W najnowszej literaturze rosyjsko-izraelskiej obserwowany jest zwrot do realizmu ery postinformacyjnej — „realizmu–4.0”, związanego z procesami społeczno-kulturowymi i ekonomicznymi, określanymi jako „Industrie 4.0” (tzw. czwarta rewolucja przemysłowa). Zakłada on istnienie wspólnej sieci ludzi, maszyn, przedmiotów i znaków, tworzących nową kulturę. Artykuł poświęcony jest pisarzom — emigrantom z lat 90., którym kultura ta pozwala między innymi na odejście od stereotypu emigranta 
i przedstawiciela literatury minorowej. Twórczość przywoływanych w artykule pisarzy odzwierciedla co najmniej trzy właściwości realizmu–4.0: demarginalizację, magię sieci i rzeczywistość rozszerzoną. Cechy te są opisane na materiale utworów Alexandra Goldsteina, Diny Rubiny, Denisa Soboleva, Michaiła Yudsona, Elizabeth Mikhailichenko i Yuri Nesisa oraz Nekoda Singera.

Postać Żyda jest jednym z najczęściej pojawiających się motywów literackich w dziełach rosyjskiego postmodernizmu. Budzi ona szczególne zainteresowanie artystów ze środowisk konceptualnych. Charakterystyczną cechą postaci żydowskich tego typu jest stronniczość, wyrażająca się przede wszystkim w wyborze ściśle określonych cech, tradycyjnie przypisywanych ludom semickim. Rezygnacja z dogłębnej psychologizacji i stworzenie uniwersalnego modelu Żyda umożliwia wykorzystanie tej koncepcji w grze literackiej, której głównym celem jest dekonstrukcja pewnych zjawisk życia politycznego i społecznego. Analiza przeprowadzona przez autora artykułu pozwala zaobserwować koncepcje artystyczne i filozoficzne wykorzystywane w tym celu, a także szerszy plan obecnego społecznego postrzegania Żydów i kontekst kulturowy Żydów.

Autor artykułu, opierając się na tekście Tory (księga Bereszit) wyłania i opisuje trzynaście stopni-etapów wyniesienia Józefa jako charakterystycznej i najpełniejszej formy judaistycznej tradycji mentalnej. Uzyskany w ten sposób model porównywany jest z przykładami, pochodzącymi zarówno z Proroków (Mardocheusz, Daniel), jak i z innych tekstów, w tym literackich, a także ze znanymi faktami historycznymi.

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na istnienie literatury religijnej Żydów w XIX wieku. Modlitewniki wybrane ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie są świadectwem dawnej wielojęzyczności Żydów w Europie Środkowej i Wschodniej. Jednak nadal konieczne są badania (np. w bibliotekach) i analizy dotyczące religijności Żydów oparte na zachowanych modlitewnikach lub broszurach. Teksty z dwujęzycznego machzoru na Nowy Rok (Warszawa–Wilno, 1893) stanowią punkt wyjścia do analizy kulturowej nie tylko modlitw, ale także rytuałów związanych z tym i innymi świętami żydowskimi.

Dla rodziny Klepfiszów i tysięcy innych Żydów ojczyzną była, bezpowrotnie utracona, kwitnąca kultura żydowska przedwojennej Polski. Artykuł poświęcony jest analizie wizji Ireny Klepfisz, w której poetka poszukuje bezpiecznej (metaforycznej) przestrzeni na styku europejskiej przeszłości i amerykańskiej teraźniejszości.

"Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk opowiadają o Józefie Franku (1726–1791), twórcy „prawdopodobnie najważniejszego zjawiska życia publicznego, w którym uczestniczyły społeczności żydowskie na początku epoki nowożytnej”. Autorka, dzięki swojemu bohaterowi, uważanemu za następcę przywódców największego ruchu mesjanistycznego, Sabbataja Cwi i Baruchja Ruso, prowadzi czytelnika przez wielokulturową i wieloetniczną Rzeczpospolitą Obojga Narodów w burzliwym XVIII wieku.

This article is devoted to Menachem Kipnis: a Polish cantor, journalist, satirist, columnist, songwriter, photographer, and person fascinated by folk tales and Jewish folk tradition. Depicted in Kipnis’ stories, eponymous Chełm happens to be a place existing first and foremost in imagination, which is abundant in grotesque and absurd representations of everyday life of its citizens. As it is argued in the article, this is the realm founded on folk superstitions, whose inhabitants seek wisdom: the value they deem to be of greatest importance.