Tokarczuk dla wszystkich. Adaptacja tekstu prozatorskiego do nauczania języka polskiego jako obcego na niższych poziomach zaawansowania

Elżbieta Koziołkiewicz

doi:10.31261/TPDJP.2021.30.04

Opublikowane: 2021-11-25

Tom 30 (2021)

Tokarczuk dla wszystkich. Adaptacja tekstu prozatorskiego do nauczania języka polskiego jako obcego na niższych poziomach zaawansowania

Elżbieta Koziołkiewicz

Dział: Edukacja literacka i kulturowa

https://doi.org/10.31261/TPDJP.2021.30.04

Abstrakt

Celem artykułu jest wskazanie, jak włączyć teksty prozatorskie do pracy z uczącymi się języka polskiego jako obcego na niższych poziomach zaawansowania (do B1 włącznie). Pierwszą część tekstu poświęcono przeglądowi dostępnych materiałów edukacyjnych i opracowań teoretycznych na temat literatury w glottodydaktyce. Na podstawie tych rozpoznań sformułowano ogólne założenia dotyczące wyboru utworów do nauczania języka polskiego — za wartościowe w nauczaniu uznano teksty współczesne oraz potencjalnie bliskie odbiorcom za sprawą uniwersalnych tematów i, w miarę możliwości, realiów. Podkreślono konieczność adaptacji tekstu do zajęć dydaktycznych (wskazując inne poświęcone temu zagadnieniu artykuły). Druga część szkicu stanowi praktyczny przewodnik po adaptacji utworu literackiego (tu: opowiadania Olgi Tokarczuk Pasażer z tomu Opowiadania bizarne) do nauczania języka polskiego jako obcego. Za szczególnie istotne w procesie adaptacji uznano ograniczenie ingerencji w tekst do niezbędnych zabiegów oraz wykorzystanie internacjonalizmów i synonimów. Wskazano również korzyści płynące z równoległej lektury więcej niż jednej uproszczonej wersji oryginału.

Słowa kluczowe:

adaptacja , Olga Tokarczuk , literatura polska jako obca , studenci języka polskiego jako obcego , materiały dydaktyczne , glottodydaktyka polonistyczna

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Koziołkiewicz, E. (2021). Tokarczuk dla wszystkich. Adaptacja tekstu prozatorskiego do nauczania języka polskiego jako obcego na niższych poziomach zaawansowania. Z Teorii I Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, 30, 45–63. https://doi.org/10.31261/TPDJP.2021.30.04

Cited by / Share

Bibliografia

Antologia bajek, baśni, legend i opowiadań z zadaniami. Wybór i oprac. A. Dunin-Dudkowska, A. Trześniewska-Nowak. Ilustracje na okładce i w tekście K. Wójcik. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2020.
Google Scholar

Bednarek J., Swatek A.: Learn Polish Through Stories. Centrum Języków Obcych Inspiration, Wrocław 2018.
Google Scholar

Ciesielska-Musameh R.: Literatura w nauczaniu cudzoziemców. Poradnik metodyczny. Część druga: Praca z tekstem literackim na zajęciach językowych. http://docplayer.pl/39455545-Literatura-w-nauczaniu-cudzoziemcow.html [dostęp: 3.02.2021].
Google Scholar

Ciesielska-Musameh R., Guziuk-Świca B., Przechodzka G.: Z polskim w świat. Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego. Cz. 1: Poziom B1/B2. Wyd. 3. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2018.
Google Scholar

Ciesielska-Musameh R., Guziuk-Świca B., Przechodzka G.: Z polskim w świat. Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego. Cz. 2: Poziom B1/B2. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2019.
Google Scholar

Cudak R., Hajduk-Gawron W.: Problematyka adaptacji tekstu w edukacji literackiej cudzoziemców. W: Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie: powszechność i elitarność polonistyki. Red. E. Jaskółowa et al., przy współpracy D. Jagodzińskiej i A. Zok-Smoły. T. 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 603—615.
Google Scholar

Cyzman M.: Czego jeszcze nie wiemy o nauczaniu literatury polskiej? Tekst literacki na lekcji języka polskiego jako obcego. „Teraźniejszość — Człowiek — Edukacja” 2011, nr 4, s. 91—101.
Google Scholar

