Xenophobia and anti-Semitism in the Concept of Polish Literature
Abstrakt
In today’s Central Europe ethnolinguistic nationalism is the region’s standard normative ideology of statehood creation, legitimation and maintenance. This ideology proposes that in spatial terms, the area of the use of national language X should overlap with the territory of nation-state X, in which all members of nation X should reside. In terms of cultural policy, this means that only works written by “indubitable” members of nation X in language X can be seen as belonging to culture X. This self-limiting pattern of ethnolinguistic “purity” (homogeneity) excluded from 20th century Polish literature much of traditional Polish-Lithuanian culture and numerous authors writing in other post-Polish-Lithuanian languages than Polish. Democratization that followed the fall of communism in 1989 partly transcended this ethnolinguistic exclusion, but the old national policy has been back since 2015.
Słowa kluczowe
anti-Romism (anti-Tsiganism); anti-Semitism; Polish literature; xenophobia
Bibliografia
Ash, Timothy Garton. 1983. The Polish Revolution: Solidarity. London: Jonathan Cape.
Barraclough, Leo. 2015. “Polish Film Institute Chief Celebrates as ‘Ida’ Becomes First Polish Movie to Win Foreign-language Film Oscar.” Variety, February 23, 2015. https://variety.com/2015/film/news/polish-film-institute-chief-celebrates-as-ida-becomesfirst-polish-movie-to-win-foreign-language-film-oscar-1201439540/.
Buchsbaum, Thomas M., and Sławomir Kapralski, eds. 2017. Beyond the Roma Holocaust: From Resistance to Mobilization. Kraków: Universitas; Warszawa: Austrian Embassy.
Constitution of the Republic of Poland of 2nd April, 1997. Journal of Laws, no. 78, item 483. https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm. Accessed: March 15, 2020.
“Czy Olga Tokarczuk jest polską pisarką?” 2018. Salon24, May 23, 2018. https://www.salon24.pl/u/ostatnimit/868676,czy-olga-tokarczukjest-polska-pisarka.
Diderot, Denis, and Jean le Rond d’Alembert, eds. 1751–1772. Encyclopédie, ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers. Paris: Briasson, David, Le Breton and Durand.
Duličenko, Aleksandr. 1981. Slavianskie literaturnye mikroiazyki. Voprosy formirovaniia i razvitiia. Tallinn: Valgus.
Duminica, Ion. 2018. Report on the Inclusion of Roma History – Holocaust Teaching in School Curriculum and Textbooks. Strasbourg: Council of Europe. https://www.academia.edu/38887682/CoE_Report_on_the_Inclusion_of_Roma_History-Holocaust_teaching_in_School_Curriculum_and_Textbooks.
European Commission. 2020. Roma equality, inclusion and participation in the EU. https://ec.europa.eu/info/policies/justice-and-fundamental-rights/combatting-discrimination/roma-and-eu/romaintegration-eu_en. Accessed: March 15, 2020.
Flood, Alison. 2019. “Olga Tokarczuk and Peter Handke Win Nobel Prizes in Literature.” The Guardian, October 10, 2019. https://www.theguardian.com/books/2019/oct/10/nobel-prizes-in-literature-olga-tokarczuk-peter-handke-2019-2018.
Geller, Ewa, and Monika Polit, eds. 2008. Jidyszland – polskie przestrzenie. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Grynberg, Henryk. 2018. Memorbuch. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Fabianowski, Andrzej. 2018. Mickiewicz i świat żydowski. Studium z aneksami. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Fishman, David E. 2005. The Rise of Modern Yiddish Culture. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press.
Halperin, Liora R. 2015. Babel in Zion: Jews, Nationalism and Language Diversity in Palestine, 1920–1948. New Haven, CT: Yale University Press.
Hannan, Kevin. 1996. “The Lachian Literary Language of Óndra Łysohorsky.” The Slavic and East European Journal, vol. 40, no. 4 (Winter): 726–743.
Jaskułowski, Krzysztof. 2019. The Everyday Politics of Migration Crisis in Poland: Between Nationalism, Fear and Empathy. Cham: Palgrave Pivot.
Johnston, Garth. 2012. “Jew York City: NYC has more chosen people than Boston, Chicago, Philly, SF & DC combined!” Gothamist, June 12, 2012. http://gothamist.com/2012/06/12/jew_york_city_nyc_has_more_jews_tha.php.
Kamusella, Tomasz. 2017. The un-Polish Poland, 1989 and the Illusion of Regained Historical Continuity. Basingstoke: Palgrave Pivot.
Kamusella, Tomasz. 2019. “Wieszcz co miał farta, czyli jak Adam Mickiewicz stał się kimś więcej niż Żydem ‘przebranym’ za Polaka. ”Gazeta Wyborcza, November 30, 2019. https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,25455903,wieszcz-co-mial-farta-czyli-jakadam-mickiewicz-stal-sie.html.
Kolarska-Bobińska, Lena. 2018. “Ksenofobia jest już w Polsce w głównym nurcie.” Polityka, February 8, 2018. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1737148,1,ksenofobia-jest-juzw-polsce-w-glownym-nurcie.read.
Kos-Krauze, Joanna, and Krzysztof Krauze. 2013. [feature film] Papusza. Warsaw: Argomedia, Telewizja Polska – Agencja Filmowa, Canal+ Polska, and Studio Filmowe Kadr.
Koszarska-Szulc, Justyna, Natalia Romik, and Zosia Sochańska. 2018. Obcy w domu. Wokół Marca ’68 / Estranged: March ‘68 and Its Aftermath. Warsaw: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.
Lipski, Jan Józef. 2015. Idea Katolickiego Państwa Narodu Polskiego. Zarys ideologii ONR “Falanga.” Warsaw: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Makowski, Jarosław. 2016. “Niebezpieczne zabawy PiS-u z nacjonalizmem. ”Newsweek, July 21, 2016. https://www.newsweek.pl/opinie/rasizmi-ksenofobia-w-polsce-pis-folguje-nacjonalistom/jjtr6j0.
Meyer, Joseph, ed. 1840–1855. Das große Conversations-Lexicon für die gebildeten Stände (in Verbindung mit Staatsmänner, Gelehrten, Künstlern und Techniken). Hildburghausen: Bibliographisches Institut.
Młodzież Wszechpolska szkoli członków: “Nacjonalizm w dobie wyzwań współczesności.” 2020. Marsz Niepodległości, February 25, 2020. https://medianarodowe.com/mlodziez-wszechpolska-szkoliczlonkow-nacjonalizm-w-dobie-wyzwan-wspolczesnosci/.
Papusza, 1956. Pieśni Papuszy / Papušakre gila. Translated from the Romani and edited by Jerzy Ficowski. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu im. Ossolińskich.
Patchett, Emma. 2017. Spacing (in) Diaspora: Law, Literature and the Roma [Law and Literature, vol. 14]. Berlin: De Gruyter.
Pawlikowski, Paweł. 2013. [feature film] Ida. Warsaw: Canal+ Polska, Copenhagen: Det Danske Filminstitut, Strasbourg: Euroimages.
Potocki, Jan. 1958 [1803]. Manuscrit trouvé à Saragosse. Paris: Gallimard.
Płużański, Tadeusz. 2015. “Ida” to film antypolski, który przynosi więcej szkody niż pożytku. Nie cieszę się z tego Oscara. wPolityce.pl. February 23, 2015. https://wpolityce.pl/polityka/234878-pluzanski-ida-to-film-antypolski-ktory-przynosi-wiecej-szkody-niz-pozytku-nie-ciesze-sie-z-tego-oscara-nasz-wywiad.
Rivalor, Antoine de. 1784. De l’universalité de la langue française, parfois appelé Discours sur l’universalité de la langue française. Paris–Berlin: Bailly et Desenne, l’Académie Royale des Sciences et Belles-Lettres de Berlin.
Selling Jan, Markus End, Hristo Kyuchukov, Pia Laskar, and William Templer, eds. 2015. Antiziganism: What’s in a Word?: Proceedings from the Uppsala International Conference on the Discrimination, Marginalization and Persecution of Roma, 23–25 October 2013. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishers.
Singer, Isaac Bashevis, 2015. Collected Stories [The Library of America, vols. 149–151]. New York: The Library of America.
Systematische Bilder-gallerie zur allgemeinen deutschen Real-Encyclopädie (Conversations-Lexicon). 1825–1827. Carlsruhe–Freiburg: Herder’sche Kunst und Buchhandlung.
Szatkòwsczi, Pioter. 2017. “Zaginiona” mazurska powieść sprzed 120 lat rzuca nowe światło na język Mazurów. Skra – pismiono ò kùlturze, July 3. 2017. https://pismiono.com/zaginiona-mazurskapowiesc-sprzed-120-lat-rzuca-nowe-swiatlo-na-jezyk-mazurow/.
Tokarczuk, Olga. 2014. Księgi Jakubowe albo wielka podróż przez siedem granic, pięć języków i trzy duże religie, nie licząc tych małych. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Toninato, Paola. 2014. Romani Writing: Literacy, Literature and Identity Politics [Routledge Research in Literacy, vol. 4]. New York: Routledge.
Zahova, Sofiya. 2014. History of Romani Literature with Multimedia on Romani Kids’ Publications. Sofia: Paradigma.
Zahova, Sofiya. 2016. “Romani Literature: Historical Developments and Challenges of Internationalization.” In Roma Culture: Myths and Realities, edited by Elena Marushiakova and Vesselin Popov, 81–126. Munich: Lincom Academic Publisher.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
