https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2016.47.21
Niniejsze opracowanie podejmuje kwestię uzasadnienia tekstów kulturowych jako ważnego źródła impulsów dla pedagogiki – omawiając podejście i jego granice przedstawione w książce Krzysztofa Maliszewskiego Ciemne iskry. Problem aktualizacji pedagogiki kultury (2013). Interesuje mnie debata metodologiczna dotycząca pedagogiki kultury. Moim zamiarem jest rozszerzenie punktu widzenia Maliszewskiego w ramach ogólnej relacji: pedagogika kontra kultura w poszukiwaniu nowych źródeł inspiracji. Istnieje pilna potrzeba legitymizacji w kategoriach metodologicznych tej rozszerzonej wizji wpływu pedagogicznego na dyskurs pedagogiczny, wykraczającej poza granice wąskiego scjentyzmu lub rygoru badań akademickich. Kluczowe sugestie wywodzą się z literaturoznawstwa i antropologii kulturowej. Podstawowe „iskry” zawarte w tytule należy wyciągnąć z kultury wraz z innymi metaforami opisującymi tę sytuację metodologiczną, takimi jak poetyka fragmentu i antropologia, które w moim podejściu stają się niezbędne dla postkonwencjonalnej integralności dyskursu. Fragment poetycki wydaje się bardziej odpowiedni do przedstawienia specyfiki poznania humanistycznego niż sama metafora iskry. Podobnie użyteczne wydają się: ślizganie się pojęć u K. Mannheim, migotanie zmysłów u J. Brach-Czaina, wyjaśnianie prawdy u M. Heideggera, eksplozje i linie semantycznego przecięcia analizowane u J. Lotmana. Do legitymizacji pedagogicznej wybrałem teksty prawdopodobnie odległe od statusu prawdy w pedagogice, ponieważ dotyczą one fikcji literackiej w ramach literackiej koncepcji światów możliwych. Główna idea mojego artykułu sugeruje, że jeśli uda nam się potwierdzić status możliwych światów dla pedagogiki, tj. uczynić literaturę stabilnym i uzasadnionym źródłem wiedzy pedagogicznej (doświadczenia), wówczas metafory iskier, punktów kondensacji, gęstości znaczeń, allotopii zyskają wartość poznawczą wzbogacającą i pogłębiającą dyskurs pedagogiczny jako taki. Chociaż K. Maliszewski wybrał fragmenty z kultury, zasugerował, że wystarczy je tylko przywrócić, ale wydaje mi się, że to nie wystarczy, aby doprowadzić do istotnej transformacji pedagogiki. Wskazuję na potrzebę aktualizacji ogólnego stosunku pedagogiki do kultury.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Nr 2 (47) (2016)
Opublikowane: 2025-10-08
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski