Artysta — neurobiolog? Malarskie manipulacje procesami widzenia
Abstrakt
Art and the notion of beauty related thereto are both disciplines and states which are quite unobvious and thereby requiring us to ask the question: Why is it that human beings have in their minds an inherent need to witness the beauty along with — resultant — need to create and receive art? The author of the text — by devising some neurobiological tools — attempts to elicit relative laws of beauty reception, and simultaneously she utilises the instruments of neuroaesthetics, which is a field of science that investigates the impact of art on processes taking place in the human brain. She explores, among other things, mechanisms put to use, consciously or otherwise, by artists in order to make their works a peculiar stimulus. The author describes a series of “tricks” used by visual arts creators who model the particular ways the visual perception processes function.
Słowa kluczowe
art; brain; artists; neuroaesthetics; beauty
Bibliografia
Bremer J.: Neuroestetyka: czy przyszłość estetyki leży w neuronauce. „Estetyka i Krytyka” 2013, nr 28 (1), s. 9—28.
Duch W.: Neuroestetyka i ewolucyjne podstawy przeżyć estetycznych. W: Współczesna neuroestetyka. Red. P. Baranowski. Poznań 2007.
Hirstein W., Ramachandran V.S.: Nauka wobec zagadnienia sztuki. Neurologiczna teoria doświadczenia estetycznego. Tłum. M.B. Florek, P. Przybysz. W: Mózg i jego umysły. Red. W. Dziarnowska, A. Klawiter. Poznań 2006, s. 327—364.
Joyce J.: Portret artysty z czasów młodości. Tłum. Z. Allan. Warszawa 1957.
Łukasik A.: Ewolucyjna psychologia umysłu. Rzeszów 2007.
Markiewicz P., Przybysz P.: Neuroestetyka. Przegląd zagadnień i kierunków badań. W: Na ścieżkach neuronauk. Red. P. Francuz. Lublin 2010, s. 107—149.
Merleau‑Ponty M.: Oko i umysł. Szkice o malarstwie. Tłum. S. Cichowicz. Gdańsk 1996.
Naifeh S., White Smith G.: Van Gogh. Życie. Tłum. B. Stokłosa, M. Stopa. Warszawa 2017.
Van Gogh V.: Listy do brata. Tłum. M. Chełkowski, J. Guze. Warszawa 1970.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
