Włączanie zasobów i aktywności wspomaganych technologią do programów nauczania na uczelniach wyższych wymaga restrukturyzacji programów dydaktycznych. Aby osiągnąć efekt synergii, tradycyjne metody powinny zostać zastąpione podejściami bazującymi na aktywnym uczeniu się, oferującymi studentom innowacyjne, angażujące i oparte na współpracy sposoby zdobywania wiedzy, dostosowane do wymogów współczesnego społeczeństwa. Wirtualna rzeczywistość (VR) należy do tych nowości technologicznych, które mają potencjał przekształcania edukacji w interaktywne i immersyjne środowisko nauki. Artykuł bada, czy wprowadzenie zasobów i aktywności opartych na VR do dydaktyki uniwersyteckiej może, według studentów, zwiększyć ich zainteresowanie dogłębnym zrozumieniem złożonych zjawisk oraz czy może przełożyć się na większe zaangażowanie i lepsze osiąganie efektów kształcenia. Wyzwania związane z wdrażaniem materiałów edukacyjnych wykorzystujących VR analizowane są na podstawie ankiety, w której wzięli udział studenci studiów inżynierskich i magisterskich Politechniki Gdańskiej, przeprowadzonej w czerwcu i lipcu 2025 roku.

Instytucje szkolnictwa wyższego coraz częściej poszukują innowacyjnych metod nauczania wspierających rozwój kompetencji na rzecz zrównoważonego rozwoju. Uczenie się oparte na grach (Game-based Learning) stanowi jedną z obiecujących strategii dydaktycznych, umożliwiających zwiększenie zaangażowania studentów oraz rozwijanie wiedzy, umiejętności i postaw prospołecznych oraz proekologicznych. Celem niniejszego badania było przeanalizowanie potencjału gry symulacyjnej SEED, zaprojektowanej w oparciu o model Octalysis (Octalysis Framework), jako narzędzia wspierającego edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju na poziomie uczelni wyższej. W badaniu zastosowano podejście mieszane. W badanie zaangażowano 45 studentów, którzy wzięli udział w rozgrywce i wypełnili kwestionariusz ewaluacyjny po jej zakończeniu. Analiza ilościowa objęła statystyki opisowe, analizę korelacji oraz analizę głównych składowych dla czynników motywacyjnych. Dane jakościowe poddano analizie tematycznej. Wyniki wskazują, że gra symulacyjna SEED sprzyjała umiarkowanemu do wysokiego poziomowi zaangażowania, motywacji oraz przyrostowi wiedzy z zakresu zrównoważonego rozwoju. Zaobserwowano istotną dodatnią korelację pomiędzy zaangażowaniem studentów oraz ich motywacją. Studenci szczególnie docenili realizm gry, możliwość personalizacji doświadczeń oraz interakcje społeczne. Wyniki badania podkreślają potencjał dobrze zaprojektowanych gier symulacyjnych jako narzędzi dydaktycznych w edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju, wskazując jednocześnie na korzyści dla studentów w zakresie większego zaangażowania, motywacji i rozwoju kompetencji oraz dla nauczycieli, którzy zyskują innowacyjne narzędzie do przekazywania złożonych treści. Otrzymane rezultaty są zbieżne z doświadczeniami opisywanymi na uczelniach europejskich.

Niniejsze badania koncentrują się na wpływie opowiadania historii opartego na awatarach w środowisku metawersum na efektywność uczenia się, zaangażowanie oraz doświadczenia emocjonalno-społeczne uczniów szkół podstawowych w ramach edukacji przyrodniczej. W Polsce zastosowano quasi-eksperymentalny schemat grupy kontrolnej, składający się z testu wstępnego i testu końcowego, obejmujący 50 uczniów w wieku od 8 do 12 lat. Ponieważ badanie miało charakter eksperymentalny, pierwsza grupa uczestniczyła w dwutygodniowej interwencji, w której awatary korzystały z interaktywnych skryptów naukowych, podczas gdy druga grupa korzystała z tych samych treści za pośrednictwem konwencjonalnych mediów cyfrowych. Wyniki testów wstępnych i końcowych, a także ankiety zaangażowania, wykazały znaczną poprawę w zakresie uczenia się i zaangażowania w grupie eksperymentalnej (p < 0,001). Dane z wywiadów grupowych w formie wyników jakościowych pokazały, że uczestnicy postrzegali awatary pozytywnie, jako wiarygodne i wiarygodne postacie, które wzbudzały emocje. Odkrycia te potwierdzają pozytywny pogląd, że krótkoterminowe narracje oparte na awatarach mogą wspierać poprawę sprawności poznawczej, motywacji i więzi emocjonalnych w kontekście wirtualnego uczenia się. Przedstawiono dyskusje na temat implikacji pedagogiki immersyjnej i kierunków przyszłych badań longitudinalnych.

