2025-03-10

Szanowni Państwo,   zapraszamy Państwa jako polonistów, literaturoznawców, językoznawców, pedagogów, psychologów i przedstawicieli nauk przyrodniczych do przygotowania tekstów do 34. tomu rocznika „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” pt. Polonistyka i jej sąsiedztwa – sploty, relacje, inspiracje. 

Numer za 2025 rok zostanie poświęcony splotowi polonistyki z innymi dyscyplinami, wynikającemu z wyzwań XXI wieku.

Oto proponowane kręgi tematyczne: 
·       polonistyka wobec wyzwań klimatycznych – literatura a kryzys środowiskowy, ekokrytyka, edukacja środowiskowa, ekolingwistyka
·       lokalność i geografia/biologia, historia/kultura regionu w edukacji polonistycznej – teksty kultury jako przestrzeń budowania tożsamości regionalnej, pedagogika miejsca, nowe wymiary genius loci, PBL (Place Based Learning)
·       polonistyka i inne przedmioty szkolne – powiązania dydaktyczne z przyrodą, informatyką, matematyką, historią, wiedzą obywatelską, muzyką…
·      lingwodydaktyka w integracji z innymi dyscyplinami, nowe słowniki w edukacji
·       polonistyka i medycyna – literatura wobec choroby, cierpienia i zdrowia, narracje terapeutyczne, humanizacja medycyny przez literaturę, język a medycyna
·       polonistyka a sytuacja geopolityczna i historyczna – literatura jako świadek i interpretator historii, teksty kultury w kontekście współczesnych konfliktów i zmian społecznych, sposoby uczenia
·       polonistyka i kultura, sztuka (muzyka, sztuki wizualne)
·       przyszłość czytania i reinterpretacja przeszłości – zmieniające się nawyki czytelnicze, kanon lektur w XXI wieku, pamięć kulturowa, nowe metodologie
·       polonistyka terenowa – edukacja w ruchu, literatura w przestrzeni, dydaktyka poza murami szkoły
·        polonistyka cyfrowa – nowe media w edukacji polonistycznej, literatura w erze cyfrowej, sztuczna inteligencja w pracy polonisty, sztuczna inteligencja i tworzenie tekstu, lingwistyka cyfrowa
·       między dydaktyką polonistyczną a glottodydaktyką – sploty i wyzwania.

W numerze przewidujemy także dział ‘Varia’.

Zapraszamy Państwa do przyjrzenia się wskazanym problemom oraz do nadsyłania propozycji artykułów (roboczych tytułów i krótkich opisów) do 20 marca 2025 roku na adres redakcji: ztipdjp@us.edu.pl.

Na gotowe teksty czekamy do 6 maja 2025 roku.

Wytyczne dotyczące przesyłania tekstów znajdują w zakładce na stronie OJS UŚ: https://journals.us.edu.pl/index.php/TPDJP/about/submissions .
Zgłoszone artykuły wstępnie ocenia redakcja. O ostatecznym dopuszczeniu do druku decyduje ocena dwóch niezależnych recenzentów (double blind peer review).
Rocznik „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” funkcjonuje w bazach: CEEOL, DOAJ, EBSCO, ERIH+, Europeana.eu, Google Scholar, ICI Journals Master List, Modern Language Association International Bibliography.

Serdecznie pozdrawiamy i zapraszamy do współpracy,
redaktorki tomu: Agnieszka Kania (UJ), Magdalena Ochwat (UŚ)

Interdyscyplinarna polonistyka – czyli jaka? Ryszard Nycz w książce Kultura jako czasownik podpowiada, że nowa humanistyka mieści wiele zróżnicowanych frontów, orientacji, kierunków, zwrotów na pograniczu dyscyplin, splotów oraz interdyscyplinarnych rekonfiguracji, mających charakter nie tyle filozoficzno-naukowy, ile egzystencjalno-światopoglądowy (Nycz, 2017). Tendencje te niewątpliwie rozszerzają pola badawcze humanistyki, korzystając z innych dziedzin nauk – ścisłych, przyrodniczych, społecznych czy na przykład ze sztuki. Nie budują murów strzegących autonomii nauk, tak jak miało to miejsce w czasach przełomu antypozytywistycznego, gdy istotne były granice, zachowanie odrębności metod, suwerenność. Otwierają raczej różne dyscypliny na siebie, czerpią nawzajem ze swoich zasobów. Bliskie owym zwrotom są tropy „sieci”, „wiązań”, „splotów”, „węzłów”, „plątania”, a nie figura „zerwania” (Czapliński, 2017). Zmieniające się podejście badawcze prowadzi do powstawania naukowych sojuszy także w stosunkowo nowej dyscyplinie, jaką jest polonistyka. Pozwalają one na lepsze rozumienie współczesnych problemów. Interesuje nas zatem w nowym numerze „ZTiPDJP” zarówno teoretyczna refleksja, jak i praktyczne zastosowania dydaktyczne, które mogą przyczynić się do budowania nowych metod i narzędzi nauczania polonistycznego w kontekście szeroko pojętych splotów polonistyki z innymi naukami. Zdajemy sobie również sprawę z trudności, które wynikają z prowadzenia zarówno pogłębionych badań w obrębie danej dyscypliny, jak i badań poprzecznych, umiejscowionych na przecięciu rożnych dyscyplin i będących w pełnoprawnym dialogu – bez „egocentryzmu przedmiotowego”, o których pisał Witold Bobiński w książce Uczyć po ludzku. Literatura w świetle ekologii edukacji (Bobiński, 2023). Polska szkoła odeszła od interdyscyplinarności, koncentrując się na jednorodnych modelach nauczania. Pragniemy zatem podjąć dyskusję o konieczności nowego podejścia – bardziej holistycznego, integrującego różne obszary wiedzy. Rację ma Donna Haraway, pisząc, że „interdyscyplinarność jest ryzykowna, ale czym innym miałyby się żywić nowe rzeczy?”. Interdyscyplinarność nie tylko sprzyja nowym odkryciom naukowym, ale także pomaga w wielowymiarowym myślenia (Goodeve, 2023).

Nycz R., Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa 2017.
Czapliński P., Sploty, „Teksty Drugie” 2017, nr 1.
Bobiński W., Uczyć po ludzku. Literatura w świetle ekologii edukacji, Kraków 2023.
Jestem listotą. Donna J. Haraway w rozmowie z Thyrzą Nichols Goodeve, przeł. A. Derra, Poznań 2023.