Opublikowane: 2010-12-30

Rozwój służby zdrowia i opieki społecznej w Katowicach do 1914 roku

Joanna Lusek

Abstrakt

Rozwój opieki zdrowotnej w Katowicach następował stopniowo od drugiej połowy XIX wieku. Okres ten związany był z tworzeniem podstaw organizacyjnych w postaci struktur miejskich zajmujących się sprawami zdrowotnymi, koordynujących funkcjonowanie instytucji opieki zamkniętej i ambulatoryjnej oraz zadań realizowanych przez stacje opieki społecznej i służby odpowiedzialne za profilaktykę sanitarną. Wzrost liczby mieszkańców Katowic i sąsiednich wsi, a także ruchy migracyjne w rejonie przygranicznym, wymusiły konieczność wprowadzenia kontroli przestrzegania zasad sanitarnych, kontroli żywności i wody pitnej w celu ograniczenia ryzyka wysokiej zachorowalności i rozprzestrzeniania się epidemii. Specjalizacja w tym zakresie doprowadziła do rozwoju badań naukowych prowadzonych przez Instytut Sanitarny w Katowicach oraz objęcia młodzieży szkolnej badaniami profilaktycznymi. Postępujący rozwój aglomeracji wymusił tworzenie w mieście instytucji opieki zdrowotnej zdolnych zapewnić nie tylko pierwszą pomoc, ale także specjalistyczną hospitalizację. Mieszkańcy korzystali między innymi ze Szpitala Ojców Bonifratrów w Bogucicach, Szpitala Miejskiego i Szpitala św. Elżbiety. Członkowie Spółki Brackiej zatrudnieni w sąsiednich zakładach przemysłowych korzystali z opieki oferowanej przez szpitale polowe. Na przełomie XIX i XX wieku rozwijała się również inicjatywa prywatna, dzięki której w Katowicach powstawały prywatne kliniki lekarskie. Upowszechnienie dostępu do opieki zdrowotnej wiązało się także z rozwojem aptek, odpowiedzialnych za zaopatrywanie szpitali i klientów indywidualnych w leki, preparaty ziołowe i artykuły dostępne w aptekach. Na przełomie XIX i XX wieku w Katowicach powstały również różne formy miejskiej i charytatywnej opieki społecznej, które wspierały i uzupełniały działania systemu publicznej opieki zdrowotnej. Wśród takich organizacji były między innymi Kolumna Sanitarna oraz instytucje i fundacje zajmujące się sierotami i ubogimi. W proces tworzenia struktur opieki charytatywnej w Katowicach włączyły się także wspólnoty religijne.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Lusek, J. (2010). Rozwój służby zdrowia i opieki społecznej w Katowicach do 1914 roku. Wieki Stare I Nowe, 2(7), 24–57. https://doi.org/10.31261/WSN.2010.10.03

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 2 Nr 7 (2010)
Opublikowane: 2020-03-03


ISSN: 1899-1556
eISSN: 2353-9739

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.