Dwa miasta (Moskwa i Berlin) w esejach i wywiadach Władimira Sorokina
Abstrakt
Niniejszy artykuł został poświęcony analizie obrazów i kodów metapoetyckich związanych z dwoma miastami — Moskwą i Berlinem. W epitekstach Władimira Sorokina, tj. wywiadach i filmie dokumentalnym o nim samym (Сорокин трип), jak również w zbiorze esejów (Нормальная история) nazwy geograficzne niosą ze sobą symboliczne znaczenia, przy czym nazwy dwóch miast często stają punktem wyjścia dla rozmyślań metafizycznych. Sorokin łączy ontologiczną opozycję (lub jej brak) między wewnętrzną a zewnętrzną przestrzenią z relacją jednostka — władza. Jednym z istotniejszych punktów porównania Moskwy i Berlina jest odmienne podejście do przeszłości oraz do traumatycznego doświadczenia historycznego.
Bibliografia
Arkhangel’skiy, Andrey. “‘Postsovetskiy chelovek razocharoval bol’she, chem sovetskiy’. Pisatel’ Vladimir Sorokin — ob istorii russkoy zhestokosti.” https://www.kommersant.ru/doc/2786007. Accessed 12 Jul. 2023 [Архангельский, Андрей. “‘Постсоветский человек разочаровал больше, чем советский’. Писатель Владимир Сорокин — об истории русской жестокости.” https://www.kommersant.ru/doc/2786007. Дата обращения: 12.07.2023].
Arkhangel’skiy, Andrey. “‘Pyatero mayakovskikh i chetvero konnykh’.” Novaya gazeta, no. 41, 2021, https://novayagazeta.ru/articles/2021/04/15/piatero-maiakovskikh-i-chetvero-konnykh. Accessed 12 Jul. 2023 [Архангельский, Андрей. “‘Пятеро маяковских и четверо конных’.” Новая газета, № 41, 2021, https://novayagazeta.ru/articles/2021/04/15/piatero-maiakovskikh-i-chetvero-konnykh. Дата обращения: 12.07.2023].
Arkhangel’skiy, Andrey. “Vladimir Sorokin: ‘Vyzhivet literatura, kotoraya stavit bol’shiye voprosy’.” https://www.svoboda.org/a/vladimir-sorokin-vyzhivet-literatura-kotoraya-stavit-boljshie-voprosy-/32231253.html. Accessed 12 Jul. 2023 [Архангельский, Андрей. “Владимир Сорокин: ‘Выживет литература, которая ставит большие вопросы’.” https://www.svoboda.org/a/vladimir-sorokin-vyzhivet-literatura-kotoraya-stavit-boljshie-voprosy-/32231253.html. Дата обращения: 12.07.2023].
Assman, Aleida. “Gedächtnis ohne Errinerung? Die Probleme der Deutschen mit ihrer Geschichte.” Gedenkstätten-Rundbrief, no. 10 (97), 2000: 3–13.
Dubin, Boris Vl. Rossiya nulevykh: politicheskaya kul’tura, istoricheskaya pamyat’, povsednevnaya zhizn’. Moskva: ROSSPEN, 2011 [Дубин, Борис Вл. Россия нулевых: политическая культура, историческая память, повседневная жизнь. Москва: РОССПЭН, 2011].
Epple, Nikolay. Neudobnoye proshloye. Pamyat’ o gosudarstvennykh prestupleniyakh v Rossii i drugikh stranakh. Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2020 [Эппле, Николай. Неудобное прошлое. Память о государственных преступлениях в России и других странах. Москва: Новое литературное обозрение, 2020].
Epshteyn, Mikhail. “Zakony svobodnogo zhanra (Esseistika i esseizm v kul’ture Novogo vremeni).” Voprosy literatury, no. 4, 1987, https://voplit.ru/article/zakony-svobodnogo-zhanra-esseistika-i-esseizm-v-kulture-novogo-vremeni/. Accessed 01 Sep. 2023 [Эпштейн, Михаил. “Законы свободного жанра (Эссеистика и эссеизм в культуре Нового времени).” Вопросы литературы, № 4, 1987, https://voplit.ru/article/zakony-svobodnogo-zhanra-esseistika-iesseizm-v-kulture-novogo-vremeni/. Дата обращения: 01.09.2023].
Etkind, Aleksandr. Krivoye gore. Pamyat’ o nepogrebennykh. Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2018 [Эткинд, Александр. Кривое горе. Память о непогребенных. Москва: Новое литературное обозрение, 2018].
Etkind, Aleksandr. “Rabota gorya i utekhi melankholii.” Neprikosnovennyy zapas, no. 3, 2013, https://magazines.gorky.media/nz/2013/3/rabotagorya-i-utehi-melanholii.html. Accessed 13 Jul. 2023 [Эткинд, Александр. “Работа горя и утехи меланхолии.” Неприкосновенный запас, № 3, 2013, https://magazines.gorky.media/nz/2013/3/rabotagorya-i-utehi-melanholii.html. Дата обращения: 13.07.2023].
Etkind, Aleksandr. “Vremya sravnivat’ kamni. Postrevolyutsionnaya kul’tura politicheskoy skorbi v postsovetskoy Rossii.” Ab Imperio, no. 2, 2004: 33–76 [Эткинд, Александр. “Время сравнивать камни. Постреволюционная культура политической скорби в постсоветской России.” Ab Imperio, № 2, 2004: 33–76].
Genette, Gerard. Paratexts: Thresholds of Interpretation. Transl. Lewis, Jane E. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
Karich, Swantje. “Berlin ist die demokratischste Stadt Europas 2019.” https://www.welt.de/kultur/article198274797/Ai-Weiwei-spaltet-Die-Reaktionen-auf-seine-Abkehr-von-Deutschland.html. Accessed 14 Aug. 2023.
Kiriyenkov, Igor’. “‘Yesli ne pishetsya, ne nado literaturno masturbirovat’’: interv’yu s Vladimirom Sorokinym.” https://daily.afisha.ru/brain/12834-esli-ne-pishetsya-ne-nado-literaturno-masturbirovat-bolshoe-intervyu-s-vladimir-sorokin/. Accessed 14 Aug. 2023 [Кириенков, Игорь. “‘Если не пишется, не надо литературно мастурбировать’: интервью с Владимиром Сорокиным.” https://daily.afisha.ru/brain/12834-esli-ne-pishetsya-ne-nado-literaturno-masturbirovat-bolshoe-intervyu-s-vladimir-sorokin/. Дата обращения: 14.08.2023].
Masschelein, Anneleen et al. “The Literary Interview: Toward a Poetics of a Hybrid Genre.” Poetics Today, no. 1–2, 2014: 1–49.
Mikhaylina, Irina. “Vladimir Sorokin: ‘Mezhdu russkimi i nemtsami sil’noye vzaimoprityazheniye’.” Germania online, 2016, https://ru-sorokin.livejournal.com/394710.html. Accessed 12 Jul. 2023 [Михайлина, Ирина. “Владимир Сорокин: ‘Между русскими и немцами сильное взаимопритяжение’.” Germania online, 2016, https://ru-sorokin.livejournal.com/394710.html. Дата обращения: 12.07.2023].
Ryklin, Mikhail K. “Borshch posle ustrits (Arkheologiya viny v ‘Hochzeitreise’ V. Sorokina).” Poetik der Metadiskursivität: Zum postmodernen Prosa-, Film und Dramenwerk von Vladimir Sorokin. Ed. Burkhart, Dagmar. 179–186.
München: Otto Sagner, 1999 [Рыклин, Михаил К. “Борщ после устриц (Археология вины в ‘Hochzeitreise’ В. Сoрокина).” Poetik der Metadiskursivität: Zum postmodernen Prosa-, Film und Dramenwerk von Vladimir Sorokin. Ред. Burkhart, Dagmar. 179–186. München: Otto Sagner, 1999].
Selyutina, Yelena A. “Zarozhdeniye zhanra literaturnogo interv’yu na rubezhe XIX–XX vekov.” Filologicheskiy klass, no. 4, 2022: 76–87 [Селютина, Елена А. “Зарождение жанра литературного интервью на рубеже XIX–XX веков.” Филологический класс, № 4, 2022: 76–87].
Shirokova, Sof ’ya. “Pisatel’ Vladimir Sorokin: Moy ‘Den’ oprichnika’ — eto kupaniye avtorskogo krasnogo konya.” Izvestiya, 25 Aug. 2006, http://www.iz.ru/news/316688. Accessed 14 Aug. 2023 [Широкова, Софья. “Писатель
Владимир Сорокин: Мой ‘День опричника’ — это купание авторского красного коня.” Известия, 25.08.2006, http://www.iz.ru/news/316688. Дата обращения: 14.08.2023].
Shcherbina, Tat’yana. “‘My zhivëm vo vremya gniyeniya vremeni’. Interv’yu s Vladimirom Sorokinym.” Vestnik Yevropy, vol. LVII, 2021, https://ru-sorokin.livejournal.com/560630.html. Accessed 13 Jul. 2023 [Щербина, Татьяна. “‘Мы живём во время гниения времени’. Интервью с Владимиром Сорокиным.” Вестник Европы, т. LVII, 2021, https://ru-sorokin.livejournal.com/560630.html. Дата обращения: 13.07.2023].
Shtayn, Klara, Petrenko, Denis. Russkaya metapoetika. Uchebnyy slovar’. Stavropol’: Izdatel’stvo Stavropol’skogo gosudarstvennogo universiteta, 2006 [Штайн, Клара, Петренко, Денис. Русская метапоэтика. Учебный словарь. Ставрополь: Издательство Ставропольского государственного университета, 2006].
Sorokin, Vladimir. Normal’naya istoriya. Moskva: AST, Corpus, 2019 [Сорокин, Владимир. Нормальная история. Москва: АСТ, Corpus, 2019].
Sorokin, Vladimir. “Vladimir Putin sits atop a crumbling pyramid of power.” https://www.theguardian.com/commentisfree/2022/feb/27/vladimir-putin-russia-ukraine-power. Accessed 13 Jul. 2023.
Zamirovskaya, Tat’yana. “Vladimir Sorokin: ‘Vo vremya voyn literatura derzhit pauzu’.” Golos Ameriki, 2022, https://www.golosameriki.com/a/sorokin-columbia-university-/6777244.html. Accessed 12 Sep. 2023 [Замировская, Татьяна. “Владимир Сорокин: ‘Во время войн литература держит паузу’.”
Голос Америки, 2022, https://www.golosameriki.com/a/sorokin-columbia-university-/6777244.html. Дата обращения: 12.09.2023]
Budapest Business University Węgry
https://orcid.org/0000-0001-7093-7788
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
