Korpus równoległy InterCorp w procesie ustalania polsko-rosyjskich par metaoperatorów
Abstrakt
Niniejszy artykuł poświęcony jest opisowi możliwości, jakich dostarcza korpus równoległy InterCorp w procesie tłumaczenia polskich metaoperatorów na język rosyjski i wyszukiwania w tekstach analogicznych rosyjskich konstrukcji. Autor porusza kwestię interpretacji pojęć reprodukt, wielowyrazowa jednostka języka i frazem w pracach polskich językoznawców, którzy coraz częściej podkreślają konieczność odnotowywania wspomnianych jednostek przez słowniki jedno- i wielojęzyczne. Szczególną uwagę zwraca się na zaproponowane przez Wojciecha Chlebdę metaoperatory, które służą jako narzędzie pomocnicze w procesie wyzyskiwania z tekstów odtwarzalnych wielowyrazowych jednostek. Opisano możliwości i zasoby polskich i rosyjskich kolekcji, zawartych w korpusie InterCorp, a następnie dokonano analizy wybranych metaoperatorów różnych kategorii.
Słowa kluczowe
Korpus równoległy InterCorp; język rosyjski; metaoperatory; wielowyrazowe jednostki języka; frazem
Bibliografia
Bogusławski, Andrzej. “Uwagi o pracy nad frazeologią.” Studia z polskiej leksykografii współczesnej. T. 3. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1989.
Chlebda, Wojciech. “Reprodukty na warsztacie.” Na tropach reproduktów. W poszukiwaniu wielowyrazowych jednostek języka, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2010, 9-27.
Kaczmarska, Elżbieta. Metody ustalania ekwiwalentów czasownikowych wyrażających stany emocjonalne w przekładzie czesko-polskim na materiale z korpusu równoległego InterCorp, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2019.
Kaczmarska, Elżbieta. Rosen, Alexandr. “Praktyczny przewodnik po korpusie InterCorp.” Praktyczny przewodnik po korpusach języków słowiańskich, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego: 2014, 207–231.
Kharcharek, Andzhey. “Parallel'nyy korpus Intercorp v perevodnoy leksikografii.” Opera Slavica 2017, vol. 27, iss. 2, 5–17 [Харчарек, Анджей. “Параллельный корпус InterCorp в переводной лексикографии.” Opera Slavica 2017, vol. 27, iss. 2, 5–17.]
Kharcharek, Andzhey. “Programma dlya ustanovleniya perevodnykh Ekvivalentov treq: preimushchestva i nedostatki.” STUDIA ROSSICA POSNANIENSIA vol. 45/1, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2020, 121–132. [Харчарек. Анджей. “Программа для установления переводных эквивалентов Treq: преимущества и недостатки.” STUDIA ROSSICA POSNANIENSIA vol. 45/1, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: 2020, 121–132].
Khlebda, Voytsekh. “Metaoperatory v funktsii poiskovoy sistemy vobrabotke resursov Runeta dlya leksikograficheskikh tseley.” ROSSICA OLOMUCENSIA Vol. 49, Olomouc, 2010: 57–66. [Хлебда, Войцех. “Метаоператоры в функции поисковой системы в обработке ресурсов Рунета для лексикографических целей.” ROSSICA –OLOMUCENSIA Vol. 49, Olomouc, 2010: 57–66].
Lewandowska-Tomaszczyk, Barbara. Podstawy językoznawstwa korpusowego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2005.
Lewicki, Andrzej Maria. Studia z teorii frazeologii. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem, 2013.
Plungyan, Vladimir Aleksandrovich. “Zachem nuzhen Natsional'nyj Korpus russkogo yazyka? Neformal'noye vvedeniye.” Natsional'nyy korpus russkogo yazyka: 2003–2005: 6–20. [Плунгян. Владимир Александрович. “Зачем нужен Национальный Корпус русского языка? Неформальное введение.” Национальный корпус русского языка: 2003–2005: 6–20.]
Wierzchoń, Piotr. “Pięć bardzo skutecznych (sprawdzonych) sposobów na masowe wyodrębnianie wielowyrazowych segmentów podejrzanych o frazematyczność (czyli reproduktów).” Na tropach reproduktów. W poszukiwaniu wielowyrazowych jednostek języka, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2010, 87–125.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0001-6897-5777
Absolwentka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu, kierunek: język rosyjski, specjalność: tłumaczeniowa.
Obecna doktorantka Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego w dyscyplinie: językoznawstwo (I rok).
Zainteresowania badawcze: leksykografia przekładowa, lingwistyka korpusowa, słowotwórstwo, aspekt motywacyjny, język rosyjski, język czeski, język hebrajski.
Dotychczasowe publikacje:
-2019- Выбранная русская и польская эротическая лексика (мотивационный аспект) w zbiorze Slavica Iuvenum XX. Red. S. Mizerová i L. Plesník. Ostrava 2019, s. 36–47.
-2020 – Польский и русский рыболовные социолекты (мотивационный аспект). Slavica Iuvenum XXI, Ostrawa 2020, s. 221-231.
-2021 – Использование программы Treq в польско-русском переводе. Slavica Iuvenum XXII, Ostrawa 2021, s. 151-162
-2021 - Использование программы Treq в польско-русском переводе фразеологизмов, w ramach konferencji Изучение польского языка в России и русского языка в Польше: опыт, проблемы, перспективы, Ufa , s. 95-106.
-2021–Некоторые наименования щуки в русском и польском рыболовных социолектах (словообразовательный и мотивационный аспекты), Kazachstan 2021, s. 179-182 w ramach konferencji Нургалиевские чтения – X: Научное сообщество студентов XXI столетия. Филологические науки, Kazachstan 2021
-2021– publikacja w czasopiśmie slawistycznym ,,Opera Slavica” №1/2021 artykułu Наименования орудий лова в русском и польском рыболовных социолектах (мотивационный и словообразовательный аспекты), s. 17-28
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).