Wiktoryna Bakałowiczowa (1835—1874) Gwiazda warszawskiego Teatru Rozmaitości, rywalka Heleny Modrzejewskiej
Abstrakt
Wiktoryna Bakałowiczowa (1835—1874) była wybitną aktorką Teatru Rozmaitości w Warszawie. Pochodziła z aktorskiej rodziny Szymanowskich. Specjalizowała się w lirycznych i komediowych rolach „naiwnych” oraz charakterystycznych. Od końca lat 60. XIX wieku rywalizowała z Heleną Modrzejewską — pierwszą gwiazdą Rozmaitości.
Słowa kluczowe
Wiktoryna Bakałowiczowa (1835—1874), Helena Modrzejewska (1840—1909), Teatr Rozmaitości w Warszawie
Bibliografia
B [Bogusławski W.]: [Recenzja spektaklu Marii Stuart Juliusza Słowackiego zagranego w Teatrze Wielkim w Warszawie 1 V 1872 r.]. „Kurier Warszawski” 1872, nr 96, s. 1—2.
Bakałowiczowa Wiktoryna (hasło). W: S. Orgelbranda encyklopedia powszechna z ilustracjami i mapami. T. 2: Od litery B do Borysz z 856 rysunkami, jedną mapą i tablicą bakterii. Warszawa 1898, s. 52—53.
Bakałowicz Władysław (hasło). W: S. Orgelbranda encyklopedia powszechna z ilustracjami i mapami. T. 2: Od litery B do Borysz z 856 rysunkami, jedną mapą i tablicą bakterii. Warszawa 1898.
Bogusławski W.: Poranek benefisowy. „Kurier Warszawski” 1901, nr 110 (dodatek poranny), s. 1—2.
Bogusławski W.: Romana Popiel‑Święcka. „Tygodnik Powszechny” 1882, nr 19, s. 289—292.
Bogusławski W.: Sara Bernhardt. Gościnne występy w Warszawie. Dama kameliowa. Jean‑Marie. Przechodzień. Rome Vaincue. Adrianna Lecouvreur. W: Idem: Aktorzy warszawscy. Szkice krytyczne. Wstęp i oprac. H. Secomska. Red. J. Got. Warszawa 1962, s. 63—67.
Bogusławski W.: Siły i środki naszej sceny. Warszawa 1879.
Bogusławski W.: Siły i środki naszej sceny. Wstęp i oprac. H. Secomska. Warszawa 1961.
Bogusławski W.: Wiktoryna Bakałowiczowa. „Kurier Warszawski” 1874, nr 240, s. 1—2.
D’Abancourt H.: Bakałowicz Władysław (1831—1904). W: Polski słownik biograficzny. T. 1. Kraków 1935, s. 225.
Derwojed J.: Bakałowicz Stefan […]. W: Słownik artystów polskich i w Polsce działających. Malarze. Rzeźbiarze. Graficy. T. 1: A—C. Red. J. Maurin‑Białostocka et al. Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk 1971, s. 72—73.
Derwojed J.: Bakałowicz Władysław […]. W: Słownik artystów polskich i w Polsce działających. Malarze. Rzeźbiarze. Graficy. T. 1: A—C. Red. J. Maurin‑Białostocka et al. Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk 1971, s. 73—74.
Estreicher K.: Teatra w Polsce. T. 2. Warszawa 1953 (reprint z wydania: Kraków 1876).
Estreicher K.: Teatra w Polsce. T. 3. Warszawa 1953 (reprint z wydania: Kraków 1879).
Estreicher K.: Teatra w Polsce. T. 4. Cz. 1. Kraków 1992.
Grzymała‑Siedlecki A.: Świat aktorski moich czasów. Warszawa 1973.
Jabłoński Z.: Teatr krakowski w latach 1865—1893. W: Dzieje teatru polskiego. T. 3: Teatr polski od 1863 roku do schyłku XIX wieku. Red. T. Sivert. Warszawa 1982, s. 421—508.
Jarząbek‑Wasyl D.: W poszukiwaniu wydartych stronic. Władysław Krogulski i jego notatki. W: W. Krogulski: Notatki starego aktora. Przewodnik po teatrze warszawskim XIX wieku. Wybór i oprac. D. Jarząbek‑Wasyl, A. Wanicka. Kraków 2015, s. 5—50.
Jasiński J.S.: Wiktoryna z Szymanowskich Bakałowiczowa. „Kłosy” 1874, nr 489, s. 315.
Kaszewski K.: Wiktoria Bakałowiczowa. „Tygodnik Ilustrowany” 1874, nr 358, s. 287.
„Kłosy” 1874, nr 489, s. 305 (portret rysunkowy W. Bakałowiczowej).
Korespondencja Heleny Modrzejewskiej i Karola Chłapowskiego. T. 1: 1859—1880. Wybór i oprac. J. Got, J. Szczublewski. Warszawa 1965.
Korespondencja Karola Estreichera z Marią i Felicjanem Faleńskimi (1867—1903). Z autografu wydała i komentarzem opatrzyła J. Rudnicka. Wrocław 1957.
Kotarbiński J.: Aktorzy i aktorki. Warszawa—Płock 1924.
