Opublikowane: 2005-12-30

Legendarne początki Rzymu w ideologii i propagandzie władców Imperium Romanum (I-III wiek n.e.)

Agata A. Kluczek

Abstrakt

W cesarskiej propagandzie w okresie od I do III wieku n.e. spośród opowieści o legendarnym pochodzeniu Rzymian oraz wczesnej historii Rzymu najczęściej wykorzystywano dwa główne wątki tematyczne: jeden związany z przygodami Eneasza, drugi dotyczący opowieści o Romulusie i Remusie, wykarmionych przez wilczycę, oraz o czynach dorosłego Romulusa. Przekaz historycznej legendy rzymskiej w propagandzie cesarskiej odbywał się głównie za pośrednictwem ikonograficznych możliwości, jakie oferowała przestrzeń na rewersach monet. Początkowo, w I wieku n.e., dominowała przede wszystkim reprezentacja bogini Romy z tarczą, na której przedstawiano wilczycę z bliźniętami. Równie istotne było wówczas także autonomiczne przedstawienie wilczycy z dziećmi. W II wieku n.e. pojawiła się większa różnorodność ikonograficzna. Na rewersach monet cesarskich można dostrzec również wizerunki Romulusa z trofeum, Marsa, Rei Sylwii, Eneasza oraz innych postaci związanych z początkami historii Rzymu. Szczególnie w epoce Antoninów tego rodzaju przedstawienia łączyły rzymską przeszłość z jej współczesną wielkością, ukazując Rzym jako doskonałą wspólnotę polityczną. Pomimo rzeczywistego wzbogacenia praktyki ikonograficznej, kwestie te, podobnie jak w I wieku, wykazywały niewielką różnorodność pod względem inskrypcji na rewersach. Na próżno szukać tam jednoznacznych odniesień do wydarzeń politycznych epoki lub sytuacji politycznej państwa rzymskiego. W III wieku n.e. sceny związane z Eneaszem zniknęły z ikonografii monetarnej. Najczęściej spotykanym symbolem stało się przedstawienie wilczycy karmiącej dzieci; sporadycznie można również znaleźć wizerunki Romulusa z trofeum, Marsa oraz Rei Sylwii. Ideologiczne przesłanie tych monet odzwierciedlało polityczną orientację władz odpowiedzialnych za ich emisję, a także główne troski polityczne epoki. Odniesienia do wieczności Rzymu oraz do wybitnych przodków Rzymian mogły służyć potwierdzeniu legitymizacji władzy cesarskiej i przyczyniać się do jej umocnienia. W tym kontekście można je postrzegać jako związane z ideami salus Augusti, aeternitas Augusti oraz virtus Augusti.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Kluczek, A. A. (2005). Legendarne początki Rzymu w ideologii i propagandzie władców Imperium Romanum (I-III wiek n.e.). Wieki Stare I Nowe, 4, 37–56. https://doi.org/10.31261/WSN.2005.05.03

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 4 (2005)
Opublikowane: 2025-08-13


ISSN: 1899-1556
eISSN: 2353-9739

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.