Językowy obraz świni w języku hiszpańskim. Analiza na podstawie materiału leksykograficznego
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja językowego obrazu świni w języku hiszpańskim na podstawie materiału językowego pochodzącego ze źródeł leksykograficznych. Analizie zostały poddane konotacje semantyczne utrwalone w definicji słownikowej oraz derywatach leksemu cerdo (‘świnia’) i bliskoznacznych mu chancho, cochino, guarro, marrano oraz puerco. Przedmiotem opisu są również związki wyrazowe zawierające jeden ze wymienionych komponentów. Językowy obraz świni w hiszpańszczyźnie opiera się na konotacjach semantycznych o zabarwieniu pejoratywnym. Ten sposób wartościowania dotyczy zarówno wyglądu, jak i natury tego zwierzęcia. Z zebranych danych językowych wyłania się antropocentryczna postawa człowieka wobec otaczającego go świata, oparta na opozycji człowiek «dobry» – zwierzę «zły».
Słowa kluczowe
językowy obraz świata; świnia; leksykografia; frazeologia
Bibliografia
Anusiewicz, Janusz, Anna Dąbrowska, i Michael Fleischer. „Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej”. Język a Kultura, 13 (2000): 11–44.
Bartmiński, Jerzy. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.
Bartmiński, Jerzy. „O językowym obrazie świata Polaków końca XX wieku”. W Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju. Red. Stanisław Dubisz, Stanisław Gajda, 27–53. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2001.
Bogdanowicz, Elżbieta. „O pojęciu konotacji w lingwistyce (na przykładach polskich i rosyjskich)”. Studia Wschodniosłowiańskie, 13 (2013): 7–18.
Brzozowska, Małgorzata. „Derywaty onomazjologiczne (asocjacyjne) w językowym obrazie świata”. Język a Kultura, 13 (2000): 143–152.
Buitrago Jiménez, Alberto. Diccionario de dichos y frases hechas. Madrid: Espasa Calpe, 2009.
Cantera, Jesús, and Pedro Gomis Blanco. Diccionario de fraseología española: locuciones, idiotismos, modismos y frases hechas usuales en español. Madrid: Abada, 2007.
Cejador y Frauca, Julio. Refranero castellano. Madrid: Librería y Casa Editorial Hernando, 1928.
Corominas, Joan, and José Antonio Pascual. Diccionario critico etimológico castellano e hispánico. Madrid: Gredos, 1980–1991.
Diccionario Clave. Diccionario de uso del español actual. Madrid: Editorial SM. Accessed December 4, 2021. http://www.clave.smdiccionarios.com/app.php.
Diccionario de la lengua española. Edited by Real Academia Española. Accessed December 8, 2021. http://www.dle.rae.es.
Ford, Richard. Gatherings from Spain. London: Murray, 1851.
Gala-Milczarek, Beata. Czynnościowy charakter derywatów rzeczownikowych w gwarach północnomałopolskich i przyległych. Studium morfologiczno-leksykalne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017.
Grzegorczykowa, Renata. „Pojęcie językowego obrazu świata”. W Językowy obraz świata. Red. Jerzy Bartmiński, 41–49. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1990.
Grzegorczykowa, Renata. Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979.
Kopińska, Marta. „Język jako narzędzie interpretacji rzeczywistości – językowy obraz świata”. Mundu bat begirada anitz. Un mundo michas miradas, 2 (2009): 53–76.
Maćkiewicz, Jolanta. „Wyspa językowy obraz wycinka rzeczywistości”. W Językowy obraz świata. Red. Jerzy Bartmiński, 193–206. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1990.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława. „Jakie dane są relewantne etnolingwistycznie?”. Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury, 29 (2017): 11‒29.
Peisert, Maria. „Sus domesticus – zwierzę, którego nazwy używać nie wypada”. Język a Kultura, 15 (2003): 149–155.
Penadés Martínez, Inmaculada. Diccionario de Locuciones Idiomáticas del Español Actual. Accessed November 5, 2021. http://www.diccionariodilea.es/inicio.
Puzynina, Jadwiga. „Jak pracować nad językiem wartości?” Język a Kultura, 2 (1989): 129–137.
Real Academia Española: CREA. Corpus de referencia del español actual. Accessed November 25, 2021. https://www.corpus.rae.es/creanet.html.
Sbarbi Osuna, José María. Diccionario de refranes, adagios, proverbios, modismos, locuciones y frases proverbiales de la lengua española. Madrid: Librería de los sucesores de Hernando, 1922.
Sevilla Muñoz, Julia, and Teresa Zurdo Ruiz-Ayúcar. Refranero multilingüe. Accessed October 15, 2021. http://www.cvc.cervantes.es/lengua/refranero.
Skorupka, Stanisław. „Przysłowia a wyrażenia i zwroty przysłowiowe”. Prace Filologiczne, 32 (1985): 359–364.
Sojka-Masztalerz, Helena. „O inwektywach zwierzęcych w języku polskim”. Kształcenie Językowe, 8(18) (2010): 11–24.
Tokarski, Ryszard. „Wartościowanie człowieka w metaforach językowych”. Pamiętnik Literacki, LXXXII (1) (1991): 144–157.
Żuk, Grzegorz. „Językowy obraz świata w polskiej lingwistyce przełomu wieków”. W Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku. Red. Małgorzata Karwatowska, Adam Siwiec, 239–257. Chełm: Chełmskie Towarzystwo Naukowe, 2010.
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0001-6948-0039
Barbara Mazurek – Master’s degree in Spanish philology, doctoral student in linguistics at the Doctoral School of Humanities of the Jagiellonian University. Her master’s thesis was devoted to descriptive constructions with the verb poder (‘power’) in medieval Galician notarial documents. Currently, she is working on her doctoral dissertation on the evolution of modal verbs in Galician from the 12th to the 15th century. Her research interests include topics related to diachronic linguistics, language change and the process of grammaticalisation.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
