Město Brušperk v kontextu biskupských měst na severovýchodní Moravě
Abstrakt
Artykuł dotyczy średniowiecznego osadnictwa miasta Brušperk w XIII—XV wieku oraz jego pozycji w posiadłościach hukwaldzkich i majątkach diecezji ołomunieckiej. Opisano w nim m.in. lokację miasta Brušperk, a także nadany jego mieszkańcom przywilej dziedzczenia majątku po zmarłym przez jego bliskich krewnych (právo odúmrti). Opracowanie opiera się przede wszystkim na badaniach literatury i źródeł historycznych.
Słowa kluczowe
Brušperk; lokacja; Bruno z Schauenburga; przywilej; diecezja ołomuniecka; osada; burmistrz
Bibliografia
Al Saheb J., Hukvaldské panství před Bílou horou (1553—1619). V kontextu mensy olomouckého biskupství, Ostrava 2011.
Augustin J., Velká encyklopedie měst a obcí ČR, Sokolov 2001.
Bakala J., Osídlení Místecka a Brušperska v období vrcholného feudalismu, Frýdek-Místek 1983.
Bakala J., Středověké osídlení levobřežního Ostravska, „Sborník příspěvků k dějinám a výstavbě města“ 1987, nr 14, s. 118—155.
Codex diplomaticus civitatis Ostraviae — Sbírka listin k dějinám města Mor. Ostravy, I, ed. A. Adamus, Moravská Ostrava [1929].
Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae, XI, ed. V. Brandl, Brünn 1885.
Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae, XII, ed. V. Brandl, Brünn 1890.
Codex diplomaticus et epistolaris regni Bohemiae, V-2, eds. J. Šebánek, S. Dušková, Pragae 1981.
Eisler M., Geschichte Brunos von Schauenburg, „Zeitschrift des deutschen Vereines für die Geschichte Mährens und Schlesiens“ 1904, Nr. 8, s. 239—295; 1905, Nr. 9, s. 335—384; 1906, Nr. 10, s. 337—393; 1907, Nr. 11, s. 95—116, 344—380; 1908, Nr. 12, s. 187—196.
Heinisch K.J., Bruno von Schauenburg Bischof von Olmütz (1245—1281). Kolonisator und Staatsmann, „Jahrbuch der Schlesischen Friedrich-Wilhelms-Universität“ 1979, Nr. 20, s. 13—50.
Hosák L., Město Brunovo, v: L. Dokoupil a kol.: Brušperk, město nikoliv nejmenší, Brušperk 1969, s. 31—43.
Hrabová L., Ekonomika feudální državy olomouckého biskupství ve druhé polovině 13. století, Praha 1964.
Jan L., Věrně po boku svého krále. Bruno ze Schaumburku, v: Osobnosti moravských dějin, I, eds. L. Jan, D. Zdeněk, Brno 2006, s. 63—76.
Jirásek J., Fojti na panství olomouckého biskupství v 16. století. „Časopis Matice moravské“ 1956, nr 75, s. 352—365.
Jurok J., Od biskupského města k městu husitských hejtmanů (1307—1512), v: J. Jurok a kol., Dějiny města Příbora, Nový Jičín—Příbor 2002, s. 31—42.
Jurok J., Městské vikbildy a manská šlechta na biskupském panství Hukvaldy, „Historie — Historica. Sborník prací Filozofické fakulty Ostravské univerzity“ 2004, nr 11, s. 19—37.
Juřák P., Brušperk. Nahlédnutí do historie města, Brušperk 2009.
Kejř J., Vznik městského zřízení v českých zemích, Praha 1998.
Koudelová J., Stavebně historický vývoj městských jader Příbora, Místku a Brušperku. Historická města a památková péče, Opava 2012.
Kuča K., Města a městečka v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, I. díl, Praha 1996.
Müller K., Žáček R., Brušperk. Městská privilegia, Brušperk 1993.
Papajík D., Vznik a vývoj Kelče do roku 1511, v: S. Kovářová, D. Papajík a kol., Dějiny města Kelče, Kelč 2004, s. 33—80.
Pinkava F., Brušperk a jeho okolí, Olomouc 1869.
Psík R., 1389 listiny Mikuláše z Riesenburku, olomouckého biskupa, v: R. Antonín a kol., Ostrava: počátky a vývoj středověkého města, Ostrava 2017, s. 129—141.
Razím V., Středověká opevnění českých měst. 3. díl: Katalog Morava a Slezsko, Praha 2019.
Somer T., Nástup Bruna ze Schauenburka na biskupský stolec v Olomouci, v: Jedinec a evropská společnost od středověku do 19. století, eds. A. Kalous, J. Stejskal, J. Šrámek, Olomouc 2014, s. 129—144.
Sovadina M., Lenní listiny biskupa Bruna, „Sborník archivních prací“ 1974, nr 2 (24), s. 426—460.
Stoob H., Bruno von Olmütz, das Mährische Städtenetz und die Europäische Politik von 1245 bis 1281, v: Die mittelalterliche Städtebildung im südöstlichen Europa, Hrsg. H. Stoob, Köln—Wien 1977, s. 90—133.
Sychra D., Raná církevní kariéra Bruna ze Schauenburka (1229—1245), „Časopis Matice moravské“ 2017, nr 136, s. 35—49.
Wihoda M., Vladislav Jindřich, Brno 2007.
Uniwersytet Ostrawski Czechia
https://orcid.org/0000-0001-8170-5325
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
