Sens życia w świadomości młodzieży polskiej – analiza socjopedagogiczna
Abstrakt
Postawy młodzieży i ludzi dorosłych wobec życia jako całości, a także wobec egzystencji ludzkiej w jej różnych przejawach i wymiarach stanowią ważny przedmiot badań psychologicznych i socjologicznych. Chodzi tu o subiektywny obraz własnego życia w świadomości badanych będący sumą doświadczeń życiowych: pozytywnych i negatywnych, wewnętrznych i zewnętrznych, subiektywnych i obiektywnych. W artykule przedstawiono wyniki badań socjologicznych nad sensem życia w świadomości młodzieży polskiej. Omówiono trzy zagadnienia: częstotliwość myślenia o sensie życia, poczucie sensu i zadowolenie z życia oraz poczucie bezsensu życia. W świetle danych empirycznych można by określić świadomość egzystencjalną młodych Polaków jako dość ambiwalentną, wahającą się między sensem i bezsensem życia. Tylko mniej więcej połowa młodzieży polskiej deklaruje, że życie ma sens i daje jej zadowolenie.
Słowa kluczowe
częstotliwość myślenia o sensie życia; poczucie sensu i zadowolenia z życia; bezsens życia; wartości sensotwórcze
Bibliografia
Berger P.L.: Welt der Reichen, Welt der Armen. Politische Ethik und sozialer Wandel. Betz Verlag, München 1976.
Berger P.L., Luckmann Th.: Modernität, Pluralismus und Sinnkrise. Die Orientierung des modernen Menschen. Verlag Bertelsmann Stiftung, Gütersloh 1995.
Dąbrowski K.: W poszukiwaniu zdrowia psychicznego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
Frankl V.E.: Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu. Przekł. A. Wolnicka. Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2012.
Frankl V.E.: Nieuświadomiony Bóg. Przekł. B. Chwedeńczuk. Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1978.
Giddens A.: Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Przekł. A. Szulżycka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Jabłczyńska G., Walczyna A.: Sens życia w świadomości młodzieży akademickiej. W: Człowiek wobec uniwersum. Księga jubileuszowa z okazji 75. rocznicy urodzin Pana Profesora Mariana Filipiaka. Red. A. Biała et al. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010, s. 41–50.
Janocha W.: Poczucie sensu życia osób z niepełnosprawnością. Wydawnictwo Jedność, Kielce 2008.
Kasperek A.: Poczucie sensu w życiu młodzieży akademickiej. Porównanie wyników badań z lat 1988–1998–2005 i 2017. W: Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badanie religijności młodzieży akademickiej w latach 1988–1998–2005–2017. Red. S.H. Zaręba, M. Zarzecki. Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2018, s. 51–68.
Mariański J.: Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988–1998–2005–2017. (Raport z ogólnopolskich badań socjologicznych). Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2018.
Mariański J.: Maturzyści puławscy w latach 1994–2016. Szkic do portretu młodych Polaków. Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2019.
Mariański J.: Między nadzieją i zwątpieniem. Sens życia w świadomości młodzieży szkolnej. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1998.
Mariański J.: Postawy maturzystów wobec sensu życia (1994–2009). „Przegląd Religioznawczy” 2011, nr 2, s. 115–135.
Mariański J.: Sens życia w świadomości społeczeństwa polskiego na podstawie wyników badań socjologicznych. „Zeszyty Naukowe KUL” 1983, nr 4, s. 19–46.
Mariański J.: Sens życia, wartości, religia. Studia socjologiczne. Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.
Mariański J.: Wartości życia codziennego a sens życia. W: Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka. Red. J. Szymczyk. Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 39–60.
Pankowski K.: O sensie życia, wartościach życiowych, cnotach i występkach. W: Wartości, praca, zakupy… O stylach życia Polaków. Red. M. Falkowska. CBOS, Warszawa 1997, s. 17–49.
Płużek Z.: Syndrom paniki. W: Lęk. W poszukiwaniu specyficzności. Red. W. Tłokiński. ARX Regia, Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego w Warszawie, Warszawa 1991, s. 54–60.
Portret Polaka frasobliwego – opinie o sensie życia, wartościach życiowych i marzeniach. Komunikat z badań. BS/58/58/97. Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 1997. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/1997/K_058_97.PDF [15.06.2021].
Samopoczucie Polaków w roku 2017. Oprac. M. Omyła-Rudzka. „Komunikat z Badań CBOS” 2018, nr 6. Pobrano z: https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_006_18.PDF [15.06.2021].
Sens życia – wczoraj i dziś. Oprac. M. Feliksiak. „Komunikat z Badań CBOS” 2017, nr 41. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_041_17.PDF [15.06.2021].
Skoczylas K.: Wartości młodych katolików regionu konińskiego. Studium katechetyczno-pastoralne na przykładzie wybranych szkół ponadgimnazjalnych regionu konińskiego. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.
Sztompka P.: Socjologia. Wykłady o społeczeństwie. Znak Horyzont, Kraków 2021.
Wyniki badania „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 304). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego). CBOS, Warszawa 2015.
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0002-0620-8000
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
