Proza Marka Hłaski pomiędzy marksizmem a egzystencjalizmem
Abstrakt
The works of Marek Hłasko are the most interesting example of the struggles of a member of the ’56 generation for breaking the socialist realism pattern in literature. The effects of moving from the Marxist philosophy to existentialism in Hłasko’s prose are best illustrated by his two works: Baza Sokołowska (1954) and Następny do raju (1957). The first one is an ideologically involved story presenting labor as a man’s heroic effort towards self-fulfillment. The second work is a novel polemical towards communist Poland, depicting daily grind with no perspectives. A comparison of these texts indicates that overcoming the myth of literature’s instrumental function in the service of economy takes place through reversing the earlier pattern. Utopia turns into anti-utopia. Only the model protagonist remains the same person (although different inside) – Marek Hłasko himself.
Bibliografia
Błoński Jan. 1961. Zmiana warty. Warszawa: PIW.
Fromm Erich. 2005. Ucieczka od wolności, pł. Olga Ziemilska, Andrzej Ziemilski. Warszawa: Czytelnik.
Galant Jan. 1996. Marek Hłasko. Poznań: Rebis.
Głowiński Michał. 1992. Rytuał i demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej. Warszawa: Open.
Pyszny Joanna. 2007. Wstęp. W Pierwszy krok w chmurach. Następny do raju, Marek Hłasko. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rorty Richard. 2009. Filozofia jako polityka kulturalna, pł. Bogdan Baran. Warszawa: Czytelnik.
Rudnicki Bogdan. 1983. Marek Hłasko. Warszawa: PIW.
Sandauer Artur. 1958. „O pewnej nagrodzie”. Polityka 6.
Stabro Stanisław. 1985. Legenda i twórczość Marka Hłaski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Stabro Stanisław. 1986. W bursztynowej kuli. (O twórczości i legendzie Marka Hłaski). W Kaskaderzy literatury, red. Edward Kolbus. Wydawnictwo Łódzkie.
Tatarkiewicz Władysław. 2003. Historia filozofii. Warszawa: PWN.
Tomasik Wojciech. 1988. Polska powieść tendencyjna 1949-1955. Problemy perswazji literackiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wasilewski Piotr. 1991. Niespełnione tęsknoty outsidera. W Hłasko nieznany, red. Piotr Wasilewski. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza.
Wasilewski Piotr. Śladami Marka Hłaski. Kraków: Parol.
Wielopolski Wojciech. 1987. Młoda proza polska przełomu 1956. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
