Niniejszy artykuł zawiera analizę postępowania głównego bohatera Nominacji Aleksandra Beka – Aleksandra Leontjewicza Onisimowa, wysokiego rangą pracownika resortu przemysłu w latach 1938–1953, podczas apogeum rządów Stalina. Autor artykułu wykazuje, że takie cechy charakteru jak służalczość, ostrożność czy bezwzględność, a także całkowite podporządkowanie się kierownictwu partii ze Stalinem na czele pozwoliły Onisimowowi przetrwać na wysokim stanowisku w okresie terroru i czystek. Postawę głównego bohatera wyróżnia jednak osobista uczciwość, skromność i wrażliwość na losy ludzi represjonowanych. Głównymi czynnikami odpowiedzialnymi za przebieg kariery zawodowej Onisimowa są strach oraz bezwarunkowa realizacja poleceń kierownictwa partii. To właśnie życie w ciągłym strachu staje się powodem śmiertelnej choroby bohatera. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, postawa Onisimowa była typowa dla beneficjentów epoki stalinowskiej – pisarzy, artystów, badaczy i uczonych, którzy na różne sposoby wspierali totalitarny Związek Radziecki. Ci współtworzący i czerpiący korzyści ze zbrodniczego systemu często stawali się później jego ofiarami. Taki też los przypadł w udziale Onisimowowi, chociaż sam zdołał on uniknąć bezpośrednich represji.

This article examines the relationship between queer literature and politics, focusing on the treatment of LGBTQ+ individuals in the Russian Federation. It highlights the intensification of homophobic state rhetoric following Russia’s invasion of Ukraine and explores the challenges faced by queer literature under these extreme conditions. Particular attention is given to two novels published shortly before and after the onset of the war, analysing how the wartime context significantly influences their interpretation. The article presents an interpretation of Pioneer Summer by Kateryna Sylvanova and Elena Malisova, indicating that, paradoxically, the novel may align with Kremlin politics. In contrast, Springfield by Sergei Davydov is discussed as a subversive text, in which the non-hetero­normativity of its characters plays a pivotal role.

Celem artykułu jest przedstawienie kontekstu funkcjonowania i znaczenia motywu śmierci Putina w sztuce Esther Bol Pomiot [albo] śmierć putina (Отродье [или] смерть путина, 2023)3. Motyw ów rozumiem nie tyle jako odgrywanie wydarzenia końca doczesnego życia Władimira Putina, ile przede wszystkim jako przyczynek do dyskusji o miejscu Rosji w świecie i jej tzw. naturze. Bol, jak sądzę, stawia się w roli nie tylko komentatorki rosyjskiego uniwersum kulturowego, lecz także autorki koncepcji metafizyki rosyjskiej rzeczywistości. Kluczową rolę odegra tutaj nie śmierć, lecz zmartwychwstanie, nie koncentracja na osobie Putina, lecz ukazanie całej Rosji.

Celem artykułu jest analiza powieści z perspektywy zawartych w niej odniesień do współczesnej Rosji jako państwa neototalitarnego. Autorka dochodzi do wniosku, że tytułowe kadawery (pojawiające się w niejasnych okolicznościach ciała dzieci) odnoszą się do nieprzepracowanych zbiorowych traum, przemilczanych lub zakłamywanych przez władzę, a także ogólnie autodestrukcyjnego kierunku rozwoju sytuacji politycznej w Rosji, który spotyka się z bierną akceptacją społeczeństwa. Powiązanie motywu traumy kolektywnej z indywidualną historią bohaterów ewokuje z kolei pytanie o relacje między losami jednostki a kształtowaną przezeń zbiorowością i o możliwość odseparowania się od zbiorowej otchłani.