Czas, „z którego wypompowano wieczność”: powieść Jewgienija Wodołazkina „Usprawiedliwienie Wyspy"
Abstrakt
Twórczość Jewgienija Wodołazkina w kontekście ostrej polaryzacji ideologicznej życia kulturalnego Rosji jest przypadkiem szczególnym. Nie wdając się w publiczne dyskusje, autor w wielu utworach konsekwentnie udowadnia niemoralność oraz bezsensowność sposobów organizowania społeczeństwa na wzór sowiecki. W zbiorze opowiadań Część ziemi otoczona niebem. Teksty i obrazy sołowieckie (2011, pod redakcją Wodołazkina) w ostro przedstawia emocjonalne odrzucenie paradygmatu sowieckiego. Fantastyczna fabuła powieści Awiator (2016) pozwala wyciągnąć wniosek o degradacji społeczeństwa na podstawie porównania przedrewolucyjnego, sowieckiego oraz postsowieckiego okresu życia bohatera. Powieść Usprawiedliwienie Wyspy (2020) można uznać za ostatnią część rozważań autora nad okresem sowieckim w historii Rosji. Klęskę sowieckiego paradygmatu autor przedstawia za pomocą systemu artystycznego, który opiera się na redukcji i karykaturze, co pozwala zauważyć krwawy absurd oraz totalny upadek moralny.
Słowa kluczowe
Jewgienij Wodołazkina; paradygmat sowiecki; polaryzacja ideologiczna; czas; osoba
Bibliografia
Abashev, Vladimir. ”Proekt vosstanovleniya mira…”: roman Evgenya Vodolazkina “Aviator” v kontekste hudozhestvennoy soteriologyi russkoy literatury. Skotnicka, Anna and Svezhy, Yanush (eds.). Znakovyye imena sovremennoy russkoy literatury. Evgeny Vodolazkin: koll’ektivnaya monografiya. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2019. 319-333 [Абашев, Владимир. «Проект восстановления мира…»: роман Евгения Водолазкина «Авиатор» в контексте художественной сотериологии русской литературы. Скотницка, Анна и Свежий, Януш (ред.), Знаковые имена современной русской литературы. Евгений Водолазкин: коллективная монография. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019. 319-333].
Bauman, Zygmunt. Retrotopia. Cambridge: Polity Press, 2017.
Dragunsky, Denis. Noski so strazami. Ob ozhivshih pamyatnikah [Драгунский, Денис «Носки сoстразами. Об оживающих памятниках]
Gravicapa. ”Sosredorochsya, poskol’ku pero ne dayotsya cheloveku dlya prazdnosti...” (E. Vodolazkin, ”Opravdaniye ostrova”) [Гравицапа "Сосредоточься, поскольку перо не дается человеку для праздности..." (Е.Водолазкин, "Оправдание Острова")]
Iuzefovich, Galina. ”Opravdaniye Ostrova”: vykhodit novy roman Evgenya Vodoldzkina [Юзефович, Галина. «Оправдание Острова»: выходит новый роман Евгения Водолазкина]
Ivanova, Natalya. Nostalyascheye. Sobraniye nabl’udeniy. Moskva: ”Raduga”, 2002 [Иванова, Наталья. Ностальящее. Собрание наблюдений, ОАО Издательство «Радуга», Москва 2002].
Kalinin, Ilya. Nostal’gicheskaya modernizaciya: sovetskoye proshloye kak istoricheskiy gorizont. ”Neprikosnovenny zapas”, 2010, № 6 (75). 6-16 [Калинин, Илья. Ностальгическая модернизация: советское прошлое как исторический горизонт, «Неприкосновенный запас», 2010, № 6 (75), с. 6-16]
Keler, Irina. Recenziya na knigu ”Opravdaniye Ostrova” Evgenya Vodoldzkina [Келер, Ирина. Рецензия на книгу «Оправдание Острова» Евгения Водолазкина]
Khvostova, Viktoriya. Recenziya na knigu ”Opravdaniye Ostrova” Evgenya Vodoldzkina [ Хвостова, Виктория. Рецензия на книгу «Оправдание Острова» Евгения Водолазкина]
Lisova, Alina. Kategoriya vremeni v hudozhestvennom mire E.G.Vodolazkina. Moskva, Berlin: Direkt-Media. 2020 [Лисова, Алина. Категория времени в художественном мире Е. Г. Водолазкина. Москва, Берлин: Директ-Медиа, 2020]
Lobkov, Pavel. Pochemu molodiye lyubyat stranu, v kotoroy nikogda ne zhili? [Лобков, Павел. Почему молодые любят страну, в которой никогда не жили?]
