Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim.: Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993)

Grzegorz Władysław Przebinda

doi:10.31261/pr.12542

Opublikowane: 2022-03-14

Nr 1(177) (2022)

Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim.

Grzegorz Władysław Przebinda

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31261/pr.12542

Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993)

Abstrakt

Powyższy esej wspomnieniowo-literacki opowiada o moich trzech spotkaniach z Andriejem Siniawskim (1927–1997), znanym szeroko w swoim czasie pisarzem i krytykiem literackim, najpierw tworzącym oficjalnie w ZSRR pod własnym nazwiskiem, a następnie, od 1959, nielegalnie na Zachodzie pod pseudonimem „Abram Terc”. Od 1973 Siniawski-Terc przebywał nieodwołalnie na emigracji we Francji. W pierwszej części swego tekstu opowiadam o transgranicznych – zza komunistycznej „żelaznej kurtyny” na Zachód – kontaktach krakowskiej „podziemnej” „Arki i odrębnie wielkiego polskiego rusycysty Andrzeja Drawicza (1932–1997) z rosyjskimi pisarzami na emigracji w Paryżu (przede wszystkim z Iriną Iłowajską-Alberti, Natalią Gorbaniewską, Władimirem Maksimowem i właśnie Andriejem Siniawskim). W tejże pierwszej części rekonstruuję z żywej jeszcze, na szczęście, pamięci własnej moje pierwsze spotkanie – w 1987 w Fontenay-aux-Roses pod Paryżem – z Andriejem Siniawskim i Marią Rozanową, jego żyjącą do dziś, żoną i współpracowniczką. W części drugiej eseju opowiadam o moim następnym spotkaniu z pisarzem w 1988 w Genewie, podczas międzynarodowej konferencji poświęconej Milenium Chrztu Rusi Kijowskiej. W części zaś trzeciej piszę o spotkaniu, które miało miejsce już w Krakowie w listopadzie 1993, dwa lata po upadku ZSRR. Owocem tego ostatniego spotkania stał się wywiad z Siniawskim i Rozanową dla „Tygodnika Powszechnego”, przygotowany prawie trzydzieści lat temu wespół z Andrzejem Romanowskim, a publikowany poniżej z moim współczesnym komentarzem.

Słowa kluczowe:

Andriej Siniawski, Abram Terc, kontakty krakowskiej podziemnej „Arki” z rosyjskimi pisarzami emigracyjnymi w Paryżu, Natalia Gorbaniewska, Irina Iłowajska-Alberti, Władimir Makismow, Andrzej Drawicz, trzy spotkania Przebindy z Siniawskim w Paryżu, w Genewie i Krakowie, wywiad Grzegorza Przebindy i Andrzeja Romanowskiego z Siniawskim i Marią Rozanową w Krakowie w 1993

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Przebinda, G. W. (2022). Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim.: Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993). Przegląd Rusycystyczny, (1(177). https://doi.org/10.31261/pr.12542

