„Zaiste, nikt im losu zazdrościć nie może”. Robert Falcon Scott i Apsley Cherry-Garrard o swoich zwierzętach w drodze na biegun południowy
Abstrakt
The article is devoted to the attitudes of Robert Falcon Scott and his expedition companions towards animals on the way to the South Pole – both the animals they brought with them on the ship “Terra Nova” and those they encountered in Antarctica. Scott took 34 dogs and 19 Manchu ponies on this arduous expedition. None of them survived. This aim is to draw attention to the human dimension of the expedition, but it becomes a contribution to the history of relationships between humans and animals in Europe just before the First World War. Analysis of the reports of Robert F. Scott and Apsley Cherry-Garrard (a member of the expedition) allows us to conclude that the explorers felt a great deal of affection for the animals. In the face of their tragic fate, they often reflected on their own guilt and mistakes. The suffering of animals was marked firmly in their minds, and the only kind of justification was their desire to enrich humanity with new knowledge.
Słowa kluczowe
ponies; dogs; South Pole; expedition; Robert F. Scott
Bibliografia
Cherry-Garrard Apsley. 2012. Na krańcu świata. Najsłynniejsza wyprawa na biegun południowy. Poznań: Zysk I S-Ka.
Scott Robert Falcon. [1914]. Dziennik wyprawy Kapitana Scotta. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych.
Centkiewiczowie Alina i Czesław. 1977. Nie prowadziła ich gwiazda polarna. Warszawa: „Iskry”.
Uniwersytet Śląski Polska
https://orcid.org/0000-0002-0019-0006
Dr, historyk, kulturoznawca, eseista, poeta, animator kultury, miłośnik muzyki i malarstwa, pedagog, wykładowca na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Jego obecne poszukiwania badawcze obejmują kulturę i dzieje pogranicza, między innymi Śląska, Galicji w wiekach XIX i XX, jak również pogranicze w znaczeniu interdyscyplinarnym: kultury, historii, estetyki, etyki, sztuki, filozofii, teologii. Zwolennik interdyscyplinarnego podejścia do nauki. Interesuje się kulturą i dziejami Polski, Śląska, Europy, historią obyczajowości, religii, idei, zagadnieniami związanymi z estetyką i sztuką wieków XIX–XXI. Autor lub współautor kilkunastu książek i przeszło 250 artykułów, redaktor lub współredaktor 16 tomów prac zbiorowych, m.in. W najwspanialszej chwili naszego życia. Myśli o Śląsku, Chorzów 2003; Dzieje zachwytu, czyli rzecz o szkole, Chorzów 2000; tomik poezji Budzenie firanek, Chorzów 2000). Od roku 2013 redaktor naukowy „Zeszytów Chorzowskich”. Od roku 2013 prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Uniwersytetu Śląskiego, a także prezes Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk im. W. Roździeńskiego. Autor audycji „Noc nie bez końca” emitowanej na falach Radia eM. Współzałożyciel Centrum Afirmacji Życia przy chorzowskim hospicjum. Współtwórca idei Medium Mundi. Ostatnio wydał Rock i tożsamość. Notatki o muzyce i wartościach (Sosnowiec 2014).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
