Opublikowane: 2012-12-30

Biskup wrocławski Georg Kopp a kwestia polska na Górnym Śląsku w opinii polskojęzycznej prasy górnośląskiej

Jakub Grudniewski

Abstrakt

Książę-biskup Wrocławia Georg Kopp był postacią kontrowersyjną z powodu swojego stosunku do ludności polskojęzycznej na Górnym Śląsku. Z jednej strony miał wielkie zasługi dla rozwoju życia religijnego i sieci parafii na terenie diecezji wrocławskiej. Z drugiej strony znany był z nieprzychylnego nastawienia do sprawy polskiej, w tym obecności języka polskiego w życiu publicznym Górnego Śląska, a także do polskiego ruchu narodowego, którego przywódcą był Wojciech Korfanty. Szczególnie interesującym źródłem do badania tych problemów jest prasa górnośląska wydawana w języku polskim. Niniejsza praca opiera się na tytułach prasowych reprezentujących różne orientacje polityczne: Katolik, Górnoślązak, Polak oraz Gazeta Robotnicza. W polskojęzycznej prasie górnośląskiej szeroka działalność polityczna i duszpasterska biskupa Wrocławia Georga Koppa była przedstawiana tylko częściowo. Wstępne badania źródłowe pokazują, że prasa interesowała się postacią biskupa Wrocławia jedynie w kontekście kwestii polskiej na Górnym Śląsku. Wynikało to z profilu i ideologicznych założeń poszczególnych tytułów prasowych. W różny sposób wspierały one starania Polaków o równe prawa językowe na Górnym Śląsku. Najwięcej miejsca Koppowi poświęcono w Katoliku, gdzie przedstawiano go w stosunkowo bezstronny sposób. Wynikało to z klerykalnego charakteru gazety, która zdecydowała się oddać szacunek biskupowi jako zwierzchnikowi Kościoła Śląskiego. Natomiast w Górnoślązaku i Polaku, ze względu na narodowy profil tych tytułów, kardynał był od początku krytykowany. Szczególnie w latach 1901–1905, kiedy polski ruch narodowy na Górnym Śląsku był najbardziej dynamiczny, gazety koncentrowały się głównie na tym temacie. W antyklerykalnej Gazecie Robotniczej natomiast ukazywało się niewiele informacji o kardynale Koppie, a w nielicznych artykułach, w których się pojawiał, przedstawiano go jako wyraźnie negatywną postać. Na podstawie analizy prasy można prześledzić ewolucję poglądów biskupa na sprawę polską na Górnym Śląsku. Analiza pokazuje także, że Katolik, w przeciwieństwie do Górnoślązaka, Polaka i Gazety Robotniczej, dostrzegał w osobie biskupa Koppa nie tylko narzędzie germanizacji, ale również podkreślał jego zasługi na polu pracy duszpasterskiej, w której był sprawiedliwy wobec ludności polskojęzycznej.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Grudniewski, J. (2012). Biskup wrocławski Georg Kopp a kwestia polska na Górnym Śląsku w opinii polskojęzycznej prasy górnośląskiej. Wieki Stare I Nowe, 4(9), 81–113. https://doi.org/10.31261/WSN.2012.12.06

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 4 Nr 9 (2012)
Opublikowane: 2020-03-04


ISSN: 1899-1556
eISSN: 2353-9739

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.