Niniejsze badanie pilotażowe bada wykorzystanie narzędzia ChatGPT przez studentów uczelni wyższej w kontekście nauki języków obcych. Opierając się na podejściu mieszanym, badanie analizuje w jaki sposób studenci filologii angielskiej i romańskiej włączają narzędzie AI do swoich rutynowych zajęć akademickich zarówno w klasie, jak i poza nią. Dane ilościowe zebrane za pomocą kwestionariusza ujawniają, że studenci najczęściej używają aplikacji ChatGPT poza zajęciami, w szczególności do pisania, rozwijania znajomości słownictwa i poprawiania gramatyki. Analiza statystyczna pokazuje znaczącą preferencję dla autonomicznego korzystania z aplikacji w porównaniu z ich użyciem w klasie. Odpowiedzi jakościowe wskazują ponadto, że choć studenci doceniają wszechstronność i wydajność narzędzia, pozostają krytycznie świadomi jego ograniczeń, w tym sporadycznych nieścisłości faktograficznych, mechanicznego stylu i kwestii etycznych. Wyniki są interpretowane przez pryzmat teorii samokształcenia, modelu akceptacji technologii i konstruktywistycznej teorii uczenia się, co sugeruje, że ChatGPT funkcjonuje przede wszystkim jako uzupełniające narzędzie wspierające naukę. Badanie kończy się zaleceniami pedagogicznymi i proponuje kierunki przyszłych badań, podkreślając potrzebę znajomości sztucznej inteligencji i poradnictwa dla nauczycieli we współczesnej edukacji językowej.

Najnowsze badania laboratoryjne coraz częściej eksplorują zastosowanie technologii wirtualnej rzeczywistości (VR) w edukacji. Chociaż badania te potwierdzają potencjał narzędzi VR, często pomijają wyzwania, z jakimi mierzą się edukatorzy podczas ich wdrażania w rzeczywistych warunkach, co może ograniczać szersze zastosowanie VR. Nasze badanie wykorzystuje kolaboratywną analityczną autoetnografię pięciu organizatorów(-ek) wydarzeń edukacyjnych w społecznościowej VR, aby wypełnić tę lukę. Zidentyfikowaliśmy ograniczenia związane z wykorzystaniem społecznościowej VR, takie jak dyskomfort i niska dostępność urządzeń VR, nieinkluzywność funkcji platform, ryzyko obniżenia jakości treści edukacyjnych oraz konieczność zdobycia nowych umiejętności cyfrowych. Organizatorzy(-rki) doświadczali znacznej odpowiedzialności i stresu związanego z zarządzaniem kwestiami technicznymi i formalnymi, co wpływało na ich samopoczucie i zwiększało obciążenie pracą. Niemniej jednak zgłaszali również silne poczucie celowości i osobistego rozwoju, które wzmacniało ich tożsamość akademicką. Aby przezwyciężyć ograniczenia społecznej VR w szkolnictwie wyższym i złagodzić negatywne skutki dla organizatorów(-ek), autorzy(-rki) przedstawiają rekomendacje dla edukatorów(-ek).

Celem badania było zbadanie subiektywnych odczuć polskich i czeskich nauczycieli dotyczących wprowadzania sztucznej inteligencji do szkół. Celem szcegółowym badania było ustalenie, czy istnieje różnica między poglądami czeskich i polskich nauczycieli na temat wprowadzania sztucznej inteligencji do szkół. Aby osiągnąć cel badawczy, zdecydowaliśmy się na zastosowanie badań jakościowych, zastosowano metodę wywiadu półustrukturyzowanego z czeskimi i polskimi nauczycielami szkół podstawowych i średnich. W ramach badań ustalono, że czescy nauczyciele obawiają się pojawienia się sztucznej inteligencji i jej wykorzystania w edukacji, zwłaszcza tego, że uczniowie będą „nadużywać” SI do oszukiwania i plagiatu. Zjawiska tego nie zaobserwowano wśród polskich nauczycieli. Postrzegali oni raczej sztuczną inteligencję jako pomoc dla nauczycieli; polscy nauczyciele mieli już pierwsze doświadczenia z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Wśród czeskich nauczycieli są również tacy, którzy pracują z chatbotami i postrzegają je jako narzędzie, które pomaga im zmniejszyć obciążenie pracą i uczynić swoją pracę bardziej efektywną. Większość czeskich nauczycieli uważa wprowadzenie sztucznej inteligencji do szkół za nieuniknione i zdaje sobie sprawę, że ich zadaniem jest nauczenie uczniów skutecznego korzystania z SI. Również polscy nauczyciele dostrzegają, że wraz z pojawieniem się sztucznej inteligencji zmienia się rola nauczyciela; oczekuje się od niego, że będzie przewodnikiem dla ucznia, a także nauczy skutecznego korzystania ze sztucznej inteligencji. Nauczyciele, zarówno czescy, jak i polscy, są również świadomi, że system edukacji będzie musiał się zmienić wraz z pojawieniem się SI w szkołach. Uczniom trzeba będzie przydzielić inne typy zadań niż dotychczas, tzn. takie, których sztuczna inteligencja nie będzie dla nich tworzyć.

