„Punctum" braku. Przyczynek do analizy literackiego doświadczenia fotograficznego w poezji Wojciecha Wilczyka oraz Małgorzaty Lebdy

Irmina Bloch

doi:10.31261/ssp.2023.22.05

Published: 2023-12-27

Vol. 22 No. 2 (2023)

"Punctum" of Absence: An Attempt to Analyse Literary Photographic Experience in the Poetry of Wojciech Wilczyk and Małgorzata Lebda

Irmina Bloch

Section: Essays and Articles

https://doi.org/10.31261/ssp.2023.22.05

Abstract

Within the analysis of the correspondence between visual media and literature, the author proposes to look at – firstly – how writers who are also photographers combine both of these functions in their work, and secondly – to consider whether it is possible to see this photographic awareness in the poetry written by them. The article presents a particular, photo-literary subjectivity on the example of Małgorzata Lebda’s Sny uckermärkerów and Wojciech Wilczyk’s Realizm in a phenomenological perspective, taking into account research on photo-texts and Marta Koszowy’s inquiries on the mediating role of photography in contemporary Polish prose. The point of departure for the comparative analysis is the eponymous punctum of absence, i.e. the photographically conditioned deficiency that dominates both poetic volumes.

Keywords:

Lebda , Wilczyk , foto-tekst , brak , polska poezja najnowsza , poetyka doświadczenia fotograficznego , wizualność

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Bloch, I. (2023). "Punctum" of Absence: An Attempt to Analyse Literary Photographic Experience in the Poetry of Wojciech Wilczyk and Małgorzata Lebda. Śląskie Studia Polonistyczne [Silesian Journal of Polish Studies], 22(2), 1–21. https://doi.org/10.31261/ssp.2023.22.05

Cited by / Share

References

Barthes Roland, 2008: Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Tłum. Jacek Trznadel. Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Google Scholar

Belting Hans, 2007: Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie. Przekł. Mariusz Bryl. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Google Scholar

Homer Sean, 2005: Jacques Lacan. Routledge Taylor & Grancis Group, London–New York.
Google Scholar

Jaworski Krzysztof, Wilczyk Wojciech, 2002: Kapitał w słowach i obrazach. Zakład Wydawniczy SFS, Kielce.
Google Scholar

Koszowy Marta, 2010: Fotografia jako medium doświadczania rzeczywistości we współczesnej literaturze polskiej. W: Sztuka w przestrzeni transmedialnej. Red. Tomasz Załuski. Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Łódź, s. 200–209.
Google Scholar

Koszowy Marta, 2013: W poszukiwaniu rzeczywistości. Mediacyjna rola fotografii we współczesnej prozie polskiej. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Google Scholar

Lacan Jacques, 1998: The Seminar of Jacques Lacan. Book XI. The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis. Ed. Jacques-Alain Miller. Trans. into English Alan Sheridan. W.W. Norton & Company, London–New York.
Google Scholar

Lachman Magdalena, 2019: Fotogeniczność – nowa jakość komunikacji literackiej? W: Eadem: Jak (nie) być pisarzem. Literatura we współczesnej przestrzeni komunikacyjnej. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa, s. 421–526.
Google Scholar

Lebda Małgorzata, 2012: Sojusz literatury i fotografii. „ArtPapier”, nr 200. http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=151&artykul=3236 [dostęp: 26.04.2023].
Google Scholar

Lebda Małgorzata, 2014: Utajona mowa obrazu. Rola poetyki w interpretacji fotografii współczesnej. Wybrane przykłady. Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Filologiczny. Praca doktorska. Komputeropis udostępniony przez autorkę.
Google Scholar

Lebda Małgorzata, 2016: Balansuję pomiędzy poezją i fotografią. Rozm. przepr. Łukasz Grzesiczak. Co Jest Grane 24, 16.06.2016.
Google Scholar

http://cojestgrane24.wyborcza.pl/cjg24/1,13,20251219,0,Balansuje-pomiedzy-poezja-i-fotografia.html [dostęp: 26.04.2023].
Google Scholar

Lebda Małgorzata, 2018a: Małgorzata Lebda: Ćwiczenia z uważności. Rozm. przepr. Agnieszka Budnik. Wielkopolska. Kultura u Podstaw, 9.05.2018. https://kulturaupodstaw.pl/malgorzata-lebda-cwiczenia-z-uwaznosci/ [dostęp: 26.04.2023].
Google Scholar

Lebda Małgorzata, 2018b: Sny uckermärkerów. Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Lebda Małgorzata 2021: Mer de Glace. Warstwy, Wrocław.
Google Scholar

Lebda Małgorzata, 2022: [List elektroniczny z 26.01.2022 do autorki artykułu]. Archiwum prywatne.
Google Scholar

Lebda Małgorzata, Siderski Rafał, 2021a: Biegnąc od źródła do ujścia. Czytanie wody: Wisła. Pismo. Magazyn Opinii, 1.09.2021. https://magazynpismo.pl/soczewka/czytanie-wody-wisla/ [dostęp: 5.12.2023].
Google Scholar

Lebda Małgorzata, Siderski Rafał, 2021b: Dyskusje o Fotografii vol. 17:
Google Scholar

Lebda/Siderski – Czytanie wody. Rozm. przepr. Jakub Dziewit. Facebook, gazeta-fotograficzna.org. https://www.facebook.com/gazetafotograficzna.org/videos/601300491202396 [dostęp: 26.04.2023].
Google Scholar

Michałowska Marianna, 2012: Foto-teksty. Związki fotografii z narracją. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Google Scholar

Nattier Jan, 1992: The „Heart Sūtra”: A Chinese Apocryphal Text? „The Journal of the International Association of Buddhist Studies”, vol. 15 (2), s. 153–223.
Google Scholar

Nycz Ryszard, 2012: Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Google Scholar

Polewczyk Aleksandra, 2017: Na początku był „brulion”. O modelach kultury i poezji roczników sześćdziesiątych. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Google Scholar

Sikora Stanisław, 2004: Między przezroczystością a nieprzezroczystością: aporia fotografii. W: Antropologia wobec fotografii i filmu. Red. Grzegorz Pełczyński, Ryszard Vorbrich. Biblioteka Telgte, Poznań, s. 9–25.
Google Scholar

Sikora Tomasz, 2001: Zamiast wstępu: Nihilologia rediviva. W: Wokół nihilizmu. Red. Grzegorz Sowiński, Wydawnictwo A, Kraków, s. 7–21.
Google Scholar

Sowiński Grzegorz, 2001: Zamiast posłowia: Między „nihilizmem” a postnihilizmem. W: Wokół nihilizmu. Red. Grzegorz Sowiński. Wydawnictwo A, Kraków, s. 263–275.
Google Scholar

Sztandara Magdalena, 2004: Słów kilka o fotografii. Propozycje badawcze i możliwe interpretacje. W: Antropologia wobec fotografii i filmu. Red. Grzegorz Pełczyński, Ryszard Vorbrich. Biblioteka Telgte, Poznań, s. 27–36.
Google Scholar

Wilczyk Wojciech, 2009: Niewinne oko nie istnieje. Galeria Atlas Sztuki i Korporacja Ha!art, Łódź–Kraków.
Google Scholar

Wilczyk Wojciech, 2017: Realizm. Wydawnictwo a5, Kraków.
Google Scholar

Wilczyk Wojciech, 2019: Słownik polsko-polski. Wydawnictwo Karakter, Kraków.
Google Scholar

Wilczyk Wojciech, 2023: Hiperrealizm [blog]. https://hiperrealizm.blogspot.com/ [dostęp: 26.04.2023].
Google Scholar

World Press Photo, 2022: Contest Opens for Entries on 1 December 2022. World Press Photo. https://www.worldpressphoto.org/contest/2022 [dostęp: 26.04.2023].
Google Scholar

Zalewska Anna, 2020: Trzy przekłady chińskie „Sutry serca doskonałości mądrości” (sanskr. „Prajñā-pāramitāhṛdaya-sūtra”; jap. „Hannya haramitta shingyō”). W: W kręgu literatury i myśli buddyjskiej. Red.
Google Scholar

Marek Mejor. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa, s. 269–275.
Google Scholar

Vol. 22 No. 2 (2023)
Published: 2024-07-09

ISSN: 2084-0772

eISSN: 2353-0928

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit