Udział duszpasterzy z Górnego Śląska w życiu religijnym polskich emigrantów we Francji w okresie międzywojennym
Abstrakt
Po 1919 roku Episkopat Polski podejmował starania o zreorganizowanie Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu. Bskupi Arkadiusz Lisiecki oraz Stanisław Adamski służyli pomocą prymasowi Polski w realizacji tego celu. Zorganizowanie duszpasterstwa wymagało współpracy i porozumienia między Episkopatem w Polsce i we Francji, między rektorem Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu a zarządcami zakładów przemysłowych, a także robotnikami polskimi. Jednym z problemów był brak wystarczającej liczby polskich księży zapewniających opiekę duszpasterską dla polskich robotników. W artykule przedstawiono życie codzienne polskich robotników oraz warunki pracy duszpasterskiej, jaką wykonywali wśród nich księża śląscy. O owocach pracy duszpasterskiej księży w okresie międzywojennym mogą zaświadczyć potomkowie polskich wychodźców, którzy do dzisiaj mieszkają we Francji, pielęgnując polskie tradycje i zwyczaje.
Słowa kluczowe
Francja; duszpasterstwo; Śląsk; misja; robotnicy; emigracja
Bibliografia
Dzwonkowski R., Etat des recherches sur la vie religieuse des Polonais en France (1919–1980), w: Les contacts religieux franco-polonais du Moyen-Age à nos jours, Paris 1985, s. 549-557.
Dzwonkowski R., Observation sur la vie religiieuse des Polonais en France au XX siecle (1905–1980), w: Les contacts religieux franco-polonais du Moyen-Age à nos jours, Paris 1985, s. 557-568.
Dzwonkowski R., Polska opieka religijna we Francji 1909–1939, Poznań – Warszawa 1988.
Garçon G., Les catholiques polonais en France 1919–1949, Lille 2004.
Garçon G., Le centre pastoral polonais d’Auby, Courcelles, Flers-en Escrebieux, Leforest (1922–1939), Lille 2007.
Gruszyński J., Społeczność polska we Francji 1918–1978, Warszawa 1981.
Grzesiak T., L’identité polonaise en France, Lille 2007.
Kaczmarek C., L’Emigration polonaise en France après la guerre, Nancy – Paris – Strasbourg 1928.
Kalinowski P., Emigracja polska we Francji w służbie dla Polski i Francji, Paris 1970.
Klechta J., Najstarsza w świecie. Polska Misja Katolicka we Francji 1836–2006, Paryż 2006.
Knosała J., Coś o Francji i Francuzach, „Gość Niedzielny” 23 (1927), s. 4-5.
Knosała J., List z Francji, „Gość Niedzielny” 6 (1926), s. 18.
Knosała J., Wielkanoc wśród emigrantów, „Gość Niedzielny” 19 (1927), s. 3.
Kołodziej B., Dzieje Towarzystwa Chrystusowego dla Wychodźców 1939–1948, Poznań 1983.
Matraś M., Polskie organizacje we Francji, Warszawa 2002.
Mysiura A., Michalik Antoni, w: Księga zmarłych salwatorianów polskich 1900–1975, red. A. Kiełbasa, Rzym – K raków 1975, s. 101-105.
Myszor J., Słownik biograficzny duchowieństwa (archi)diecezji katowickiej 1922–2008, Katowice 2009.
Olszar H., Polska opieka religijna we Francji w okresie międzywojennym i udział w niej księży diecezji katowickiej, „Wiadomości Archidiecezjalne (Katowickie)” 3 (1993), s. 139-143.
Paczkowski A., Prasa i społeczność polska we Francji 1920–1940, Wrocław 1979.
Panek B., Księża polscy w duszpasterstwie północnej Francji 1922–1929, Paris 1994, z. IV , I/II .
Panek B., Księża polscy w duszpasterstwie północnej Francji 1922–1929, Paris 1994, z. IV , II /II .
Panek B., Księża polscy w duszpasterstwie dekanatu wschodniego 1922–1929, Paris 1994, z. III .
Panek B., Księża polscy w duszpasterstwie okręgu paryskiego 1922–1929, Paris 1992, z. I.
Panek B., Księża polscy w duszpasterstwie południowej Francji 1922–1929, Paris 1993, z. II .
Panek B., Dokumentacja „Klubu Polskiego” w Rosieres (dep. Cher), cz. 1, Warszawa 1998, z. VIII.
Panek B., Dokumentacja i katalog księży polskich pracujących w duszpasterstwie emigracyjnym na terenie Francji od 1922 roku, Warszawa 2001, z. XXXI.
Panek B., Duchowieństwo polskie w duszpasterstwie objazdowym dekanatu paryskiego 1929–1933, Paris 1997, z. VI .
Panek B., Księża polscy w duszpasterstwie okręgu paryskiego 1929–1933, Paris 1995, z. V.
Piatier A., Les prix de détail en France depuis 1914, „Revue Économique” 1,2 (1950), s. 227-231.
Ponty J., Les aumôniers polonais en milieu ouvrier immigré dans la France de l’entredeux-guerres, w: Les contacts religieux franco-polonais du Moyen-Age à nos jours, Paris 1985, s. 568-575.
Ponty J., Polonais méconnus, Histoire des travailleurs immigrés en France dans l’entredeux-guerres, Paris 2005.
Śladkowski W., Emigracja polska we Francji 1871–1918, Lublin 1980.
Zjazdy i konferencje konsulów polskich we Francji. Protokoły i referaty 1931–1938, oprac. H. Chałupczak, E. Kołodziej, Lublin 2009.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