W ostatnich latach jednokierunkowy transfer wiedzy w xMOOC został zastąpiony kursami cMOOC, które pozwalają użytkownikom współtworzyć wiedzę. W tym celu wykorzystuje się głównie merytoryczne fora dyskusyjne. Jednak studenci wykorzystują fora do czegoś więcej niż tylko tego typu współpracy. Celem badania była analiza celu i zakresu, w jakim studenci zapisani na 208 kursów MOOC opublikowanych na polskiej platformie edukacyjnej „Navoica” korzystają z forów dyskusyjnych oraz w jaki sposób autorzy kursów MOOC zachęcają lub zniechęcają studentów do udziału w forach merytorycznych. Z badania wyłączono fora wprowadzające i organizacyjne. Wyniki: aktywność użytkowników forów dyskusyjnych w kwestiach merytorycznych była niska, co potwierdza rozpoznania ustalone w badaniach przeprowadzonych w innych regionach świata. 11% badanych kursów nie zawierało forów dyskusyjnych; 31% forów nie zawierało żadnych postów; 15% zawierało od kilku do kilkunastu postów; a 28% kursów MOOC zawierało wpisy głównie o sprawach organizacyjnych. Tylko 15% forów zawierało ponad 25 postów. Studenci rzadko zamieszczali posty nawet na kursach językowych. Liczba postów nie odpowiadała liczbie uczestników, liczbie wydanych certyfikatów ani popularności kursu. Aktywność uczestników była zazwyczaj wywoływana przez pytania zachęcające do wyrażania opinii oraz autopromocji, komentowanie wpisów kolegów, a także przez udział koordynatora kursu w dyskusji. Aktywność użytkowników polskich kursów MOOC w forach dyskusyjnych zasługuje na dalsze badania jako sposobu na rozwijanie pierwszej i drugiej kluczowej kompetencji, tj. w zakresie posługiwania się informacją oraz kompetencji wielojęzycznych. Główne wyniki badania można uogólnić na całą populację użytkowników kursów MOOC.

Niniejsze badanie ma na celu zbadanie blended learningu (podstawowych wymagań i wiedzy) oraz sukcesu studentów rachunkowości po pandemii COVID-19 wśród kończących studia studentów w Omanie. Analizuje również, w jaki sposób skuteczność blended learningu (BL) pośredniczy w relacji między podstawowymi wymaganiami BL a sukcesem studentów rachunkowości, a także między podstawową wiedzą BL a ich sukcesem. Zastosowano ilościową metodologię badawczą – ankieta została rozpowszechniona za pośrednictwem WhatsAppa i e-maila wśród studentów różnych uczelni w Sułtanacie Omanu, a dane przeanalizowano za pomocą modelowania równań strukturalnych metodą najmniejszych kwadratów cząstkowych (PLS-SEM). Wyniki wykazały, że podstawowe wymagania BL mają pozytywny wpływ na sukces studentów rachunkowości, natomiast podstawowa wiedza BL nie wykazuje istotnego związku z sukcesem studentów po COVID-19. Ponadto stwierdzono, że skuteczność BL odgrywa rolę mediatora między podstawowymi wymaganiami BL a sukcesem studentów rachunkowości. Ze względu na ograniczenie próby do studentów z Omanu, możliwości uogólnienia wyników są ograniczone; przyszłe badania mogłyby objąć studentów innych kierunków. Badanie podkreśla znaczenie łączenia nauki zdalnej i stacjonarnej oraz różnorodnych aktywności online, a także sposób, w jaki studenci angażują się w kursy rachunkowości realizowane w formule BL.