Ekonomia szaleństwa w "Pamiętniku wariata" Mikołaja Gogola. O wiatrakach, cogito, teorii i szaleństwie
Abstrakt
This text is an attempt to touch on the theme of madness in literature. While recalling an interpretation of the first modern novel (Vladimir Nabokov, Lectures on Don Quixote), the author refers us to a Cartesian attempt of bypassing the madman position. This moment, described in Meditations on First Philosophy, becomes the starting point for musings on the nature of language and the contemporary state of literary research, erroneously seeking a basis in legal and economical sciences. The main subject here remains a rigorous analysis of Nikolai Gogol’s Diary of a Madman. In the course of the lecture, the nature of madness is revealed in front of the reader, the economy of “insane” writing, which jeopardizes any positivity of sense, and with it – the achievements of traditional metaphysics. A comparative dimension of interpretation also reveals historically fluid borders between a sane and insane subject.
Bibliografia
Bataille Georges. 1996. Teoria religii, pł. Krzysztof Matuszewski. Warszawa: KR.
Bataille Georges. 1998. Doświadczenie wewnętrzne, pł. O. Hedemann. Warszawa: KR.
Davenport Guy. 2001. Przedmowa do wydania amerykańskiego. W Wykłady o Don Kichocie, Vladimir Nabokov. Warszawa: Muza.
Derrida Jacques. 2004. Od ekonomii ograniczonej do ekonomii ogólnej. W Pismo i różnica, pł. Krzysztof Kłosiński. Warszawa: KR.
Foucault Michel. 2000. Choroba umysłowa a psychologia, pł. P. Mrówczyński. Warszawa: KR.
Kartezjusz. 2004. Medytacje o filozofii pierwszej, pł. Jan Hartman. Kraków: Zielona Sowa.
Lenin Włodzimierz. 1950. Zadania socjaldemokratów rosyjskich. W Dzieła. T. 2. Warszawa.
Łapiński Zdzisław. 1991. „Wiedza posępna, wiedza radosna”. Teksty Drugie 5.
Nabokov Vladimir. 2001. Wykłady o Don Kichocie, pł. Jolanta Kozak. Warszawa: Muza.
Ortega y Gasset Jose. 1995. Bunt mas, pł. Piotr Niklewicz. Warszawa: Muza.
Sławek Tadeusz. 1995. „Saturniczy pątnik. Robert Burton i jego Anatomia melancholii”. Literatura na Świecie 3.
Uspienski Boris. 2001. Religia i semiotyka, pł. Bogusław Żyłko. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
Wodziński Cezary. 2005. Trans, Dostojewski, Rosja. Czyli o filozofowaniu siekierą. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
