https://doi.org/10.31261/WSN.2000.00.06
Artykuł przedstawia studium trzech kupców z Moraw i Śląska – Karla Antona Czeikego, Ignaza Franza Pagatscha oraz Karla Pamesbergera – którzy w czasach panowania Marii Teresy uzyskali nobilitację. Na podstawie ich nobilitacyjnych akt autor analizuje mentalność proto-kapitalistycznego przedsiębiorcy, rekonstruując hierarchię wartości, jaką ci kupcy przedstawiali jako uzasadnienie przyznania im szlachectwa. Badanie ukazuje, że lojalność wobec dynastii Habsburgów oraz państwa, udokumentowana m.in. przez finansowanie działań wojennych, była przez nich eksponowana jako najwyższa wartość. Drugim istotnym elementem był mit starożytnego pochodzenia oraz zasługi rodzinne, choć często oparte na niezweryfikowanych genealogicznych legendach. Dopiero na dalszym planie znajdowały się argumenty gospodarcze, takie jak rozwój manufaktur, organizacja produkcji czy handel międzynarodowy. Artykuł ukazuje również napięcia między postrzeganiem własnych zasług przez przedsiębiorców a ich społecznym odbiorem, zarówno przez administrację państwową, jak i przez mieszczaństwo, które często uznawało aktywność gospodarczą za wynik wyłącznie interesu prywatnego. Studium pokazuje, że przedsiębiorcy byli grupą o odmiennej tożsamości, której mentalność formowała się w warunkach merkantylistycznego państwa absolutnego, a ich droga do uznania społecznego prowadziła przez asymilację wzorców elitarnych i szlacheckich.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 1 (2000)
Opublikowane: 2020-03-05
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski