolzie po włączeniu do Polski znalazło się pod zarządem biskupa katowickiego Stanisława Adamskiego. Istniejące od 1918 roku napięcia w sferze politycznej, wzrosły po roku 1938. Również w katolickich parafiach zdarzały się konflikty, szczególnie podczas niemieckich i czeskich nabożeństw. Po niemieckim ataku na Polskę w 1939 roku Trzecia Rzesza przejęła administrację Zaolzia, wprowadzając ograniczenia dla Polaków i Czechów. W 1940 Zaolzie wróciło do diecezji wrocławskiej. W artykule zostały omówione najważniejsze kierunki przemian.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 408-429
W kontekście historycznej narracji 2 Mch można dostrzec wiele wątków teologicznych, które zostały podjęte przez autora tejże księgi. Jednym z nich jest kwestia kary Bożej, jaka spotkała naród żydowski za niewierność wobec Prawa, która polegała na praktykowaniu zwyczajów hellenistycznych naruszających zasady Tory. Mimo że tej niewierności dopuściła się tylko część narodu żydowskiego, kara dotknęła zasadniczo całą społeczność żydowską Judei. Autor 2 Mch, snując refleksję na ten temat stara się wyjaśnić istotę i rolę karania, jakie Bóg zastosował wobec całej społeczności żydowskiej. Podkreślił więc mocno, że kara, która natychmiast spotkała Żydów, miała charakter wychowawczy (pedagogiczny), aby naród żydowski się nawrócił: Bóg, który jest wierny swemu przymierzu, nigdy bowiem nie opuścił swego ludu wybranego; chociaż karcił, zawsze miał na uwadze dobro Izraela jako swego pierworodnego syna.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 430-444
Cel badań. W artykule zaprezentowano wyniki zrealizowanych przez autorów badań, którymi objęto 122 osoby. Ich nadrzędnym celem była identyfikacja różnic pomiędzy osobami należącymi do Wspólnoty Przymierza Rodzin „Mamre” (n=55) oraz osobami nienależącymi do żadnego ruchu religijnego (n=67) w zakresie cech osobowości.
Metody. W omawianym projekcie badawczym zastosowano: (1) Inwentarz Osobowości NEO-FFI autorstwa P. Costy i R. McCrae'a w polskiej adaptacji B. Zawadzkiego, J. Strelaua, P. Szczepaniaka oraz M. Śliwińskiej; (2) Arkusz Osobowy.
Wyniki. Respondenci należący do wspólnoty „Mamre” oraz niezwiązani z nią różnili się między sobą w zakresie Neurotyczności i Sumienności. Nie stwierdzono natomiast statystycznie istotnych różnic w obrębie Ekstrawersji, Otwartości i Ugodowości. Jednostki związane ze wspólnotą odznaczały się wyższym poziomem Neurotyczności oraz mniejszym nasileniem Sumienności aniżeli osoby niezgłaszające przynależności do żadnego ruchu religijnego.
Wnioski. Otrzymane wyniki mogą stanowić wartościową pomoc dla duszpasterzy i liderów Wspólnoty Przymierza Rodzin „Mamre” w zakresie określenia charakteru i kierunków oddziaływań formacyjnych względem osób deklarujących chęć wstąpienia do wspólnoty.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 445-461
Twórczość Janusza S. Pasierba została opracowana przez literaturoznawców, jednak wciąż nie doczekała się pełnej analizy i interpretacji teologicznej. W artykule zostanie podjęta próba odczytania teologii śmierci, która wyłania się z jego tekstów. Jej poszczególne elementy tworzą pewną całość, która może być aktualną propozycją dla człowieka poszukującego ocalenia. Możliwość odkrycia tych intuicji teologicznych w pismach J.S. Pasierba jest związana z zastosowaniem narzędzi, które funkcjonują w ramach paradygmatu teologii „literackiej”, opracowanej przez Jerzego Szymika. Rzeczywistość śmierci może być zrozumiana dopiero w perspektywie teologicznej. Nieustanne „oswajanie ze śmiercią”, które można odnaleźć w tekstach pelplińskiego Profesora, uczy i przekonuje, że właśnie gotowość na śmierć jawi się jako najwyższy akt heroizmu człowieka. Twórczy wysiłek, przez który człowiek może ocalić swoje życie, jest jednak uwarunkowany podjęciem osobistego trudu przyjęcia objawionego daru chrystologicznej tożsamości.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 462-469
Celem artykułu jest przedstawienie myśli wybitnego polskiego humanisty, ks. prof. dr. hab. Janusza S. Pasierba, w kontekście rozumienia przez niego pojęcia ciała oraz wniosków stąd płynących dla człowieka XXI wieku. Źródła badań stanowią wybrane zbiory esejów, kazania i artykuły. Autorka omówiła rozumienie ciała jako soma, tj. fizyczność, cielesność każdego człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem Jezusa Chrystusa, następnie przedstawiła treści dotyczące doświadczenia ciała w liturgii, kolejno ukazała przedstawienie Kościoła pojmowanego jako Mistyczne Ciało Chrystusa. W zakończeniu autorka ukazała aktualność przedstawionych treści dla człowieka XXI wieku.