Czerkies T.: Literackie lustro kultury. Literatura polska w ćwiczeniach dla obcokrajowców. Poziom B.1.2—C.1. Wydawnictwo Avalon, Kraków 2019.
Google Scholar

Czerkies T.: Rozwijanie kompetencji literackiej — teksty prozatorskie na zajęciach języka polskiego jako obcego. W: W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego jako obcego u progu XXI wieku. Red. W.T. Miodunka, A. Seretny. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 255—263.
Google Scholar

Czerkies T.: Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego (z elementami pedagogiki dyskursywnej). Księgarnia Akademicka, Kraków 2012.
Google Scholar

Czerkies T.: Wykorzystanie tekstu literackiego na zajęciach języka polskiego jako obcego (motywy i oczekiwania studentów). „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2011, T. 18, s. 113—128. Pobrano z: https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/9287/13-czerkies.pdf?sequence=1&isAllowed=y [11.08.2021].
Google Scholar

Czytaj po polsku. T. 1—13. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003—2020.
Google Scholar

Frukacz K.: Reportaż literacki w glottodydaktyce polonistycznej — prolegomena. „Kwartalnik Polonicum” 2018, nr 28/29, s. 33—37.
Google Scholar

Góralczyk-Mowczan P., Gaze M.: Błędy w adaptacjach tekstów literackich (na podstawie prac studentów specjalizacji Nauczanie Języka Polskiego jako Obcego). „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2015, T. 22, s. 237—249. https://doi.org/10.18778/0860-6587.22.16.
Google Scholar

Hajduk-Gawron W.: Arcydzieła literatury polskiej w praktyce glottodydaktycznej. Zaadaptować czytelnika i tekst. W: Adaptacje. [T.] 1: Język — literatura — sztuka. Red. W. Hajduk‑Gawron, A. Madeja. [Biblioteka Postscriptum Polonistycznego. Nr 3]. Uniwersytet Śląski w Katowicach. Szkoła Języka i Kultury Polskiej. Katedra Międzynarodowych Studiów Polskich—Wydawnictwo Gnome, Katowice 2013, s. 353—365.
Google Scholar

Hajduk-Gawron W.: „Czytaj po polsku” — czytanie jako jedna z możliwości poszerzania kompetencji językowych [O serii „Czytaj po polsku”, Katowice 2003, 2004]. „Postscriptum” 2004, nr 1, s. 53—63. Pobrano z: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Postscriptum/Postscriptumr2004-t-n1(47)/Postscriptum-r2004-t-n1(47)-s53-63/Postscriptum-r2004-t-n1(47)-s53-63.pdf [11.08.2021].
Google Scholar

Hajduk-Gawron W.: Lektura obowiązkowa i co ponadto? O obecności i nieobecności literatury polskiej poza krajem. W: Literatura polska w świecie. Zagadnienia recepcji i odbioru. Red. R. Cudak. Wydawnictwo Gnome, Katowice 2006, s. 27—34.
Google Scholar

Hajduk-Gawron W.: Przekłady literatury polskiej a dobór tekstów literackich w nauczaniu cudzoziemców. W: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego. Red. A. Achtelik, J. Tambor. Wyd. 2. Gnome — Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne, Katowice 2009, s. 153—161.
Google Scholar

Hiszpańska M.: Ola. Czytanka do nauki polskiego dla cudzoziemców na poziomie A2—B1. Studio Anatta, Warszawa 2019.
Google Scholar

Jaskółowa E.: Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego. W: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego. Red. A. Achtelik, J. Tambor. Wyd. 2. Gnome — Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne, Katowice 2009, s. 125—140.
Google Scholar

Jędryka B.K.: Walizka. Wydawnictwo Polish Point — Translator, Warszawa 2016.
Google Scholar

Kubicka E., Cyzman M.: Seria „Czytaj po polsku”. Ikony literatury polskiej? W: Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego. 3. Red. E. Kubicka, A. Walkiewicz. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015, s. 173—191.
Google Scholar

Literatura i glottodydaktyka w praktyce. Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Red. A. Kwiatkowska, M. Válkova Maciejewska. Współpraca: K. Tyrakowska, I. Skrzypczak. Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2018.
Google Scholar

Miodunka W. et al.: Nauczanie i promocja języka polskiego w świecie. Diagnoza, stan, perspektywy. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018.
Google Scholar

Próchniak W.: Klucz do wierszy. Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.
Google Scholar

Seretny A.: Tekst literacki w dydaktyce języka polskiego jako obcego. Między percepcją a recepcją dzieła. W: Literatura polska w świecie. Zagadnienia recepcji i odbioru. Red. R. Cudak. Wydawnictwo Gnome, Katowice 2006, s. 292—306.
Google Scholar

Stelmach A.: Czytaj krok po kroku. Proste historie. [T.] 1—3. Glossa, Polish Language School, Kraków 2018—2019.
Google Scholar

Szałasta-Rogowska B.: Tekst literacki i malarski w nauczaniu cudzoziemców. Sposoby pracy na zajęciach lektoratowych. W: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego. Red. A. Achtelik, J. Tambor. Wyd. 2. Gnome — Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne, Katowice 2009, s. 141—152.
Google Scholar

Świstowska M.: Obecność tekstów prozy polskiej po 1989 r. w nauczaniu języka polskiego jako obcego — realia, potrzeby, problem wyboru. „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2010, T. 17, s. 425—432. Pobrano z: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Acta_Universitatis_Lodziensis_Ksztalcenie_Polonistyczne_Cudzoziemcow/Acta_Universitatis_Lodziensis_Ksztalcenie_Polonistyczne_Cudzoziemcow-r2010-t17/Acta_Universitatis_Lodziensis_Ksztalcenie_Polonistyczne_Cudzoziemcow-r2010-t17-s425-432/Acta_Universitatis_Lodziensis_Ksztalcenie_Polonistyczne_Cudzoziemcow-r2010-t17-s425-432.pdf [11.08.2021].
Google Scholar

Tanuszewska L.: Polskość czy światowość jako problemy przekładowe „Biegunów” Olgi Tokarczuk. W: Literatura polska w świecie. T. 5: Mapowanie, opisy, interpretacje. Red. R. Cudak. Uniwersytet Śląski—Wydawnictwo Gnome, Katowice 2014, s. 131—138.
Google Scholar

Tokarczuk O.: Pasażer. W: Eadem: Opowiadania bizarne. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018, s. 5—9.
Google Scholar

Tsai N.: Czarno na białym. Poezja konkretna na zajęciach językowych. „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2013, T. 20, s. 329—338. Pobrano z: https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/handle/11089/4472 [11.08.2021].
Google Scholar

Tsai N.: Utwór poetycki jako tekst glottodydaktyczny. Uniwersytet Łódzki. Wydział Filologiczny. Katedra Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej. Łódź 2012. Niepublikowana rozprawa doktorska. Turek W.P.: Utwory prozaiczne Sławomira Mrożka jako teksty wykorzystywane w nauczaniu gramatyki, stylistyki i kultury języka polskiego jako obcego. „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2010, T. 17, s. 433—438. Pobrano z: https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/handle/11089/9604 [11.08.2021].
Google Scholar

Wacławek M.: Od adaptacji do spektaklu na motywach dzieła — z doświadczeń glottodydaktycznych. „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska. Sectio N — Educatio Nova” 2020, vol. 5, s. 409—425. https://doi.org/10.17951/en.2020.5.409-425.
Google Scholar

Zarych E.: Język kluczem do kraju. Język polski dla obcokrajowców. Poziom C1/C2. Nowela — Portal romanisty, Poznań 2018.
Google Scholar

Zarych E.: Przejdź na wyższy poziom. Język polski dla obcokrajowców. Poziom B2/C1. Wydawnictwo Nowela, Poznań 2014.
Google Scholar

Żeromski S.: Siłaczka. Rozdziobią nas kruki, wrony… [Opowiedziała i oprac. A. Szol. Red. nauk. R. Cudak, W. Hajduk-Gawron, J. Tambor]. Wyd. 3. [Czytaj po polsku. T. 4]. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
Google Scholar

Žák-Caplot K.: Legendy Starego Miasta w Warszawie. Wybór tekstów do nauki języka polskiego jako obcego z ćwiczeniami. Muzeum Warszawy, Warszawa 2019.
Google Scholar

Tom 30 (2021)
Opublikowane: 2021-12-30

ISSN: 0208-5011

eISSN: 2353-9577

10.31261/TPDJP

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst