https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2004.23.14
Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o manipulowanie ludźmi w zależności od ich osobowości i sytuacji w jakiej się znajdują. Wykorzystuje do tego celu własne badania przeprowadzona na odpowiedniej grupie badawczej. Problematyka manipulacji i wykorzystania technik wpływu społecznego budzi dziś powszechne zainteresowanie. Zarówno studenci, jak i uczestnicy szkoleń z zakresu psychologii z reguły są zainteresowani technikami manipulacji i bardzo chętnie sięgają po książki tej tematyce poświęcone. Za przykład może służyć niezwykła popularność książki R. Cialdiniego „Wywieranie wpływu na ludzi”. Sposoby wpływu budzą zainteresowanie, gdyż ten rodzaj wiedzy łatwy jest w praktycznym zastosowaniu. Jednak czy to oznacza, że uznajemy manipulację za nieodłączny element naszego życia społecznego, że wyrażamy na nią zgodę nie tylko wtedy, gdy my manipulujemy, lecz także wtedy, gdy czynią to inni? A jeśli tak, od czego zależy to przyzwolenie? Autorka zapytała grupę 80 osób o opinie na temat dopuszczalności manipulacji w życiu codziennym. Interesującym było, jakie czynniki sytuacyjne stanowią wystarczające usprawiedliwienie dla tego typu zachowań. Autorka chciała się także przekonać, czy związana z manipulacją zmienna osobowościowa, poziom makiawelizmu, będzie miała istotny wpływ na wyrażane opinie. Makiawelista to człowiek o specyficznej osobowości. Spostrzega świat jako arenę walki, a innych ludzi jako słabych, podstępnych, egoistycznych i niegodnych zaufania. Posiada dużą potrzebę sukcesu, a jednocześnie bardzo „elastyczne” sumienie, aprobujące manipulacyjne sposoby postępowania z ludźmi, np. pochlebstwo czy oszustwo i odrzucające tradycyjne normy moralne. Studia empiryczne wykazały wiele różnic pomiędzy osobami osiągającymi niskie i wysokie wyniki w skalach makiawelizmu, a dotyczących m.in. dominacji, wrogości, umiejscowienia kontroli, dogmatyzmu- autorytaryzmu, psychotyzmu, psychopatii oraz lęku definiowanego jako stan i jako cecha. Różnice w zachowaniu osób o wysokich i niskich wynikach w skali makiawelizmu są szczególnie widoczne w sytuacjach stwarzających możliwość improwizacji, bezpośredniego kontaktu oraz w warunkach konfliktowych. W ostatnim czasie pojęcie makiawelizmu, wprowadzone do psychologii w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, zostało na nowo zauważone dzięki ustawieniu tego zjawiska w dwóch odmiennych, nowych perspektywach. Wilson, Near i Miller dokonali próby syntezy badań z zakresu biologii ewolucyjnej i psychologii, eksponując pojęcie makiawelizmu rozumianego jako jedna ze strategii społecznego zachowania. Natomiast McHosky, Worzel i Szyarto ) zaproponowali integrację badań z zakresu psychopatologii i psychologii społecznej, określając makiawelizm jako odpowiednik psychopatii w populacji „normalnych ludzi”.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 2 Nr 23 (2004)
Opublikowane: 2025-08-18
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski