https://doi.org/10.31261/TPDJP.1995.14.03
Rozważany w artykule problem dotyczy twórczego odbioru literatury, wychodząc od założeń programowych. Koncepcja „edukacji dla kultury”, wpisana w program nauczania języka polskiego, realizowana jest poprzez aktywne postawy uczniów i nauczycieli. Przedstawiając zwięźle koncepcję „postawy” i odwołując się do podejścia czołowych pedagogów XX wieku, autor opowiada się za „postawą twórczą” wobec literatury (kreatywnością). W praktyce dydaktycznej nadal preferuje się „wiedzę o literaturze” zamiast „odbioru literatury”, który niesie w sobie świadomość literacką. Stan ten wydaje się być zakorzeniony w epoce minionej, która programowała odbiór dzieł literackich w sposób zunifikowany, oraz w audiowizualnym kontekście współczesnej kultury. Dawne przyzwyczajenia i nowe, podporządkowujące warunki powodują pasywne postawy zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Uczeń niechętnie sięga po utwór literacki, oczekując gotowej wiedzy, zaś nauczyciel chętnie korzysta z opracowań, uznając je za bardziej użyteczne niż własna aktywna prezentacja tematu lekcji.
W szkole podstawowej i średniej, poprzez edukację dla kultury, stymuluje się rozwój ucznia poprzez percepcję. Celom tym powinny służyć zarówno literatura dydaktyczna, jak i różnego rodzaju podręczniki metodyczne. Przyszłość tego typu publikacji zależy od skuteczności inspiracji, a nie od instruktażu i „karmienia” gotowymi wzorcami. Powinny one wspierać „aktywne postawy” ucznia i nauczyciela, realizując funkcje motywacyjne, inspirujące, twórcze, integracyjne i krytyczne. Nasilenie technicznej stymulacji audiowizualnej we współczesnej kulturze wymusza konieczność rewizji postaw dydaktycznych zarówno w nauczaniu języka, jak i literatury. Racjonalne uzasadnienie tej konieczności stanowi zmiana pozycji literatury we współczesnym świecie, o czym świadczą badania z zakresu socjologii kultury, antropologii oraz psychologii wychowawczej.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 14 (1995)
Opublikowane: 1995-12-31
10.31261/TPDJP
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski