Opublikowane: 2007-12-30

Ferarum divers ar um manu sua occidit. Znaczenie motywu polowania w wyobrażeniach monet cesarskich (II-III wiek n.e.)

Agata A. Kluczek

Abstrakt

Wizerunek cesarza polującego na zwierzęta pojawił się w systemie monetarnym cesarstwa w „okresie Antoninów”. Tego typu emisje były tworzone na zlecenie Hadriana, Marka Aureliusza i Kommodusa, a także – w okresie kryzysu III wieku – w przypadku monet Galliena, które stanowią jedyny znany przykład z tego czasu. Motyw ten wpisuje się w ideologię cesarską, według której władca, od początku istnienia Cesarstwa Rzymskiego, musiał być wojownikiem walczącym i zwyciężającym, zdolnym do kierowania państwem. W systemie monetarnym Hadriana, Kommodusa i Galliena schemat ikonograficzny polowania był silniej powiązany z odwagą i męstwem, ponieważ nawiązywał do tematyki legendy monetarnej virtus Augusti. Virtus Augusti, objawiająca się poprzez siłę i niezwyciężoność, mogła być manifestowana zarówno w wojnie, jak i poprzez walki o symbolicznym znaczeniu lub stanowiące zapowiedź rzeczywistego zwycięstwa – gdyż bogini zwycięstwa była obecna podczas polowania. W ten sposób pasja łowiecka wpisywała się w kanon obowiązków i cnót władcy, podobnie jak działania cesarza na wojnie. W konsekwencji, choć punktem wyjścia do stworzenia medali i monet przedstawiających cesarza na polowaniu były w każdym z omawianych przypadków rzeczywiste wydarzenia związane z zamiłowaniem władcy do łowów, to miały one nie tylko charakter doraźny, ale i epizodyczny. Działania cesarza podczas polowania, przekształcone w schematyczne „obrazy monetarne” rozpowszechnione w całym Imperium Rzymskim, nabierały także wymiaru ideologicznego, współtworząc w propagandzie cesarskiej wizerunek władcy. Zwierzę w tym kontekście stawało się symbolem siły, często wielkiej i groźnej, której przeciwstawiał się cesarz-myśliwy. W walce z nim władca demonstrował swoją odwagę i potęgę, a także manifestował swoje prawo do rządzenia.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Kluczek, A. A. (2007). Ferarum divers ar um manu sua occidit. Znaczenie motywu polowania w wyobrażeniach monet cesarskich (II-III wiek n.e.). Wieki Stare I Nowe, 5, 58–81. https://doi.org/10.31261/WSN.2007.07.04

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 5 (2007)
Opublikowane: 2025-08-13


ISSN: 1899-1556
eISSN: 2353-9739

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.