Stratyfikacja rosyjskojęzycznego środowiska literackiego Łotwy, czyli „Kim jestem?”
Abstrakt
W artykule przedstawiono przegląd literatury rosyjskojęzycznej na Łotwie według kryteriów pozwalających określić ją jako literaturę mniejszościową. Autorka opisuje autonomiczne mechanizmy legitymizacji — łotewskie wydawnictwa, periodyki, festiwale poetyckie specjalizujące się w popularyzowaniu współczesnej
literatury rosyjskiej, a także określa kilka strategii samoidentyfikacji rosyjskojęzycznych pisarzy na Łotwie. Dochodzi też do wniosku, że w nowym dla kultury rosyjskiej kontekście „po 24 lutego 2022 roku” rosyjskojęzyczna społeczność literacka Łotwy, podobnie jak po 1991 roku, przeżywa poważne wstrząsy, co prowadzi do większej polaryzacji środowiska literackiego. Szczególną uwagę autorka zwróciła na artystyczną prezentację nowej rzeczywistości społecznej — „emigracji bez emigracji” — z motywami przewodnimi nowego uchodźcy i kontrpamięci, które w ostatnim czasie przybrały na znaczeniu.
Słowa kluczowe
literatura mniejszościowa; identyfikacja; emigracja i diaspora; środowisko literackie; ideologia pamięci i kontrpamięć
Bibliografia
Altukhov, Vyacheslav Ye. Uslysh’te nashi golosa v trevozhnom shorokhe travy. Riga: [izdaniye avtora], 2020 [Алтухов, Вячеслав Е. Услышьте наши голоса в тревожном шорохе травы. Рига: [издание автора], 2020].
Gudanets, Nikolay L. Stseplen’ye predmeta i vzglyada. Riga: Ridzene-1, 2016 [Гуданец, Николай Л. Сцепленье предмета и взгляда. Рига: Ридзене-1, 2016].
Kadik, Lev. “Otmennyy povod.” Spektr, 20 iyunya 2022, https://spektr.press/otmennyj-povod-kak-otmenyayut-russkuyu-kulturu-i-pochemu-ona-samavinovata/. Accessed 18 Sept. 2023 [Кадик, Лев. “Отменный повод.” Спектр, 20 июня 2022, https://spektr.press/otmennyj-povod-kak-otmenyayutrusskuyu-kulturu-i-pochemu-ona-sama-vinovata/. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Khersonskiy, Boris G. “Poeziya metropolii i diaspory: protivostoyaniye ili sliyaniye?” Interpoeziya, no. 4, 2007, https://magazines.gorky.media/interpoezia/2007/4/poeziya-metropolii-i-diaspory-protivostoyanie-ilisliyanie.html. Accessed 18 Sept. 2023 [Херсонский, Борис Г. “Поэзия метрополии и диаспоры: противостояние или слияние?” Интерпоэзия, № 4, 2007, https://magazines.gorky.media/interpoezia/2007/4/poeziya-metropoliii-diaspory-protivostoyanie-ili-sliyanie.html. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Kugel’, Mariya. “ ‘Russkoy poezii izolyatsiya protivopokazana’ (interv’yu s Dmitriyem Kuz’minym).” https://www.svoboda.org/a/27490429.html. Accessed 18 Sept. 2023 [Кугель, Мария. “ ‘Русской поэзии изоляция противопоказана’ (интервью с Дмитрием Кузьминым).” https://www.svoboda.org/a/27490429.html. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Kukulin, Il’ya V. “Prorastaniye otdel’nykh slov v zadymlennykh ruinakh.” Druzhba narodov, no. 3, 2002, https://magazines.gorky.media/druzhba/2002/3/prorastanie-otdelnyh-slov-v-zadymlennyh-ruinah.html. Accessed 18 Sept. 2023 [Кукулин, Илья В. “Прорастание отдельных слов в задымленных руинах.” Дружба народов, № 3, 2002, https://magazines.gorky.media/druzhba/2002/3/prorastanie-otdelnyh-slov-v-zadymlennyh-ruinah.html. Дата обращения: 18 сентября 2023].
