Feministyczne "Dziewczynki bez ubrań" Marii Stiepanowej w polskich tłumaczeniach
Abstrakt
Celem artykułu jest omówienie dwóch polskich przekładów wiersza Девочки без одежды (2019) wybitnej rosyjskiej poetki Marii Stiepanowej. Autorem pierwszego jest Krzysztof D. Szatrawski, autorką drugiego Katarzyna Roman-Rawska. Podstawą teoretyczną dla przeprowadzonej analizy translatologicznej jest założenie Edwarda Balcerzana, zgodnie z którym „translatorskie obcowanie z tekstem literackim poddaje się tej samej refleksji metodologicznej, jaka towarzyszy wysiłkom literaturoznawczym”. Zatem wspomniane przekłady zostaną poddane refleksji z punktu widzenia strukturalizmu, hermeneutyki i dekonstrukcjonizmu. Przy tej okazji wiersz Stiepanowej zostanie omówiony z perspektywy krytyki feministycznej.
Słowa kluczowe
Maria Stiepanowa, krytyka feministyczna, Dziewczynki bez ubrań, przemoc
Bibliografia
Adamowicz-Pośpiech, Agnieszka. “Tłumaczenie feministyczne: czy interwencjonizm jest zdradą. Zarys problematyki.” Tłumacz i zdrada. Fast, Piotr, Pisarska, Justyna. (Ed.). Katowice: Śląsk, 2015: 7−26.
Balcerzan, Edward. “Rosyjskie ′Urodziny‵ Wisławy Szymborskiej.” Literatura z literatury (strategie tłumaczy). Katowice: Śląsk, 1998:180−191.
Bobylëva, Mariya, Podlubnova, Yuliya. Poetika feminizma. Moskwa: ACT, 2021 [Бобылева, Мария, Подлубнова, Юлия. Поэтика феминизма. Moskwa: ACT, 2021].
Boutsco, Anatsassia. “Russian poet Maria Stepanova wins Leipzig Book Prize.” https://www.dw.com/en/russian-poet-maria-stepanova-wins-leipzig-book-prize/a-65439694.
Dimitroca, Zbigniew. Radio Swoboda. Współczesna poezja rosyjska. Wrocław: Biuro Literackie, 2015.
Фатеева, Ольга. “Настоящее всегда вечно: рецензия на поэтический цикл «Девочки без одежды» Марии Степановой.” Feminist Orgy Mafia https://syg.ma/@feminist-orgy-mafia/nastoyashchee-vsegda-vechno-recenziya-na-poeticheskiy-cikl-devochki-bez-odezhdy-marii-stepanovoy-olga-fateeva [Fateyeva, Ol'ga. “Nastoyashcheye vsegda vechno: retsenziya na poeticheskiy tsikl «Devochki bez odezhdy» Marii Stepanovoy”].
Haven, Cynthia. “Mad Russia Hurt Me into Poetry: An Interview with Maria Stepanova.” Los Angeles Review Books, 2017 https://lareviewofbooks.org/article/mad-russia-hurt-me-into-poetry-an-interview-with-maria-stepanova/.
Кукулин, Илья. “Двадцать лет пения без аккомпанемента. Взлет и превращения женской инновативной поэзии в постсоветской России.” Шталь, Хенрике, Рутц, Марион. (Ed.). Имидж, диалог, эксперимент поля современной русской поэзии. Neuere liryk 1. Interkulturelle und interdisziplinëre Studien. Munchen, Berlin, Washington DC: Kubon&Sanger GmbH, 2013 [Kukulin, Il'ya. “Dvadtsat' let peniya bez akkompanementa. Vzlet i prevrashcheniya zhenskoy innovativnoy poezii v post·sovet·skoy Rossii.” Shtal', Khenrike, Rutts, Marion. (Ed.). Imidzh, dialog, eksperiment polya sovremennoy russkoy poezii].
Murek, Weronika. “Mało robię zdjęć. Rozmowa z Agnieszką Sowińską.” dwutygodnik.com https://www.dwutygodnik.com/artykul/8765-malo-robie-zdjec.html.
Sandler, Stephanie. “The Body Returns: Recent Poems by Russian Women.” Internationale Zeitschrift für Kulturkomparatistik, 2022, nr 6: 45−83 (Poetics and Politics by Women in the Post-Soviet Space, red. A. Fees, H. Stahl, C. Telge).
Скидан, Александр. “Сильнее урана. Современная женская позия.” Воздух, 2006, № 3 [Skidan, Aleksandr. “Sil'neye urana. Sovremennaya zhenskaya poziya.” Vozdukh, 2006, № 3].
Степанова, Мария. Женская раздевалка клуба „Планета Фитнесс”, https://www.poemhunter.com/poem/maria-stepanova-poem-4/ [Stepanova, Mariya. Zhenskaya razdevalka kluba „Planeta Fitness”].
Васякина, Оксана. “Из раздевалки в сад: трансформация образа женской телесности в поэзии Марии Степановой.” Журнальный клуб Интелрос «Гендерные исследования», 2020, № 24 [Vasyakina, Oksana. “Iz razdevalki v sad: transformatsiya obraza zhenskoy telesnosti v poezji Marii Stepanovoy.” Zhurnal'nyy klub Intelros «Gendernyye issledovaniya», 2020, № 24].
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0002-1884-7125
Justyna Pisarska — dr, adiunkt w Katedrze Literaturoznawstwa Rosyjskiego w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, członek zespołu redakcyjnego „Przeglądu Rusycystycznego” i zarządu Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego. Autorka monografii Tłumacz i metoda. O angielskich i polskich przekładach „Bohatera naszych czasów”. Zajmuje się przekładoznawstwem, teorią literatury, literaturą rosyjską z perspektywy postkolonialnej oraz rosyjską poezją feministyczną.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