Pańkowska, Ewa. Novy realizm ”nulevikh” – variant Zakhara Prilepina [Паньковска, Эва. Новый реализм «нулевых» - вариант Захара Прилепина]
Satarov, Georgy. Toska po imperiy kak povod dlya voiny [Сатаров, Георгий. Тоска по империи как повод для войны] https://www.youtube.com/watch?v=oxJBd6Dxeng
Soldatkina, Yanina. Dialog s russkoy literaturoy XX veka v romanah Evgenya Vodolazkina “Lavr” i “Aviator”. Skotnicka, Anna and Svezhy, Yanush (eds.). Znakovyye imena sovremennoy russkoy literatury. Evgeny Vodolazkin: koll’ektivnaya monografiya. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2019. 309-319 [Солдаткина, Янина. Диалог с русской литературой ХХ века в романах Евгения Водолазкина «Лавр» и «Авиатор». Скотницка, Анна и Свежий, Януш (ред.), Знаковые имена современной русской литературы. Евгений Водолазкин: коллективная монография. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019. 309-319]
Vodolazkin, Evgeny (ed.). Chast’ sushi, okruzhonnaya nebom. Solovetskiye teksti i obrazi. Sankt-Peterburg: Logos, 2011 [Водолазкин, Евгений (ред.). Часть суши, окруженная небом. Соловецкие тексты и образы. Санкт-Петербург: Логос, 2011]
Vodolazkin, Evgeny. ”Ya znal, vtorogo ”Lavra” pisat’ nel’zya” [Е. Водолазкин, «Я знал, второго «Лавра» писать нельзя»]
Vodolazkin, Evgeny. Opravdaniye Ostrova. Moskva: Izdatel’stvo AST: redakciya Eleny Shubinoy, 2020 [Водолазкин, Евгений. Оправдание Острова. Москва: Издательство АСТ: редакция Елены Шубиной, 2020]
Vodolazkin, Evgeny and Chichirin, Vladimir. Evgeny Vodolazkin v Kofeyne LitRes [Водолазкин, Евгений и Чичирин, Владимир Евгений Водолазкин в Кофейне ЛитРес]
Vodolazkin, Evgeny and Elena, Yakovleva. U vlastyi dolzhni byt’ lyudi, chey udel – otvetstvennost’ za stranu
Водолазкин, Евгений и Яковлева, Елена. [Водолазкин: У власти должны быть люди, чей удел - ответственность за страну]
Vodolazkin, Evgeny and Lascheyeva, Mariya. ”Opravdaniye Ostrova” – novy roman Evgenya Vodolazkina [Водолазкин, Евгений и Лащеева, Мария. «Оправдание Острова» — новый роман Евгения Водолазкина] < https://meduza.io/feature/2020/12/15/izmenilos-oschuschenie-boga-i-vremeni>
Daugavpils University Даугавпилсский университет Łotwa
https://orcid.org/0000-0001-6264-6753
doktor habilitowany, profesor, kierownik Katedry Rusycystyki i Slawistyki na Uniwersytecie w Dyneburgu (Daugavpils, Łotwa).
Zainteresowania naukowe: współczesna literatura rosyjska; kultury narodów słowiańskich na Łotwie; kultury Słowian w kontekście kultur europejskich.
Ważniejsze publikacje: Вопросы русской литературы ХХ-ХХ века. Жанровые модификации и современные переводы. Коллективная монография, Saule, Daugavpils 2020, 144 s. (współautor L. Sproge).; Opposition “own – different” in the process of implementation of the educational project “Learn Russian in the EU”, 14th annual International Conference of Education, Research and Innovation, ICERI 2021 Proceedings, pp. 7581-7586, doi: 10.21125/iceri.2021.1698, (współautor E. Vasiļjeva)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
