Współczesna apokalipsa Ludmiły Ulickiej. O symbolice i wymiarze mądrościowym cyklu opowiadań "Шестью семь" („Sześć po siedem")
Abstrakt
Artykuł przedstawia analizę najnowszego dzieła Ludmiły Ulickiej z punktu widzenia poetyki kognitywnej, uwzględniającej warunki wydania książki, sytuację pierwszego spotkania odbiorców z cyklem Sześć po siedem oraz skojarzenia związane z obecną działalnością autorki. Ulicka należy do grona najbardziej rozpoznawalnych autorów współczesnej literatury rosyjskiej, a jej emigracja z państwa, które rozpoczęło wojnę, postrzegana jest jako deklaracja polityczna i moralna. Pociągnęło to za sobą nowe sposoby lektury dzieł opublikowanych przez pisarkę po opuszczeniu Rosji. W artykule symbolika zawarta w fabule opowiadań oraz struktura całego cyklu stanowią podstawę interpretacji sugerowanego w utworze sensu apokaliptycznego. Autorka opracowania stwierdza, że specyficzna narracja, przypominająca koncepcję „czułego narratora” Olgi Tokarczuk i zawierająca cechy bliskie wschodniej tradycji literatury mądrościowej, nieoczekiwanie wzmacnia pozytywny przekaz dzieła. Tym samym apokaliptyczna wizja przedstawiona w ostatniej części cyklu Ulickiej otwiera się na perspektywę wieczności i zakłada oczekiwanie na zbawienie.
Słowa kluczowe
literatura mądrościowa; apokalipsa; Ulicka; literatura emigracyjna; „czuły narrator”
Bibliografia
“Lyudmila Ulitskaya: o bezumii Putina, voyne i emigratsii.” YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=axo9TI3bfhA. Accessed 28 September 2023 [“Людмила Улицкая: о безумии Путина, войне и эмиграции.” YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=axo9TI3bfhA. Дата обращения: 28 сентября 2023].
Adams, Samuel L., Goff, Matthew. “Editors’ Introduction.” The Wiley Blackwell Companion to Wisdom Literature. Ed. Adams, Samuel L., Goff, Matthew. 1–10. Hoboken: John Wiley & Sons Ltd., 2020.
Arkhangel’skiy, Andrey. “Lyudmila Ulitskaya: ‘My platim za nashi deystviya i bezdeystviye’.” https://www.svoboda.org/a/lyudmila-ulitskaya-my-platimza-nashi-deystviya-i-bezdeystvie-/32269828.html. Accessed 28 September 2023 [Архангельский, Андрей. “Людмила Улицкая: ‘Мы платим за наши действия и бездействие’.” https://www.svoboda.org/a/lyudmila-ulitskaya-my-platim-za-nashi-deystviya-i-bezdeystvie-/32269828.html. Дата обращения: 28 сентября 2023].
Bolecki, Włodzimierz. “‘Emigracyjność’ — ‘polityczność’ — historia literatury.” Teksty Drugie, no. 3, 1999: 151–160.
Borzymińska, Zofia, Żebrowski, Rafał. Ed. Polski słownik judaistyczny. Delet, https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=17893. Accessed 28 September 2023.
Collins, John J. The Apocalyptic Imagination: An Introduction to Jewish Apocalyptic Literature. Cambridge: Wm. B. Eerdmans Publishing, 1998.
Franczak, Jerzy. “Postapokalipsa. Rekonesans poznawczy.” Teksty Drugie, no. 1, 2020: 94–117.
Hassold, Cris. “The Double and Doubling in Modern and Postmodern Art.” Journal of the Fantastic in the Arts 6, no. 2/3 (22/23), 1994: 253–274.
Jarzębiak, Joanna. “Zarys teologii stoickiej.” Acta Universitatis Lodziensis Folia Philosophica, no. 23, 2010: 173–192.
Kędra-Kardela, Anna, Kowalczyk, Andrzej Sławomir. “Poetyka kognitywna dwie dekady później. Rozważania wokół drugiego wydania ‘Cognitive Poetics’ Petera Stockwella (2020).” Przestrzenie Teorii, no. 35, 2021: 331–345.
Kochetkova, Natal’ya. “Pisatel’ Lyudmila Ulitskaya: ‘Nashi knigi o cheloveke, kotoryy ne takov, kak vy’.” Izvestiya, 19 July 2006, https://iz.ru/news/314682. Accessed 28 Sept. 2023 [Кочеткова, Наталья. “Писатель Людмила Улицкая: ‘Наши книги о человеке, который не таков, как вы’.” Известия, 19 July 2006, https://iz.ru/news/314682. Дата обращения: 28 сентября 2023].
Kopaliński, Władysław. Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985.
Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1990.
Kowalska, Martyna. “Wybrane aspekty ewolucji prozy kobiet — dwa pokolenia.” Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze, no. 30, 2020: 113–127.
Lurker, Manfred, Słownik obrazów i symboli biblijnych. Transl. Romaniuk, Kazimierz. Poznań: Pallotinum, 1989.
Sałajczykowa, Janina. “Współczesna proza kobiet: Marina Palej i Ludmiła Ulicka.” Studia Rossica, no.7, 1999: 269–278.
Samborska-Kukuć, Dorota. “Narcyz w masce tragicznej. Sobowtór jako eksterioryzacja duszy w opowiadaniach Leo Belmonta ‘Tamten człowiek’.” Pamiętnik Literacki, no. 3 (96), 2005: 121–130.
Skotnicka, Anna. Szczelina. Bohater współczesnej prozy rosyjskiej i jego światy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020.
Stockwell, Peter. Poetyka kognitywna. Wprowadzenie. Transl. Skucińska, Anna. Kraków: “Universitas,” 2006.
Tokarczuk, Olga. Czuły narrator. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2020.
Ulicka, Ludmiła. Daniel Stein, tłumacz. Transl. Redlich, Jerzy. Warszawa: Świat Książki, 2012.
Ulitskaya, Lyudmila Yevgen’yevna. “Shest’yu sem’.” Moyë nastoyashcheye imya. Istorii s biografiyeĭ. 223–283. Moskva: Izdatel’stvo AST, 2023 [Улицкая, Людмила Евгеньевна. “Шестью семь.” Моё настоящее имя. Истории с биографией. 223–283. Москва: Издательство АСТ, 2023].
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Polska
https://orcid.org/0000-0002-8290-8682
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
