Opublikowane: 1991-12-31

Relacja „teologia-literatura piękna” w ujęciu historycznym

Jerzy Szymik

Abstrakt

Connections between theology and belles–lettres have a long history lasting more than 2000 years. Their roots ought to be sought in Pauline writings, whose author quotes and interprets the texts of Aratos of Soloi, Menandros and Epimenides of Knossos. Most writings of the patristic period tend to maintain an apologetic attitude towards lay literature. But at the same time there is evidence of theoretical and practical sympathy that the Fathers of the Church felt towards „pagan books”, to be found in Clement of Alexandria’s idea of „kosmika paidea”, St. Augustine’s pastoral advice as well as that of Jerome’s and Basil the Great’s, but most of all in the use non-Christian literature as „praeparatio evangelica”, propounded by Eusebius of Caesarea.
Scholastic theology, which stressed rational perfection of theological discourse regarded literature (especially poetry) as „the lowest of all philosophical exercises” (Albertus Magnus). And yet even the mediaeval approach, exemplified by Thomas Aquinas, Alanus ab Insulis and monastic theology perceived in poetry important allegorical and symbolic values.
A real split took place at the time of post-Tridentine theology, based on extremely rational philosophy of the Enlightenment, which rejected all kinds of „literariness” or „poetry making”. On the other side was the literature which more and more often negated the contents and values of Christian preaching.
It is only in the epoch of the Vatican Council II that we witness a return to ancient closeness, cooperation and creative dialogue; as inspirations of litary nature have been functioning in the theologies of all times. The theology of so called „St. John’s description”, understood as „poetics of faith”, „poietic” theology are just a few selected examples.
Theology and belles–lettres share twenty centuries of „historical experiences” rich in tension and dialogue. And they ought to become a foundation of fruitful interdisciplinary cooperation of post-Vatican Council theology and contemporary belles–lettres.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Szymik, J. (1991). Relacja „teologia-literatura piękna” w ujęciu historycznym. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 1990, 63–75. Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/ssht/article/view/21466

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 1990 (1991)
Opublikowane: 2024-02-05


ISSN: 0137-3447
eISSN: 2956-6185

Wydawca
Księgarnia św. Jacka

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.