Veduta dell’Anfiteatro Flavio detto il Colosseo Giovanniego Battisty Piranesiego
Abstrakt
W artykule poddano analizie rycinę Veduta dell’Anfiteatro Flavio detto il Colosseo Giovanniego Battisty Piranesiego w kontekście badań nad „miejscami pamięci”, których prekursorem był Pierre Nora. Dzieło artystyczne jest wytworem materialnym, jednocześnie zawiera w sobie ideę i odnosi się do świata wartości. Pozwala to odbiorcy przejść w procesie jego percepcji od poziomu realnego do metafizycznego.
Słowa kluczowe
Rzym; Koloseum; przeszłość; miejsca pamięci; Giovanni Battista Piranesi; rycina; idea; wartości
Bibliografia
Bachtin M., Problemy literatury i estetyki, przeł. W. Grajewski, Warszawa 1982.
Bachtin M., W stronę filozofii czynu, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 1997.
Bloch E., Subjekt-Objekt. Erläuterungen zu Hegel, Berlin 1952.
Bruno G., Gentile G., Aguilecchia G., Dialoghi italiani: dialoghi metafisici e dialoghi morali, Firenze 1958.
Colosseo, eds. R. Rea, S. Romano, R. Santangeli Valenzani, Roma 2017.
Como M., Ianniruberto U., Imbimbo M., Limit analysis of the structures of Colosseum, w: International Conference on Historical Constructions, eds. P.B. Lourenço, P. Roca, Guimarães 2001, s. 665—673.
Cruciani F., Teatro nel Rinascimento Roma 1450—1550, Roma 1983.
Ficacci L., Piranesi. The Complete Ething, Köln 2000.
Hegel G.W., Wykłady o estetyce, t. 1, przeł. J. Grabowski, A. Landman, Warszawa 1964.
Heidegger M., Co znaczy myśleć, przeł. J. Mizera, J. Tischner, w: Filozofia współczesna, t. 1, red. Z. Kuderowicz, Warszawa 1983, s. 229.
Heidegger M., Źródła dzieła sztuki, przeł. J. Mizera, w: M. Heidegger, Drogi lasu, przeł. J. Gierasimiuk et al., Warszawa 1997, s. 9—58.
Hind A.M., Giovanni Battista Piranesi; a critical study, with a list of his published works and detailed catalogues of the prisons and the views of Rome, London 1922.
Husserl E., Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, t. 1, przeł. D. Gierulanka, Warszawa 1967, s. 123.
Hyde M.H., Piranesi’s lost words, London 2015.
Giovanni Battista Piranesi: The Polemical Works, ed. J. Wilton-Ely, Farnborough 1972 (wydanie włoskie — 1973).
Jędraszewski M., Zrozumieć siebie przez symbole, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2002, 13, s. 269—293.
Karpiński W., Pamięć Włoch, Gdańsk 2002.
Keller L., Piranèse et les romantiques français. Le mythe des escaliers en spirale, Paris 1966.
Keller L., Piranesi i mit spiralnych schodów, „Pamiętnik Literacki” 1976, 67, 1, s. 257—277.
Klemm D., Piranesi. Carceri, Berlin 2016.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1990.
Langenbach R., Rome Was!: The Eternal City, from Piranesi to the Present, New York 2019.
Luciani R., Il Colosseo, Milano—Novara 2000.
Lugli G., Roma autica. Il centro monumentale, Roma 1965.
Modona Neppi A., Gli edifici teatrali greci e romani. Teatri, odei, anfiteatri, circhi, Firenze 1961.
Musioł A., Ernst Cassirer neokantystą? Między formą symboliczną jako istotą kultury a filozofią Immanuela Kanta, w: Filozofia Kanta i jej recepcja, red. D. Bęben, A.J. Noras, Katowice 2011, s. 199—215.
Nora P., Mémoire collective, w: Faire de l’histoire, sous la dir. de J. Le Goff, P. Nora, Paris 1974, s. XIX—XXI, 401.
Nowicki A., Filozofia włoskiego odrodzenia, Warszawa 1967.
Nowicki A., Centralne kategorie filozofii Vaniniego, Warszawa 1970.
Penny N., Piranesi, London 1988.
Piranesi G.B., Observations on the letter of Monsieur Mariette with Opinions on Architecture, and a Preface to a New Treatise on the Introduction and Progress of the Fine Arts in Europe in Ancient Times, trans. by C. Beamish, D. Britt, introd. by J. Wilton-Ely, Los Angeles 2002.
Piranesi as Designer, eds. J. Wilton-Ely et al., New York 2007.
Poulet G., Piranèse et les romantiques français, „Cahiers de l’Association internationale des études françaises” 1966, 18, s. 179—188.
Ricoeur P., Philisophie de la volanté. Finitude et culpabilité, t. 1, L’Homme faillible, Paris 1960.
Ricoeur P., Philosophie de la volanté. Finitude et culpabilité, t. 2, La Symbolique du mal, Paris 1963.
Ricoeur P., De I’interprétation. Essai sur Freud, Paris 1965.
Ricoeur P., Parole et symbole, „Revue des Sciences Religieuses” 1975, 49 (1—2), s. 142—161.
Ricoeur P., Symbol daje do myślenia, w: Idem, Egzystencja i hermeneutyka, rozprawy o metodzie, przeł. S. Cichowicz et al., Warszawa 1985, s. 58.
Ricoeur P., Drogi rozpoznania. Wykłady Instytutu Nauk o Człowieku, przeł. J. Margański, Kraków 2004.
Rousset J., La Littérature de l’âge baroque en France, Paris 1954.
Sharp D., Leksykon pojęć i idei C.G. Junga, przeł. J. Prokopiuk, Wrocław 1998.
Sinopoli A., Pasquale F.T. Di., Collapse analysis of Colosseum arcades by seismic events, „ARCH’07—5th International Conference on Arch Bridges” 2007, s. 459—466.
Stróżewski W., Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002.
Szpakowska-Loranc E., L’espace Piranesien, „Czasopismo Techniczne” 2015, Architektura, z. 10—A (16), s. 41—50.
Szpociński A., Miejsca pamięci (lieux de mémoire), „Teksty Drugie” 2008, 4, s. 11—20.
Sztuka i społeczeństwo, t. 2, Kreatywne funkcje sztuki, red. A. Kuczyńska, Warszawa 1976.
Tischner J., Etyka wartości i nadziei, w: D. Von Hildebrandt, J.A. Kłoczowski, J. Paściak, Wobec wartości, Poznań 1982, s. 51—148.
Tischner J., Myślenie według wartości, Kraków 1982.
Tischner J., Filozofia dramatu, Kraków 1998.
Tischner J., O człowieku. Wybór pism filozoficznych, oprac. A. Bobko, Wrocław 2003.
Vogt-Göknil U., Carceri, Zürich 1958.
Warmbier A., Tożsamość, narracja i hermeneutyka siebie. Paula Ricoeura filozofia człowieka, Kraków 2018.
Wilton-Ely J., The Mind and Art Giovanni Battista Piranesi, London 1978.
Wilton-Ely J., Piranesi as Architect and Designer, New Haven 1993.
Wilton-Ely J., Piranesi, Milan 1994.
Wilton-Ely J., Giovanni Battista Piranesi: The Complete Etchings — an Illustrated Catalogue, San Francisco 1994.
Wilton-Ely J., The Voices of the Imagination: Creative and Critical Responses to Piranesi from his Contemporaries and from Posterity, Los Angeles 1995.
Wilton-Ely J., Piranesi, Paestum and Soane, London 2002.
Wilton-Ely J., Connors J., Piranesi Architetto, Rome 1992.
Wrześniak M., Koloseum: od rzymskiego amfiteatru do chrześcijańskiej świątyni, „Saeculum Christianum: pismo historyczno-społeczne” 2000, 7/1, s. 199—219.
Yates F., Sztuka pamięci, przeł. W. Radwański, posł. L. Szczucki, Warszawa 1977.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
