Radziecki ruch pionierski w powieści Пищеблок Aleksieja Iwanowa — doświadczenie pokoleniowe w nowej perspektywie
Abstrakt
The main subject of this article is an analysis of the novel Пищеблок. The author of the article gives special attention to the theme of vampirism, used by Ivanov as a metaphor for the authoritarian Soviet system and its influence on citizens of the USRR, especially on scouts. Scouting can be described as a generational experience of the inhabitants of the Soviet Union. To present scouting in the USRR, the writer recreates the nostalgia of childhood, describing in the process the political and propagandistic aspects of scouting. The article also presents literary production of Ivanov.
Słowa kluczowe
Aleksey Ivanov; scouting; scout camp; childhood; vampires
Bibliografia
Bashmakova, Mariya. “‘Postoyat’ v storone ot zla nevozmozhno.’ Pisatel’ Aleksey Ivanov ob’’yasnil Marii Bashmakovoy, pochemu v romane ‘Pishcheblok’ ot vampira do pionera — odin shag.” https://www.kommersant.ru/doc/3791870. Accessed 12 Aug. 2020 [Башмакова, “‘Постоять в стороне от зла невозможно.’ Писатель Алексей Иванов объяснил Марии Башмаковой, почему в романе ‘Пищеблок’ от вампира до пионера — один шаг.” https://www.kommersant.ru/doc/3791870. Дата обращения: 12 августа 2020].
Belyanin, Andrey. Vkus vampira. Moskva: Izdatel’stvo “Al’fa-kniga,” 2005 [Белянин, Андрей. Вкус вампира. Москва: Издательство “Альфа-книга,” 2005].
Blue, Adrianne. Pocałunek. Od metafizyki do erotyki. Transl. Rabińska, Krystyna. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1998.
Bykov, Dmitriy. “Kniga, avtor i geroy noyabrya: knizhnaya polka Dmitriya Bykova.” https://sobesednik.ru/dmitriy-bykov/20181116-kniga-avtor-i-geroj-noyabrya-knizhnaya-polka-dmitriya-bykova. Accessed 30 Jul. 2020 [Быков, Дмитрий. “Книга, автор и герой ноября: книжная полка Дмитрия Быкова.” https://sobesednik.ru/dmitriy-bykov/20181116-kniga-avtor-i-geroj-noyabrya-knizhnaya-polka-dmitriya-bykova. Дата обращения: 30 июля 2020].
Carroll, Noël. Filozofia sztuki masowej. Transl. Przylipiak, Mirosław. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2011.
Divov, Oleg. Nochnoy smotryashchiy. Moskva: Eksmo, 2008 [Дивов, Олег. Ночной смотрящий. Москва: Эксмо, 2008].
Eco, Umberto. Superman w literaturze masowej. Powieść popularna: między retoryką a ideologią. Transl. Ugniewska, Joanna. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1996.
Gamus, Paula. “Popularność literackiego tematu wampirów na przykładzie sagi ‘Zmierzch’ Stepheanie Meyer.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, no. 2 (19), 2014: 9–24.
Gemra, Anna. Od gotycyzmu do horroru. Wilkołak, wampir i Monstrum Frankensteina w wybranych utworach. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008.
Grzybowski, Romuald. “Cele ideowe i struktura organizacyjna Wszechzwiązkowej Organizacji Pionierskiej imienia W.I. Lenina oraz jej miejsce w systemie wychowanie nowego człowieka (homo sovieticus).” Biuletyn Historii Wychowania, no. 37, 2017: 63–78.
Gudinova, Natal’ya. “Komu prinadlezhit molodezh’ — tomu prinadlezhit budushcheye.” https://nsportal.ru/shkola/sotsialnaya-pedagogika/library/2013/03/13/komu-prinadlezhit-molodezh-tomu-prinadlezhit. Accessed 1 Sep. 2020 [Гудинова, Наталья. “Кому принадлежит молодежь — тому принадлежит будущее.” https://nsportal.ru/shkola/sotsialnaya-pedagogika/library/2013/03/13/komu-prinadlezhit-molodezh-tomu-prinadlezhit. Дата обращения: 1 сентября 2020].
