Ciągłość i zmiany w historii podstawowego dylematu chrystologii
Abstrakt
Die Christologie hat sich immer schon in der Spannung von zwei gegenüberstehenden Ansätzen entwickelt. Man konnte entweder beim Menschen Jesus ansetzen, um zu seiner Identität des Messias und Sohnes Gottes zu gelangen, oder beim ewigen Sohn Gottes ansetzen und von da aus das Geheimnis der Menschwerdung betrachten. Die radikale Verschärfung dieser Problematik geschah in den letzten Jahrhunderten infolge der „neuzeitlichen Wende”. Dasselbe christologische Problem, durch das Dogma von Chalkedon in der ausgewogenen Spannung gehalten, drohte den Rahmen der Definition neu zu sprengen. In der Christologie des 19. Jahrhunderts erschien die Unterscheidung zwischen der Christologie „von unten” und der Christologie „von oben”, in der sich die Dramatik dieser Spannung zeigte. Der vorliegende Artikel legt einen Überblick dieser Thematik und ihrer Entwicklung am Beispiel einiger christologischer Entwürfe nach der „anthropologischen Wende” dar. Es geht dabei und die Hervorhebung, dass sich die immer schon bestehende, unaufgebbare Spannung zwischen den beiden christologischen Ansätzen seit der Aufklärung so radikal verstärkt hat, dass man die neue Terminologie „von unten – von oben” zu recht vorgeschlagen hat, da die früheren Probleme, etwa unter den Termini „Aufstiegs- und Abstiegschristologie” bekannt, die Radikalität der heutigen Fragestellung noch nicht berücksichtigen konnten. Es wird darauf hingewiesen, dass die Christologie von unten im Kontext des Denkens nach der „anthropologischen Wende” unverzichtbar ist, wobei immer zu bedenken ist, dass sie allein in Aporien verwickelt ist. Daher das immer gültige Postulat, „von oben” und „von unten” in einer möglichst engen, rational begründeten Entsprechung zu halten. Zum Schluss werden einige neu erschienene Handbücher der Christologie im Blick auf die Berücksichtigung der genannten Problematik kurz untersucht.
Słowa kluczowe
chrystologia; Jezus Chrystus; teologia dogmatyczna
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny Polska
https://orcid.org/0000-0002-1965-785X
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
