"Trudne halsy" rosyjskiego przekładoznawstwa
Abstrakt
Współczesny dyskurs naukowy, przy całej ścisłości i precyzji terminologicznej prezentacji naukowej, dopuszcza również pewną metaforyczność w tych przypadkach, w których obraz przyczynia się do pełniejszego zrozumienia istoty przedmiotu myśli. Patrząc na wielowiekową historię myślenia o przekładzie pisarzy, filozofów, krytyków literackich, nie sposób nie zauważyć oczywistego manewru myśli naukowej, która pchana pragnieniem albo znalezienia idealnych sposobów doskonałego przekładu, albo usprawiedliwienia jego ontologicznej niedoskonałości, stromo skręca z jednej skrajności w drugą. Kształtowanie się nauki o przekładzie w Rosji jest żywą ilustracją tej tezy.
Słowa kluczowe
nauka o przekładzie; historia przekładu w Rosji; paradygmat nauki o przekładzie
Bibliografia
Ben'yamin,Val'ter. Zadacha perevodchika. Predisloviye k perevodu Parizhskikh kartin Bodlera (perev.Ye. Pavlova), «Kommentarii» 1997, № 11, http://www.commentmag.ru/archive/11/ 6.htm (15.10.2020) [Беньямин, Вальтер. Задача переводчика. Предисловие к переводу Парижских картин Бодлера (перев. Е. Павлова), «Комментарии» 1997, № 11, http://www.commentmag.ru/archive/11/ 6.htm (15.10.2020)]
Chukovskiy, Korney. Vysokoye iskusstvo, Moskva: Sovetskiy pisatel',1968 [Чуковский, Корней. Высокое искусство, Москва: Советский писатель, 1968]
Fedorov, Andrey. O khudozhestvennom perevode, Leningrad: OGIZ,1941 [Федоров, Андрей. О художественном переводе, Ленинград: ОГИЗ, 1941]
Fedorov, Andrey. Osnovy obshchey teorii perevoda (lingvisticheskiye problemy), Moskva: Vysshaya shkola, 1983 [Федоров, Андрей. Основы общей теории перевода (лингвистические проблемы), Москва: Высшая школа, 1983]
Fedorov, Andrey. Vvedeniye v teoriyu perevoda, Moskva: Izdatel'stvo literatury na inostrannykh yazykakh, 1953 [Федоров, Андрей. Введение в теорию перевода, Москва: Издательство литературы на иностранных языках, 1953]
Gal', Nora. Vospominaniya. Stat'i. Stikhi. Pis'ma.Bibliografiya, D.Kuz'min (sost.), Moskva: Argo-Risk, 1997 http://www.vavilon.ru/noragal/memoir.html (115.10.2020) [Галь, Нора. Воспоминания. Статьи. Стихи. Письма. Библиография, Д.Кузьмин (сост.), Москва: Арго-Риск, 1997, http://www.vavilon.ru/noragal/memoir.html (115.10.2020)]
Garbovskiy, Nikolay. Sistemologicheskaya model' nauki o perevode. Transdistsiplinarnost' I sistema nauchnykh znaniy, «Vestnik Moskovskogo universiteta. Seriya 22. Teoriya perevoda» 2015, №1, s. 3–20 [Гарбовский, Николай. Системологическая модель науки о переводе. Трансдисциплинарность и система научных знаний, «Вестник Московского университета. Серия 22. Теория перевода» 2015, №1, с. 3–20]
Gumilev, Nikolay. Perevody stikhotvornyye // K.Chukovskiy,N.Gumilev, Printsipy khudozhestvennogo perevoda, Peterburg: Vsemirnaya literatura, 1919, s. 25-30 [Гумилев, Николай. Переводы стихотворные// К.Чуковский, Н.Гумилев, Принципы художественного перевода, Петербург: Всемирная литература, 1919, с. 25-30]
Kashkin, Ivan. Lozhnyy printsip i nepriyemlemyye rezul'taty, «Inostrannyye yazyki v shkole» 1952, №2, s.22-41 [Кашкин, Иван. Ложный принцип и неприемлемые результаты, «Иностранные языки в школе» 1952, №2, с.22-41]
Komissarov, Vilen. Sovremennoye perevodovedeniye, Moskva: ETC, 2001 [Комиссаров, Вилен. Современное переводоведение, Москва: ЭТС, 2001]
Kostikova,Ol'ga. Istoriya perevoda: predmet,metodologiya, mesto v nauke o perevode, «Vestnik Moskovskogo universiteta. Seriya 22. Teoriya perevoda» 2011, № 2, s. 3-22 [Костикова, Ольга. История перевода: предмет, методология, место в науке о переводе, «Вестник Московского университета. Серия 22. Теория перевода» 2011, № 2, с. 3-22]
Lann, Yevgeniy. Stil' rannego Dikkensa i perevod «Posmertnykhzapisok Pikvikskogo kluba, «Literaturnyy kritik» 1939, №1, s. 156-171 [Ланн, Евгений. Стиль раннего Диккенса и перевод «Посмертных записок Пиквикского клуба, «Литературный критик» 1939, №1, с. 156-171]
Retsker, Yakov. Teoriya perevoda i perevodcheskaya praktika. Ocherki lingvisticheskoy teorii perevoda, Moskva: R.Valent, 2007 [Рецкер, Яков. Теория перевода и переводческая практика. Очерки лингвистической теории перевода, Москва: Р.Валент, 2007]
Shveytser, Andrey. Mezhdistsiplinarnyy status teorii perevoda, «Tetradi perevodchika» 1999, №24, s. 30 [Швейцер, Андрей. Междисциплинарный статус теории перевода, «Тетради переводчика» 1999, № 24, с. 30]
Van Hoof, Henri. La traduction au pays des Tsars et des Soviets, «Meta» 1990, vol.35, №2, p.277-302.
Lomonosov Moscow State University Federacja Rosyjska
https://orcid.org/0000-0003-3973-459X
Кандидат филологических наук, доцент, заместитель директора по научной работе Высшей школы перевода (факультета) МГУ имени М.В.Ломоносова, профессор Российской академии естествознания. Окончила с отличием филологический факультет МГУ имени М.В. Ломоносова в 1995 году, университет Париж-3 Новая Сорбонна (DEA) в 1997 году. В 2002 году защитила диссертацию по теме «Трансформации и деформации как категории переводческой критики». С 1998 года работает в Московском государственном университете имени М.В. Ломоносова. С 1993 года регулярно осуществляет переводческую деятельность как переводчик-фрилансер. Заместитель главного редактора журнала «Вестник Московского университета. Серия 22. Теория перевода», член редакционной коллегии международного журнала переводчиков «Babel». Автор более 70 опубликованных работ, среди которых монографии, учебники, научные статьи, а также переводы художественной литературы.
MGU Federacja Rosyjska
https://orcid.org/0000-0001-9267-3365
Nikolay Garbovskiy is the founder and director of the Higher School of Translation and Interpretation at Lomonosov Moscow State University, Honorable Professor, laureate of the Lomonosov Prize for pedagogical activity (2004), member of Russian Academy of Education, editor-in-chief of the Moscow University Bulletin. Series 22. Science of Translation, member of the Editorial board of Babel – the FIT journal, of Lebende Schprachen (German) and Équivalences (Belgium). He graduated from the Military University of Foreign Languages and received his Higher Doctorate Degree in Philology. An interpreter, a translator and a translator trainer, he is also the author of many articles and books. His main research areas are translation and interpreting theory, methodology and didactics.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
