Po klęsce pod Walmojzą Korespondencja Lwa Sapiehy z synem Janem Stanisławem z pierwszej połowy 1626 roku
Abstrakt
In January 1626 the Great Lithuanian Marshal, Jan Stanisław Sapieha, who was left behind by his father Lew in Livonia, was defeated by the Swedish army in Walmojza. News of the defeat quickly reached Warsaw, where the sessions of parliament were held, and it caused a great outrage among the noblemen and magnates who gathered there. It is from this period that the correspondence of the Great Lithuanian Marshal Lew Sapieha to his son Jan Stanisław dates back. The correspondence contains a great deal of interesting information concerning not only the military activities in Livonia but also the relations between the correspondents and their feelings, attitudes, opinions and reactions toward the changes that occurred on the Lithuanian political and military scene. The letters that were analysed furnish the image of a frustrated father who transferred his problems and failures on his son — the latter was already embarrassed by the defeat. It is likely that due to this the son’s mental health suffered.
Słowa kluczowe
Lew Sapieha; Jan Stanisław Sapieha; walki w Inflantach; bitwa pod Walmojzą
Bibliografia
Bruliński Z.: Wyprawa hetmana wielkiego litewskiego Lwa Sapiehy do Inflant w 1625 r. „Studia Historyczno‑Wojskowe” 2007, t. 1, s. 77—92.
Chorążyczewski W., Rosa A.: Egodokumenty — egodokumentalność — analiza egodokumentalna — spuścizna egodokumentalna. W: Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze. Red. W. Chorążyczewski, A. Pacevičius, S. Roszak. Toruń 2015, s. 11—22.
Czwołek A.: Konflikt Lwa Sapiehy, wojewody wileńskiego i Krzysztofa Radziwiłła, hetmana polnego litewskiego na tle problemów militarnych i politycznych Rzeczypospolitej w latach 1625—1633. „Czasy Nowożytne” 2003, t. 15, s. 67—101.
Czwołek A.: Konflikty i spory wśród dowódców litewskich w czasie wojny w Inflantach w latach 1625—1629 i ich wpływ na przebieg działań militarnych. W: Wojny północne w XVI—XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem. Red. B. Dybaś, A. Ziemlewska. Toruń 2007, s. 93—103.
Czwołek A.: Lew Sapieha i Krzysztof Radziwiłł młodszy. Dzieje trudnej przyjaźni. W: Sapiehowie epoki Kodnia i Krasiczyna. Red. K. Stępnik. Lublin 2007, s. 43—63.
Czwołek A.: Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego. Toruń 2012.
Diariusze wyprawy hetmana litewskiego Lwa Sapiehy do Inflant w 1625 roku. Oprac. Z. Bruliński. W: „Studia Historyczo‑Wojskowe”.
T. 2. Red. K. Bobiatyński, P. Gawron, M. Nagielski. Zabrze 2008, s. 245—261.
Florek P.: Starcie pod Bowskiem 6 lipca 1626 roku. Przyczynek do historii zmagań Rzeczypospolitej ze Szwecją o Inflanty i Kurlandię w XVII wieku. „Echa Przeszłości” 2005, t. 6, s. 59—69.
Gawron P.: Udział hetmanów litewskich w przygotowaniu kampanii wojennej na przykładzie zmagań ze Szwecją w roku 1625. „Rocznik Lituanistyczny” 2015, nr 1, s. 83—113.
Kwak J.: Sejm warszawski 1626 roku. Opole 1985.
Lulewicz H.: Sapieha Jan Stanisław. W: Polski słownik biograficzny. T. 34, z. 5. Wrocław—Warszawa—Kraków 1993.
Łopatecki K.: „Disciplina militaris” w wojskach Rzeczypospolitej do połowy XVII wieku. Białystok 2012.
Nowak T., Wimmer J.: Dzieje oręża polskiego do roku 1793. Warszawa 1968.
Rachuba A.: Siły zbrojne Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII wieku. „Przegląd Wschodni” 1994, t. 3, z. 3 (11), s. 379—410.
Radziwiłł A.S.: Pamiętnik. T. 1. Przeł. i oprac. A. Przyboś, R. Żelewski. Warszawa 1980.
Roszak S.: Egodokumenty epoki nowożytnej w perspektywie europejskiej. W: Z dziejów staropolskiego pamiętnikarstwa. Przekroje i zbliżenia. Red. P. Borek. Kraków 2012, s. 15—30.
Wisner H.: Wojna inflancka 1625—1629. „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1970, t. 16, cz. 1, s. 30—45.
Uniwersytet Wrocławski Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
