Lektura szkolna ucznia z ASD. Na przykładzie W 80 dni dookoła świata Jules’a Verne’a
Abstrakt
The article discusses observations pertaining to one of the basic aims/objectives of education, namely: reception and analysis of a text read by students with ASD (Autism Spectrum Disorder) at the 2nd stage of their education, as well as the form of abridgement of the text (based on the example of Jules Verne’s Around the World in Eighty Days) to suit the needs and capabilities of special-needs students. The conclusions presented herein result from pedagogical observations conducted during many years of a Polish-language teacher’s work focused on students with ASD in one of Warsaw’s elementary schools. They point to the necessity of individual facilitation of the entire process of reception, analysis, and interpretation of the text read in order to meet the needs and capabilities of a particular student-reader. Selection of suitable text and the abridgement thereof to the level of a child with developmental disorder classified as ASD, must take into account the preceding diagnosis and special educational needs mentioned in a psychological and pedagogical counselling centre’s medical opinion.
Słowa kluczowe
text; didactic material; ASD (Autism Specrtum Disorder); reading comprehension; special needs education; abridgement
Bibliografia
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition. DSM‑5. American Psychiatric Association, Arlington. VA, 2013.
Huget P.: Specyficzne trudności w uczeniu się — dysleksja, dysgrafia i dysortografia. W: Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty. Red. A. Janus‑Sitarz. Kraków 2012.
Janus‑Sitarz A.: Szkolne strategie lektury wobec „stanu nieczytania”. W: Kompetencje nauczyciela polonisty we współczesnej szkole. Red. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk. Warszawa 2006.
Mountstephen M.: Jak wykryć zaburzenia rozwojowe u dzieci i co dalej?. Tłum. J. Jedlińska. Warszawa 2011.
Nocoń J.: Dyskurs edukacyjny i jego społeczny zasięg. W: Język a edukacja. Tekst edukacyjny. Red. J. Nocoń, A. Tabisz. Opole 2013.
Winter M.: Zespół Aspergera. Co nauczyciel wiedzieć powinien. Tłum. E. Niezgoda. Warszawa 2011.
Źródła internetowe
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, załącznik nr 2 do Rozporządzenia MEN z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 2. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000356/O/D20170356.pdf [data dostępu: 20.03.2020].
Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz ośrodkach. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20102281489/O/D20101489.pdf [data dostępu: 20.03.2020].
Rozporządzenie MEN z 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20102281490/O/D20101490.pdf [data dostępu: 20.03.2020].
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/ WDU20140000811/T/D20140811L.pdf [data dostępu: 20.03.2020].
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910950425/U/D19910425Lj.pdf [data dostępu: 20.03.2020].
Uzasadnienie do Rozporządzenia MEN z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. https://men.gov.pl/wp-content/uploads/…/ksztalcenie-specjalne.uzasadnienie-2.docx [data dostępu: 7.05.2017].
Verne J.: W osiemdziesiąt dni dookoła świata, s. 5. http://bibliotekaszkolnazsgraboszyce.blox.pl/resource/W_80_dni_dookola_swiata.pdf [data dostępu: 2.04.2017].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).