The Editorial Board of International Journal of Research in E-learning (IJREL) is privileged to present a new volume 9(1) 2023. The content of the current issue was divided into three chapters. The first is devoted to Research on Distance, Online and Blended Learning in particular in the COVID-19 time. The second contains articles concerned with Innovative Methods and Technology in Education. The third concerns Theoretical, Methodological and Practical Aspects and Psychological Determinants of ICT and E-Learning in Education.

Założono, że zdalna współpraca rozwija kompetencje społeczne studentów, pozytywnie wpływa na osiąganie poznawczych celów kształcenia i rozwijanie umiejętności. Badaniu poddano 655 studentów stacjonarnych i niestacjonarnych, uczestniczących w 22 kursach zdalnych i w formacie blended learning, prowadzonych na dwu kierunkach, na studiach I i II stopnia, stacjonarnych i niestacjonarnych, podczas pandemii COVID-19 i po niej, czyli w latach akademickich 2020/2021 i 2021/2022. Przeprowadzono instrumentalne studium przypadku: porównano oceny, uzyskane przez studentów za prace indywidualne oraz wykonane w parach i trójkach. Statystyczne różnice nie ujawniły się, jednak nieco wyższe oceny (83.81%) studenci uzyskali, pracując indywidualnie, a niższe (81,64%) w parach. Najzdolniejsi studenci nie ryzykowali współpracy i nie chcieli tracić
czasu na zdalne komunikowanie się z mniej ambitnymi rówieśnikami, a najmniej zaangażowani liczyli na zmniejszenie wysiłku, wsparcie grupy i rozproszenie odpowiedzialności. Najwyższe oceny uzyskali studenci ostatnich roczników, którzy najlepiej rozumieli kryteria oceniania i stosowali się do nich, ponieważ chcieli zaliczyć zadanie w pierwszym podejściu, aby mieć czas na pisanie i obronę pracy. Niechętnie podejmowali współpracę studenci zagraniczni, którym zależało na dobrych ocenach i terminowym zaliczeniu z uwagi na krótki okres pobytu w Polsce i napięcie, spowodowane wojną na Ukrainie. Najniższe oceny (70% punktów) uzyskali studenci pierwszych roczników, którzy nie znali się wzajemnie, nie zyskali jeszcze wprawy w stosowaniu się do kryteriów oceny i mieli problemy z komunikowaniem się, spowodowane izolacją podczas pandemii. Najefektywniej współpracowali studenci zaprzyjaźnieni. W najliczniejszych grupach zwykle najlepiej wypadały prace w parach, lecz z uwagi na tendencję najzdolniejszych do pracy samodzielnej najwyższe statystycznie oceny uzyskano właśnie za prace indywidualne.

Pandemia Covid19 zmieniła codzienne funkcjonowanie społeczeństwa w wielu aspektach, w tym także w zakresie edukacji. Zmianie uległ model działania szkół z tradycyjnego – stacjonarnego na model zdalny. Zakres zmian objął różne typy szkół, w tym szkoły wyższe. Uczynienie nauczania na odległość obowiązującą praktyką edukacyjną wymusiło dostosowanie się zarówno studentów, jak i nauczycieli akademickich do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Koniecznością stało się rozwijanie i korzystanie z kompetencji cyfrowych. Nabyte podczas pandemii doświadczenia wywarły wpływ na perspektywy edukacyjno-zawodowe studiujących. Celem podjętych badań było poznanie oczekiwań studentów wobec własnego rozwoju, edukacji, a także określenie, jakie są ich postulaty względem formalnego kształcenia czasach post-pandemicznych. W podjętych badaniach jakościowych wykorzystano metodę narracji i uzyskano bogaty materiał empiryczny pochodzący od 100 osób studiujących na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Zobiektywizowanie wyników było możliwe po wnikliwej analizie tekstów narracji (prospektywnej). Wyróżniono formalne i treściowe kategorie, które uporządkowano w czterech obszarach, biorąc pod uwagę postulaty badanych studentek związanych z: (1) organizacją i przebiegiem kształcenia, (2) wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej (TIK) w edukacji, (3) zaspokojeniem potrzeb studentów, (4) rozwojem osobistym i zawodowym. Wyróżnione obszary stanowią komplementarną całość, w której postulaty studiujących dotyczą istotnych sfer funkcjonowania jednostki tj. sfery intelektualnej, psycho - społecznej i fizycznej. Badane studentki oczekują, że po ustąpieniu pandemii będą mogły nadal wykorzystywać nabyte w trakcie nauki zdalnej doświadczenia i umiejętności, pragną zapewnienia przez uczelnię bezpiecznej przestrzeni fizycznej i społecznej. Chcą również uzyskać wsparcie emocjonalne, które będzie sprzyjało uwolnieniu się od negatywnych uczuć, a także otrzymać wsparcie instrumentalne, które umożliwi właściwe sposoby zachowania się i efektywne uczestnictwo w postpandemicznej edukacji. W artykule opisane kategorie zostały wzbogacone przykładowymi wypowiedziami badanych.

W artykule opisano doświadczenia autorów z okresu prowadzenia zajęć zdalnych na Wydziale Chemicznym Politechniki Rzeszowskiej w trakcie pandemii COVID-19. W artykule poruszone zostały problemy związane z dydaktyką tego okresu. Dotyczyły one sprzętu, oprogramowania i pomieszczeń dydaktycznych. Omówiono kwestie techniczne oraz organizacyjne. Poruszony został tak aspekt zaangażowania studentów w proces nauczania zdalnego oraz osiągniętych przez nich efektów nauczania. Na koniec przedstawiono wnioski, jakie się nasuwają z tego etapu pracy ze studentami, a także propozycje związane z poprawą procesu zdalnego nauczania na przyszłość.

W 2021 roku z powodu COVID-19 wielu pedagogów, nauczycieli, studentów i uczniów na całym świecie zmierzyło się z wyzwaniem nauczania/uczenia się online i wymaganiami a także ograniczeniami środowiska wirtualnego. Było to jednak szczególnie trudne dla nauczycieli uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, terapeutów i pedagogów szkolnych. Musieli oni zapewnić wysoce zindywidualizowane nauczanie i wsparcie bez kontaktu bezpośredniego (lub z jego ograniczoną formą) kontaktem bezpośrednim. Artykuł dotyczy podnoszenia umiejętności oraz zdobywania kwalifikacji przez nauczycieli, niezbędnych do prowadzenia edukacji opartej na TiK skierowanej w szczególności do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Autorzy analizują (z perspektywy polskiej i amerykańskiej) kontekst edukacyjny, przygotowanie nauczycieli do pracy w środowisku uwarunkowanym COVID-19, ze szczególnym uwzględnieniem nauczycieli języka angielskiego jako języka obcego (którzy chcą zdobyć kwalifikacje nauczycielskie do nauczania w polskich szkołach publicznych),

Badania nad scenariuszami współpracy cyfrowej w szkolnictwie wyższym (HE) charakteryzują się różnymi podejściami, które często definiują nabycie i rozwój umiejętności globalnych jako cele nauczania. Wirtualne uczenie się przez współpracę (VCL) w szkolnictwie wyższym reprezentuje jedno z podejść do ułatwiania studentom nabywania globalnych umiejętności. W zależności od przypadku użycia, te rozwiązania edukacyjne mogą obejmować grupowe uczenie się oparte na studiach przypadków pod nadzorem e-tutorów. Niniejszy artykuł koncentruje się na perspektywie e-tutorów - specjalnie wykwalifikowanych asystentów studentów - i ich rozwoju kompetencji podczas letniego semestru 2022 roku. W oparciu o wyniki poprzednich badań, do rozwoju ich kompetencji wybrano ustawienie tandemowe. W artykule porównano przede wszystkim oczekiwania i doświadczenia dotyczące rozwoju kompetencji e-tutorów w międzynarodowym tandemie. Te oczekiwania i doświadczenia były badane za pomocą dwóch kwestionariuszy ilościowych wykorzystujących 5-punktowe skale Likerta i jeden krótki kwestionariusz kontrolny po zakończeniu VCL. Ogólnie rzecz biorąc, pozytywne oczekiwania e-tutorów zostały spełnione, ale nie w podobnym stopniu dla każdej kategorii kompetencji. Szczególnie rozwój kompetencji społecznych i pedagogicznych był pozytywny, podczas gdy rozwój kompetencji międzykulturowych stanowił wyzwanie. Opracowano kilka zaleceń dotyczących działań, które mają wpływ na dalsze szkolenie e-tutorów.

Opracowano kilka tradycyjnych kursów MOOC, wykorzystując określone podejścia do nauczania na odległość. Głównym celem tego artykułu jest przeanalizowanie licznych badań dotyczących zapewniania adaptacyjnych i inteligentnych kursów MOOC w celu rozwiązania problemów, takich jak wskaźnik rezygnacji w celu poprawy ich efektywności w porównaniu z konwencjonalnymi kursami MOOC. Zbadano kwestie, które stanowiły główne zainteresowanie badaczy MOOC w ostatnich latach, w tym wskaźnik rezygnacji, wskaźnik ukończenia studiów, samotność. Dyskutowane pytania badawcze dotyczą: skuteczności adaptacyjnych i inteligentnych kursów MOOC, cech ucznia stosowanych w adaptacji, adaptacyjnych i inteligentnych metod i technik nauczania oraz ulepszeń, jakie wnoszą do tradycyjnych kursów MOOC jako podstawy do projektowania adaptacyjnych i inteligentnych kursów MOOC w najbliższych latach.

Uniwersytety oferują studentom studiów magisterskich, którzy chcą poprawić swoje umiejętności językowe, różne środowiska uczenia się – od tradycyjnych zajęć po rozbudowane programy e-learningowe. Program nauczania technicznego języka angielskiego, który jest inspirujący i stymulujący dzięki autentycznym materiałom wykorzystywanym w środowisku zgrywalizowanym, może skutkować pozytywnymi efektami uczenia się i zwiększonym poziomem satysfakcji wykładowców i studentów. Ci pierwsi znajdą nowe wyzwania pomagające zapobiegać wypaleniu zawodowemu, a drudzy mają szansę rozwinąć umiejętności zarówno twarde poprzez kontakt ze skontekstualizowanym, profesjonalnym językiem angielskim, jak i miękkie, w tym myślenie analityczne, refleksyjne i krytyczne. Zróżnicowane interakcje online, polegające na wyszukiwaniu informacji w autentycznych zasobach i wykonywaniu zadań umożliwiających przejście na wyższy poziom gry, mogą skutecznie przygotować uczniów na wyzwania, jakie napotkają w życiu zawodowym. Mogą też pobudzić wyobraźnię i uwolnić twórczy potencjał edukatorów zaangażowanych w tworzenie tego typu kursów oraz uczestników znudzonych szkolną rutyną i podręcznikami. Zgrywalizowany kurs języka specjalistycznego może stać się wysoce motywującym środowiskiem, w którym młodzi ludzie rozwiną swoją kreatywność, biegłość językową i zdobędą wiedzę techniczną nie tylko w dziedzinach, które ich interesują. Przedstawione powyżej idee zostaną poparte opiniami studentów wyrażonymi podczas pilotażowego kursu zgrywalizowanego udostępnionego na platformie Moodle, prowadzonego na Politechnice Gdańskiej w semestrze letnim 2021/2022.