O stereotypach w recepcji literatury chorwackiej w Polsce w latach 1944—1956
Abstrakt
Stereotypes in the reception of Croatian literature in the period of 1944—1956
There are two stereotypes in the reception of Croatian literature in the period of 1944—1956. Yugoslavia was a political ally for Comunist and Slavic countries in the begining. After 1948, after the Cominform Resolution of June 28th, it became one of their worst enemies. In the first period from 1944 to 1948 the Yugoslav authors present literature as coherent Yugoslav literature, with Polish reviewers insisting on the diffrences between the Yugoslav republics. Yugoslav literature in this period was about war, and writers are judged according to their political profiles and attitude during the World War II. The ones who symphatized with Partisans were progressive, the ones who lived in the occupied coutries were under the harmful infulence of Western culture, with its bourgeois values. After the Cominform Resolution, the literatures of the various Yugoslav republics are presented as homogeneous with no cultural differences. Every type of communication between Yugoslavia and Poland is broken down at that time. There is war rethoric in extremely negative Polish presentations of literary production in Yugoslavia in the second period.
Key words: reception, cultural policy, stereotype, Cominform Resolution.
Uniwersytet Śląski Polska
https://orcid.org/0000-0002-0665-3606
dr hab., profesor uczelni w Instytucie Literaturoznawstwa Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, w latach 2016-2019 kierownik Zakładu Teorii Literatury i Translacji, w latach 2012-2016 najpierw redaktor tematyczny, a następnie zastępca redaktor naczelnej czasopisma „Przekłady Literatur Słowiańskich”, od 2017 roku redaktor naczelny czasopisma; badacz literatur południowosłowiańskich, zajmuje się przede wszystkim literaturą i kulturą chorwacką; jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół: fenomenu regionalizmu, chorwacko-polskich i polsko-chorwackich kontaktów kulturalnych, komparatystyki literackiej i kulturowej oraz historii, teorii i praktyki przekładu. Opublikował m.in. monografie autorskie: Wiatr w literaturze chorwackiej. O figurze literackiej wiatru w XIX ‑ i XX ‑wiecznym piśmiennictwie chorwackim strefy śródziemnomorskiej (Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004), Croatica. Literatura i kultura chorwacka w Polsce w latach 1944—1984 (Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013), Od ideološkoga do subverzivnoga prijevoda. Hrvatsko-poljske kulturne veze od 1944. do 1989. (Zagreb, Alfa, 2019); jest współredaktorem wyboru współczesnego dramatu serbskiego Serbska ruletka. Dramat serbski po 1995 roku. Wybór tekstów. Autorki wyboru: A. Cielesta, D. Zwierzchowska. Red. A. Cielesta, L. Małczak, D. Zwierzchowska. T. 1-2. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011 i dwóch wyborów współczesnego dramatu chorwackiego: Kroatywni. Dramat chorwacki po 1990 roku. Wybór tekstów. T. 1-2. Wstęp Leo Rafolt. Posłowie Leszek Małczak. Red. K. Majdzik, L. Małczak, A. Ruttar. Współpraca redakcyjna M. Stanisz. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012 i Nie(tylko) fragmenty. Wybór nowych dramatów chorwackich. T. 1 i 2. Red. Gabriela Abrasowicz, Leszek Małczak. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019 oraz monografii naukowych: Chorwacja lat siedemdziesiątych XX wieku. Kultura-język-literatura. Red. Leszek Małczak, Paulina Pycia. Katowice, Uniwersytet Śląski, Wydawnictwo Gnome, 2010, s. 164; Chorwacja lat osiemdziesiątych XX wieku. Kultura-język-literatura. Red. Leszek Małczak, Paulina Pycia, Anna Ruttar. Katowice, Uniwersytet Śląski, Wydawnictwo Gnome, 2011, s. 245;
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