Cited by / Share

Bibliografia

ARKA. Wybór 10–12. Kraków – 1985. Eseistyka. Krytyka. Literatura, ed. M. Chudecki, W. Sikora. Aktis, Paryż 1986.
«Belaya kniga» o dele pisateley Andreya Sinyavskogoi Yuliya Danielya. Possev-Verlav, Frankfurt/Main 1987 [«Белая книга» о деле писателей Андрея Синявского и Юлия Даниэля. Possev-Verlav, Frankfurt/Main 1987].
Cywiński Henryk [Przebinda, Grzegorz]. “Historia pewnej utopii.” Arka 1987, no 19.
Drawicz, Andrzej. Inna Rosja. NOWA, Warszawa 1980.
Drawicz, Andrzej. “Żyj długo i bądź sobą Abramie Tercu.” Arka 1987, no 17.
Gertsen, Aleksandr Ivanovich. Sobraniye sochiniyeniy v tridtsati tomakh. Izdatel’stvo Akademii Nauk SSSR, Moskva 1954–1960. Vol. 5 (1955): Pis’ma iz Frantsii i Italii 1847–1852. Vol. 10 (1956): Byloye i dumy 1852–1868, chast’ V. [Герцен Александр Иванович. Собрание сочинений в тридцати томах. Издательство Академии наук СССР, Москва 1954–1960. Vol. 5 (1955): Письма из Франции и Италии 1847–1852 (1955). Vol. 10 (1956): Былое и думы 1852–1868, часть V].
Herling-Grudziński, Gustaw. Dzieła zebrane. Ed. W. Bolecki. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009–2021. Vol. 8 (2018): Dziennik pisany nocą (vol. 2: 1982–1992).
Iłowajska-Alberti, Irina. “Uwagi wstępne redaktora naczelnego ‘Russkoj Mysli’.”Arka 1986, no 13.
“Jak Polak z Rosjaninem... Rozmowa z Natalią Gorbaniewską.” Rozmawiał Grzegorz Przebinda. Tygodnik Powszechny 1994, 30 I, no 5 (2315).
Leszkowski, Marek [Maleszka, Lesław]. “Stan wojenny na łamach ‘Russkoj Mysli’.”Arka 1985, no 11.
Literatura i demokracja: bezpieczne i niebezpieczne związki. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 1995.
Mal’tsev, Yurij. Vol’naya russkaya literatura 1955–1975. Possev-Verlav, Frankfurt/Main, 1967 [Мальцев Юрий. Вольная русская литература 1955–1975. Possev-Verlav, Frankfurt/Main 1967].
M.G. [Maleszka, Lesław]. “ ‘Rosyjska Mysl’ ” i polski czytelnik.” Arka 1987, no 18
Przebinda, Grzegorz. “Apokalipsa Włodzimierza Sołowjowa.” Znak 1986, no 11–12 (384–385).
Przebinda, Grzegorz. “L’accueil fait à la pensée de Vladimir Solov’ev en Allemagne et dans les pays germanophones 1889–1953.” Cahiers du Monde russe et soviétique 1988. Vol. 29 (3–4).
Przebinda, Grzegorz. “Cło czy cenzura?,” Tygodnik Powszechny ”1988, 27 XI, no 48 (2057).
Przebinda, Grzegorz. “Włodzimierz Sołowjow i Mikołaj Fiodorow. Dwie koncepcje eschatologiczne,” Slavia Orientalis 1989, no 3–4.
„Rozmowa z G. Herlingiem-Grudzińskim.” Rozmawiał Bogusław Sonik. Arka” 1987, no 19.
Sergeyeva, Lyudmila. “Triumvirat.” Sergeyeva Lyudmila. Zhizn’ okazalas’ dlinnoy. AST, Moskva 2019 [Сергеева, Людмила. “Триумвират.” Сергеева Людмила. Жизнь оказалась длинной. АСТ, Москва 2019].
Sąd idzie! Stenogram z procesu A. Siniawskiego i J. Daniela (A. Terca i M. Arżaka). Moskwa, Luty 1966. Instytut Literacki, Paryż 1966.
Siniawski, Andrzej. “Klęska zwycięstwa.” Trans. I. Lewandowska. Gazeta Wyborcza 1993, 9 X, no 237.
Siniawski, Andrzej. “Dlaczego piszemy.” Trans. J. Darczewska. Literatura i demokracja. Bezpieczne i niebezpieczne związki. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 1995.
Sinyavskiy, Andrey. “Apofeoz knigi.” Cahiers du Monde russe et soviétique 1988. Vol. 29 (3–4) [Синявский, Андрей. “Апофеоз книги.” Cahiers du Monde russe et soviétique 1988. Vol. 29 (3–4)].
Sinyavskiy, Andrey. “Pochemu my vse-taki pishem? Iskusstvo b’yet·sya o neokonchatel’nost’ rechi.” Khranit’ vechno (Andrey Sinyavskiy). Spetsial’noye prilozheniye v NG 1998, fevral’ [Синявский, Андрей. “Почему мы все-таки пишем? Искусство бьется о неокончательность речи.” Хранить вечно (Андрей Синявский), Специальное приложение в НГ 1998, февраль, no 1].
Szczukin, Wasilij. “Trudne zmagania z przeszłością (Powieść Abrama Terca Dobranoc). Emigracja i tamizdat. Szkice o współczesnej prozie rosyjskiej. Ed. L. Suchanek. Universitas, Kraków 1993.
Terc, Abram. Sąd idzie. Anonim. Co to jest realizm socjalistyczny?. Trans. J. Łobodowski. Instytut Literacki, Paryż 1959.
Terlecki, Ryszard. “Moja historia ‘Arki’,” Arka 1990, no 30.
Terts, Abram. Spokoynoy nochi. Roman. Sintaksis, Parizh 1984 [Терц, Абрам. Спокойной ночи. Роман. Синтаксис, Париж 1984].
Wat, Aleksander. “Czytając Terca.” Wat, Aleksander. Ewokacja. Wydawnictwo KOS, Kraków 1981.
Woźniak, Anna. Ułuda i cud. W świecie sztuki Andrieja Siniawskiego – Abrama Terca. Wydawnictwo KUL, Lublin 2004. Google Scholar

Nr 1(177) (2022)
Opublikowane: 2022-03-14

ISSN: 0137-298X

Wydawca

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne oraz Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Prześlij tekst

Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim.

Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993)

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Grzegorz Władysław Przebinda

Informacje