“Manifest Baltiyskoy gil’dii poetov.” http://mirmuz.com/gildiapoetov. Accessed 18 Sept. 2023 [“Манифест Балтийской гильдии поэтов.” http://mirmuz.com/gildiapoetov. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Ol’bik, Aleksandr S. “Pressa o knige ‘Prezident’.” http://det.lib.ru/o/olbik/internetoputine.shtml. Accessed 18 Sept. 2023 [Ольбик, Александр С. “Пресса о книге ‘Президент’.” http://det.lib.ru/o/olbik/internetoputine.shtml. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Pann, Lilya. “Svoya poeziya. Beseda s Aleksandrom Stesinym.” Literaturnyy dnevnik, 2002, http://www.vavilon.ru/diary/030308.html. Accessed 18 Sept. 2023 [Панн, Лиля. “Своя поэзия. Беседа с Александром Стесиным.” Литературный дневник, 2002, http://www.vavilon.ru/diary/030308.html. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Pis’mena. Ed. Kasyanich, Yuriy. Riga: Orgkomitet Dney russkoy kul’tury v Latvii, 2020 [Письмена. Сост. Касянич, Юрий. Рига: Оргкомитет Дней русской культуры в Латвии, 2020].
“Rizhskiy al’manakh” (“RA”), no. 1 (16), 2021 [“Рижский альманах” (“РА”), № 1 (16), 2021].
“Rizhskiy al’manakh” (“RA”), no. 2 (17), 2022 [“Рижский альманах” (“РА”), № 2 (17), 2022].
Shroma, Natal’ya I. “ ‘Tol’ko kto zhe ya?’: strategii samoopredeleniya v sovremennoy poezii russkoy diaspory Latvii.” Kul’turnyy landshaft Pogranich’ya: proshloye, nastoyashcheye, budushcheye. Sbornik Materialov Mezhdunarodnykh nauchnykh konferentsiy v Rige i Pskove, posvyashchennykh problemam pogranich’ya. Ed. Moteyunayte, Ilona. 222–233. Pskov: Izdatel’stvo Pskovskogo universiteta, 2015 [Шрома, Наталья И. “ ‘Только кто же я?’: стратегии самоопределения в современной поэзии русской диаспоры Латвии.” Культурный ландшафт Пограничья: прошлое, настоящее, будущее. Сборник материалов Международных научных конференций в Риге и Пскове, посвященных проблемам пограничья. Ред. Мотеюнайте, Илона. 222–233. Псков: Издательство Псковского университета, 2015].
Sukhovey, Dar’ya A. “Bozh’ya korovka, medved’ i drakon.” Literratura, no. 210, 2020, https://literratura.org/actual/4248-darya-suhovey-bozhya-korovkamedved-i-drakon.html. Accessed 18 Sept. 2023 [Суховей, Дарья А. “Божья коровка, медведь и дракон.” Лиterraтура, № 210, 2020, https://literratura.org/actual/4248-darya-suhovey-bozhya-korovka-medved-i-drakon.html. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Ul’ya Nova. “Vo chto verit khudozhnik? / Kam tic mākslinieks?” Avīzes nosaukums, 19 maya 2023: 52 [Улья Нова. “Во что верит художник? / Kam tic mākslinieks?” Avīzes nosaukums, 19 мая 2023: 52].
Zholkovskiy, Aleksandr K. “Brodskiy i infinitivnoye pis’mo.” Novoye literaturnoye obozreniye, no. 5, 2000, https://magazines.gorky.media/nlo/2000/5/brodskij-iinfinitivnoe-pismo.html. Accessed 18 Sept. 2023 Жолковский, Александр К. “Бродский и инфинитивное письмо.” Новое литературное обозрение, № 5, 2000, https://magazines.gorky.media/nlo/2000/5/brodskij-i-infinitivnoepismo.html. Дата обращения: 18 сентября 2023].
Zinger, Gali-Dana. “Soprovoditel’noye pis’mo nominatora.” https://atd-premia.ru/2019/07/30/vasilij-karasev-2019/. Accessed 18 Sept. 2023 [Зингер, ГалиДана. “Сопроводительное письмо номинатора.” https://atd-premia.ru/2019/07/30/vasilij-karasev-2019/. Дата обращения: 18 сентября 2023].
University of Latvia Łotwa
https://orcid.org/0000-0002-9872-6285
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
