Baśnie w Starej baśni Józefa Ignacego Kraszewskiego
Abstrakt
The author attempts to interpret the best known work of Józef Ignacy Kraszewski, which, although created outside the chronological boundaries of Romanticism, grew out of the ideas and needs of that epoch. The aim of the article is to analyse the genre pattern of An Ancient Tale and to indicate various references to Hindu mythology. The work under discussion combines features of a fairy tale, a historical (archaeological) novel, an epic, a syncretic romantic novel and a legend. The Eastern tradition can be traced not only in the frame story, but also in the names of deities and beliefs.
Słowa kluczowe
Józef Ignacy Kraszewski; An Ancient Tale; Romanticism; genre syncretism; historical (archaeological) novel; Hindu mythology
Bibliografia
Bettelheim B.: Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. T. 2. Tłum. D. Danek. Warszawa 1985.
Danek W.: Przypis. W: J.I. Kraszewski: Stara baśń. Powieść z IX wieku. Oprac. W. Danek. Wrocław 1975.
Danek W.: Wstęp. W: J.I. Kraszewski: Stara baśń. Powieść z IX wieku. Oprac. W. Danek. Wrocław 1975.
Długosz J.: Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Ks. 1—2. Tłum. S. Gawęda i inni. Warszawa 2009.
Eliade M.: Historia wierzeń i idei religijnych. T. 1. Tłum. S. Tokarski. Warszawa 1988.
Eliade M.: Mity współczesnego świata. Tłum. K. Kocjan. „Znak” 1988, nr 9.
Erman W., Tiomkin E.: Mity starożytnych Indii. [B.tłum]. Bydgoszcz 1987.
Jakimowicz‑Shah M., Jakimowicz A.: Mitologia indyjska. Warszawa 1982.
Kijas J.: Stara baśń Józefa Ignacego Kraszewskiego. Warszawa 1964.
Kraszewski J.I.: Mythologia słowiańska i prusko‑litewska. W: T. Linkner: W romantycznym kręgu słowiańskich wierzeń. Trentowski — Mickiewicz — Słowacki — Budzyński — Kraszewski. Gdańsk 2014.
Kraszewski J.I.: Odczyty o cywilizacji w Polsce. Warszawa 1861.
Kraszewski J.I.: Stara baśń. Powieść z IX wieku. Oprac. W. Danek. Wrocław 1975.
Krzyżanowski J.: Pogłosy literatury ludowej w „Starej baśni”. W: Idem: Szkice folklorystyczne. T. 1: Z teorii i dziejów folkloru. Kraków 1980.
Krzyżanowski J.: Romantyczny historyzm „Starej baśni”. W: Idem: Paralele. Studia porównawcze z pogranicza literatury i folkloru. Warszawa 1977.
Krzyżanowski J.: J.I. Kraszewskiego „historia w powieści”. W: J.I. Kraszewski: Stara baśń. Powieść z IX wieku. Warszawa 1960.
Leszczyński G.: Kraszewski bajkopis. W: Kraszewski. Poeta i światy. Red. T. Budrewicz, E. Ihnatowicz, E. Owczarz. Toruń 2012.
Maślanka J.: Literatura a dzieje bajeczne. Warszawa 1984.
Opacki I.: Rapsod ostatni, rapsod pierwszy. W: Idem: „W środku niebokręga”. Poezja romantycznych przełomów. Katowice 1995.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