Krogulski W.: Fenomenalna. Wiktoryna z Szymanowskich Bakałowiczowa. W: Idem: Z notatek starego aktora. T. 1: Gwiazdy. Wstęp A. Grzymała-Siedlecki. Warszawa 1918, s. 1—24.
Krogulski W.: Gwiazdy. W: Idem: Notatki starego aktora. Przewodnik po teatrze warszawskim XIX wieku. Kraków 2015, s. 51—650.
Lorentowicz J.: Bakałowiczowa Wiktoryna (1835—1874). W: Polski słownik biograficzny. T. 1. Kraków 1935, s. 225—226.
Lorentowicz J.: Mieczysława Ćwiklińska. Warszawa 1936.
Lubowski E.: Czy dla teatrów konieczne są szkoły dramatyczne i konserwatoria?. „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1886, nr 124, s. 61—64.
Modrzejewska H.: Wspomnienia i wrażenia. Przeł. [z j. ang.] M. Promiński. Kraków 1957.
Opis zajścia na próbie między Władysławem Bogusławskim i aktorami Teatru Rozmaitości (fragment pracy Leona Schillera O teatrologii). W: W. Bogusławski: Siły i środki naszej sceny. Wstęp i oprac. H. Secomska. Warszawa 1961, s. 295—298 (aneks III).
Rulikowski M.: Teatr warszawski od czasów Osińskiego 1825—1915. Lwów [1938].
Secomska H.: Aktorzy w pismach krytycznych Władysława Bogusławskiego. W: Teatr warszawski drugiej połowy XIX wieku. Red. T. Sivert. Wrocław 1957, s. 247—319.
Secomska H.: Wstęp. Aktorzy, krytycy i recenzenci warszawscy okresu przełomu (refleksje). W: W. Bogusławski: Aktorzy warszawscy. Szkice krytyczne. Wstęp i oprac. H. Secomska. Red. J. Got. Warszawa 1962, s. 5—33.
Secomska H.: Wstęp. Władysław Bogusławski — krytyk zapomniany. W: W. Bogusławski: Siły i środki naszej sceny. Wstęp i oprac. H. Secomska. Warszawa 1961, s. 5—48.
Sivert T.: Teatry warszawskie w latach 1865—1890. W: Dzieje teatru polskiego. Red. T. Sivert. T. 3: Teatr polski od 1863 roku do schyłku XIX wieku. Warszawa 1982, s. 21—244.
Słownik aktorów. W: Teatr warszawski drugiej połowy XIX wieku. Red. T. Sivert. Wrocław 1957.
Słownik biograficzny teatru polskiego 1765—1965. Red. Z. Raszewski et al. Warszawa 1973.
Szczublewski J.: Publiczność teatralna w Warszawie (1868—1883). W: Teatr warszawski drugiej połowy XIX wieku. Red. T. Sivert. Wrocław 1957, s. 45—132.
Szczublewski J.: Wielki i smutny teatr warszawski (1866—1880). Warszawa 1963.
Szczublewski J.: Żywot Modrzejewskiej. Warszawa 1977.
Szwankowski E.: Teatr warszawski okresu kapitalizmu na tle przemian gospodarczo‑społecznych. W: Teatr warszawski drugiej połowy XIX wieku. Red. T. Sivert. Wrocław 1957, s. 7—44.
Szwankowski E.: Teatry Warszawy w latach 1765—1918. Do druku przyg. M. Wosiek. Posł. M.M. Drozdowski. Warszawa 1976.
Szweykowski Z.: Krytyka teatralna w Warszawie w dobie pozytywizmu wobec aktora i reżysera. W: Teatr warszawski drugiej połowy XIX wieku. Red. T. Sivert. Wrocław 1957, s. 192—246.
Szymanowski W.: Pani Bakałowiczowa. „Tygodnik Ilustrowany” 1867, nr 415, s. 16.
Szymanowski W.: Przegląd teatralny (dokończenie). „Tygodnik Ilustrowany” 1873, nr 304, s. 199.
Teatr. „Kłosy” 1871, nr 296, s. 141—142.
Teatr. „Kłosy” 1871, nr 297, s. 158.
„Tygodnik Ilustrowany” 1874, nr 358, s. 288 (portret rysunkowy W. Bakałowiczowej).
Uljasz A.: Aniela Aszpergerowa. Galicyjska artystka. W: Kobieta w Galicji. Nowoczesność i tradycja. Red. J. Kamińska‑Kwak, S. Kozak, D. Opaliński. Rzeszów 2016, s. 311—331.
Warzenica‑Zalewska E.: Teatr Skarbkowski we Lwowie w latach 1864—1890. W: Dzieje teatru polskiego. Red. T. Sivert. T. 3: Teatr polski od 1863 roku do schyłku XIX wieku. Warszawa 1982, s. 509—592.
Wiadomości miejscowe. „Kurier Warszawski” 1874, nr 239, s. 1.
Władze warszawskich teatrów rządowych w latach 1825—1915 (tabela). W: W. Bogusławski: Siły i środki naszej sceny. Wstęp i oprac. H. Secomska. Warszawa 1961, s. [328—329].
Z teatru i muzyki. „Kurier Warszawski” 1901, nr 110 (dodatek poranny), s. 3.
[***]. „Kłosy” 1874, nr 488, s. 301.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