Harris, Charlaine. Martwy aż do zmroku. Transl. Wojtczak, Ewa. Warszawa: Wydawnictwo MAG, 2009.
Heller, Michał. Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki. Paryż: Instytut Literacki, 1988.
Ivanov, Aleksey. Pishcheblok. Moskva: Izdatel’stvo AST: Redaktsiya Yeleny Shubinoy, 2019 [Иванов, Алексей. Пищеблок. Москва: Издательство АСТ: Редакция Елены Шубиной, 2019].
Janion, Maria. Wampir. Biografia symboliczna. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2002.
Khlebnikova, Anna. “‘Ya predpochitayu zhit’ po normal’nym zakonam, a ne po rossiyskim’ — pisatel’ Aleksey Ivanov.” https://ekb.dk.ru/news/ya-predpochitayu-zhit-po-normalnym-zakonam-a-ne-po-rossiyskim-pisatel-aleksey-ivanov–237131698. Accessed 30 Jul. 2020 [Хлебникова, Анна. “‘Я предпочитаю жить по нормальным законам, а не по российским’ — писатель Алексей Иванов.” https://ekb.dk.ru/news/ya-predpochitayu-zhit-po-normalnym-zakonam-a-ne-po-rossiyskim-pisatel-alekseyivanov–237131698. Дата обращения: 30 июля 2020].
Kostova, Elizabeth. Historyk. Transl. Wroczyński, Michał. Warszawa: Świat Książki, 2006.
Księga przewodnika pionierskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo “Iskry,” 1952.
Lomkina, Natal’ya. “Glavnyye knigi oseni na yarmarke non/fiction.” https://www.forbes.ru/forbeslife-photogallery/369739-glavnye-knigi-oseni-nayarmarke-nonfiction?photo=3б. Accessed 12 Aug. 2020 [Ломкина, Наталья. “Главные книги осени на ярмарке non/fiction.” https://www.forbes.ru/forbeslife-photogallery/369739-glavnye-knigi-oseni-na-yarmarke-nonfiction?photo=3б. Дата обращения: 12 августа 2020].
Nabokova, Yuliya. VIP znachit vampir. Moskva: Izdatel’stvo “Al’fa-kniga,” 2010 [Набокова, Юлия. VIP значит вампир. Москва: Издательство “Альфа-книга,” 2010].
Novomlinskaya, Anna. “Pioneriya.” https://urokiistorii.ru/article/231. Accessed 22 Sep. 2020 [Новомлинская, Анна. “Пионерия.” https://urokiistorii.ru/article/231. Дата обращения: 22 сентября 2020].
“O chem novyy roman Alekseya Ivanova ‘PISHCHEBLOK’?” https://zen.yandex.ru/media/books_reviews/o-chem-novyi-roman-alekseia-ivanova-pisceblok-5bd9720c48ed6400ab6085d6б. Accessed 10 Aug. 2020 [О чем новый роман Алексея Иванова ‘ПИЩЕБЛОК ’?” https://zen.yandex.ru/media/books_reviews/o-chem-novyi-roman-alekseia-ivanova-pisceblok-5bd9720c48ed-6400ab6085d6. Дата обращения: 10 августа 2020].
Ovchinnikov, Vitaliy. “Strana Pioneriya SSSR.” https://proza.ru/2017/09/26/1454. Accessed 12 Aug. 2020 [Овчинников, Виталий. “Страна Пионерия СССР.” https://proza.ru/2017/09/26/1454. Дата обращения: 12 августа 2020].
Pelevin, Viktor. Batman Apollo. Moskva: Eksmo, 2013 [Пелевин, Виктор. Батман Аполло. Москва: Эксмо, 2013].
Pelevin, Viktor. Empire V. Moskva: Eksmo, 2006 [Пелевин, Виктор. Empire V. Москва: Эксмо, 2006].
Rice, Anne. Wywiad z wampirem. Transl. Olszewski, Tomasz. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2005.
Roux, Jean-Paul. Krew. Mity, symbole, rzeczywistość. Transl. Chrobak, Marzena. Kraków: Znak, 2013.
Rzeczycki, Michał. “Wampir polityczny — uwagi o tyranii.” Civitas. Studia z filozofii polityki, no. 23, 2018: 75–99.
Samoylenko, Vyacheslav. “Deviz pionerov. Torzhestvennoye obeshchaniye pionera. Vsesoyuznaya pionerskaya organizatsiya imeni V.I. Lenina.” https://fb.ru/article/327606/deviz-pionerov-torjestvennoe-obeschanie-pionera-vsesoyuznaya-pionerskaya-organizatsiya-imeni-v-i-lenina. Accessed 11 Aug. 2020 [Самойленко, Вячеслав. “Девиз пионеров. Торжественное обещание пионера. Всесоюзная пионерская организация имени В.И. Ленина.” https://fb.ru/article/327606/deviz-pionerov-torjestvennoe-obeschanie-pionera-vsesoyuznaya-pionerskaya-organizatsiya-imeni-v-i-lenina. Дата обращения: 11 августа 2020].
Shlepkina, Lyusya. “Pionerskaya ideologiya stala mifom.” https://fn-volga.ru/news/view/id/112368. Accessed 16 Sep. 2020 [Шлепкина, Люся. “Пионерская идеология стала мифом.” https://fn-volga.ru/news/view/id/112368. Дата обращения: 16 сентября 2020].
Smith, Lisa Jane. Pamiętniki wampirów. Przebudzenie. Transl. Jaczewska, Edyta. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2008.
Tarnavskyi, Viktor. Dzieci swoich czasów. Ruchy młodzieżowe w Rosji a zmiany kulturowe po upadku ZSRR. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2007.
Tischner, Józef. Etyka solidarności oraz Homo sovieticus. Kraków: Znak, 1992.
Tokarski, Jan. “[Listy w butelce] Homo sovieticus powraca.” Kultura Liberalna, no. 397, 18 Aug. 2016, https://kulturaliberalna.pl/2016/08/18/polska-homo-sovieticus-powraca. Accessed 12 Nov. 2020.
Urban-Podolan, Aleksandra. “Organizacja pionierska, pionierzy.” Encyklopedia dzieciństwa. Ed. Waloszek, Danuta. http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php/Organizacja_pionierska,_pionierzy. Accessed 13 Nov. 2020.
Watts, Peter. Ślepowidzenie. Transl. Próchniewicz, Wojciech M. Warszawa: Wydawnictwo MAG, 2013.
Wydmuch, Marek. Gra ze strachem. Fantastyka grozy. Warszawa: Czytelnik, 1975.
Yuzefovich, Galina. “Muzey pozdnesovetskoy epokhi, teper’ s vampirami. Galina Yuzefovich — o romane ‘Pishcheblok’ Alekseya Ivanova.” https://meduza.io/feature/2018/11/17/muzey-pozdnesovetskoy-epohi-teper-s-vampirami. Accessed 10 Jul. 2020 [Юзефович, Галина. “Музей позднесоветской эпохи, теперь с вампирами. Галина Юзефович — о романе ‘Пищеблок’ Алексея Иванова.” https://meduza.io/feature/2018/11/17/muzey-pozdnesovetskoyepohi-teper-s-vampirami. Дата обращения: 10 июля 2020].
“Zakony pionerov SSSR.” http://nksmrf.ru/page/55. Accessed 20 Aug. 2020 [“Законы пионеров СССР.” http://nksmrf.ru/page/55. Дата обращения: 20 августа 2020].
Zinowiew, Aleksander. Homo sovieticus. Transl. Deja, Stanisław. Londyn: Polonia, 1984.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
